RAM (Hafıza)
imagesrambelleknedir5ad34720695d5
Bilgisayarda calışmakta olan bir programa ait komutlar ve verilerle daha sonra kullanılacak olan sonuc işlemleri hafızalarda saklanır
İşlemci ihtiyac duyduğu komutu ilk once L1 cache hafızada arar Eğer işlemcinin aradığı komut burada yoksa L2 cache hafızaya bakılır Eğer burada da yoksa sırayla, RAM ve HDD uzerindeki sanal hafıza uzerinde arar L1 cache hafıza bunlar icerisinde en hızlı olanıdır ve genellikle işlemcinin uzerine imal edilir L2 cache hafıza ise L1 e gore daha yavaş olmasına rağmen gene de hızı cok yuksektir Bir kısım işlemcilerde (Celeronların ilk nesillerinde olduğu gibi) L2 cache hafıza bulmayabilmektedir Bu durumda L1 cache hafızaya sığmayan komutlar L2 olmadığı icin direkt olarak daha yavaş olan RAM a yazılmakta ve işlemcinin performansı duşmektedir L2 cache hafıza genelde işlemcinin yakınındaki yuksek hızlı hafıza ciplerinden oluşur
RAM
Gunumuz bilgisayarlarında hem okunabilen hem de yazılabilen RAM (Read Acces Memory Rastgele Erişimli Hafıza)ler kullanılır RAMler birbirinden bağımsız hafıza hucrelerinden oluşur Her hucrenin cift yonlu bir cıkışı vardır Bu cıkış veri yoluna, veri yolu da işlemciye bağlanır ve işlemci ile RAM arasındaki bilgi alışverişi yapılır Bu adresleme yontemi ile RAMdeki herhangi bir hafıza hucresine istenildiği anda diğerlerinden bağımsız olarak ulaşılır Rastgele erişim ifadesi buradan gelmektedir
RAMlerde bilgiye erişim hızı nanosaniyeler ile ifade edilir Bu hız ortalama 5060ns arasındadır Fakat gunumuzde kullanılan RAMlerde bu hız 8ns ye kadar duşmuştur
RAMlerin kapasiteleri 16Kdan başlayıp 512MBa kadar cıkmaktadır Gunumuz PClerinde ortalama 64MB RAM kullanılmaktadır
DRAM (Dinamik RAM)
DRAM daha cok kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir hafıza turudur
DRAMlerde verilerin saklanması icin uzerinde enerji depolayan kondansatorler kullanılır Fakat bu kondansatorler zamanla (cok kısa zamanda) uzerlerindeki enerjiyi kaybederler Dolayısıyla enerji varken 1 durumunda olan hucre enerji boşalınca 0a doner Bu durumda bir transistorun acılıp kapanması suretiyle surekli olarak bu enerjinin tazelenmesi gerekmektedir Dinamik ifadesi buradan gelmektedir
SRAM (Statik RAM)
SRAM lerde DRAMlerde olduğu gibi kondansatorler kullanılmaz Bunun yerine her hucre icin altı adete varan transistor kullanılır Bu RAMlerde bilgiler yuklendikten sonra sabit kalır Surekli enerji tazelemesi gerekmemektedir Bu tip hafızalar daha pahalıdır Bu yuzden kişisel bilgisayarlarda fazla tercih edilmemektedir
EDRAM (Enhanced DRAM)
Geliştirilmiş DRAMler L2 cache hafızada kullanılır 35 ns DRAM icerisine 256 bayt 15 ns SRAM eklenmesi suretiyle oluşturulmuştur EDRAM aynı zamanda SRAM bolgeleri, verileri, yavaş olan DRAM bloklarından toplayabildiklerinden hız kazanır Veri istendiğinde yavaş olan DRAM 128 bitlik butun bir bloğu hızlı olan SRAM gonderir
EDO RAM
Anakart ya da video kartında ana hafıza olarak kullanılan EDO RAM ile CPUhafıza bant genişliği saniyede 100 MBdan 200 MBa cıkarılmıştır EDO RAMler Pentium işlemcili anakartlarda kullanılmıştır Pentium IIler ile EDO RAMler yerini SDRAMlere bırakmıştır
SDRAM
İşlemcilerin hızlanması ile birlikte bu işlemcilerin maksimum seviyede işlem gorebilmeleri icin yuksek hızlı RAMlere ihtiyac duyulmuştur SDRAMle birlikte işlemci ve RAM birbirine aynı saat hızında kilitlenirler Boylece işlemci ve RAM aynı saat hızında senkronize olarak calışmaktadır
Gunumuzde kullanılmakta olan 66 MHz, 100 MHz, ve 133 MHz SDRAMler vardır Tercih edeceğiniz SDRAM tipi, işlemcinin kullandığı veri yolu saat hızı ile aynı olmalıdır Yani 100 MHz veri yolu kullanıyorsanız PC 100 SDRAM kullanmanızda fayda vardır
SGRAM (Senkronize Grafik RAM)
Video adaptorleri ve grafik hızlandırıcılarda kullanılan bir tur DRAM turudur
SGRAMde SDRAM gibi 100 MHe kadar CPU saat hızına kendini senkronize edebilir Bununla birlikte yoğun grafik işlemleri icin bant genişliğini artırmak amacıyla gizli yazma ve blok yazma gibi bazı teknikleri kullanır
RDRAM
Kısaca RIMM olarak adlandırılan bu RAM, 100 MHz sınırını aşarak 400 MHze kadar hızlı bir performans sağlamaktadır Bu RAM ceşidi i810E ve i820 chipsetlerle uyumlu olarak calışmaktadır
Bir Rambus DRAM, SDRAMden cok daha yuksek bir performans sunar
VRAM (Video RAM)
Video adaptorlerinin kullandığı ozel amaclı hafızalardır Klasik RAMin aksine, VRAM iki farklı aygıta eş zamanlı olarak bağlanabilir Bu durum bir monitorun ekran guncellemesi icin VRAMa erişirken bir grafik işlemcinin de aynı zamanda yeni veriler sunmasına imkan verir VRAMler DRAMlerden daha pahalıdır ve daha iyi grafik performansı verirler
ECC (Error Correction Code)
Bilindiği gibi bilgisayardaki bilgiler 1 ve 0lardan oluşmaktadır Bu değerler bazen ortam hataları, elektronik parazitler veya kotu bağlantılar gibi sebeplerden değişebilmektedir Mesela 1 değeri 0a donuşebilir Bu durum karşısında hatayı duzeltmek icin ECC parite biti kullanılır
Alıntı