Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, 6 Nisan 2019’da kapatılan Atatürk Havalimanı ile ilgili sözleşme hükümlerinde bulunmamasına rağmen Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) TAV’a “kâr kaybı ödemesi yapmak için çalışma başlatmasını” savundu.
CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi’nin soru önergesini yanıtlayan Bakan Turhan, kapatılan Atatürk Havalimanı’na ilişkin ödenecek kar ödemesi ile ilgili, “İstanbul Atatürk Havalimanı olmak üzere birçok havalimanımızda yolcu terminallerini işleten ve halka arzlı bir şirket olan TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’nin aynı zamanda yüzde 44 hissesinin yabancı ortağa ait olması da dikkate alınarak, yeni havalimanının hizmete girmesi ile çakışması halinde, şirketin olası kâr kayıplarının ödeneceği bildirilmiştir” yanıtı verdi.
Sebebi kar kayıpları
İlgezdi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi. İlgezdi, “Atatürk Havalimanı, 6 Nisan’da ticari uçuşlara tamamen kapatıldı. Alanı işleten TAV, 3 Ocak 2021 tarihine kadar sözleşmesi bulunduğuna dikkati çekerek, uğrayacağı kâr kayıplarının hesaplanması için DHMİ ile yapılan çalışmaların devam ettiğini duyurdu. Sayıştay’ın, TAV ve DHMİ arasındaki sözleşmeyle ilgili uyarısına rağmen DHMİ’nin 2019 yılı bütçesinin ‘Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar’ alt bölümünde ‘Atatürk Havalimanı için 2017 yılı için 115 bin, 2018 yılı için 129 bin, 2019 yılı için 1 milyar 890 milyon 136 bin, 2020 için 2 milyar 15 milyon 140 bin ve 2021 yılı için de 161 bin lira ödenek ayrılmıştır’ ifadesi yer aldı” hatırlatması yaparak, kâr kayıpları ile ilgili çalışmanın gerekçesini Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’a sordu.
İlgezdi, Bakan Turhan’a “Sayıştay raporuna rağmen DHMİ’nin TAV’a kâr kayıpları ile ilgili ödeme yapmak için yürüttüğü çalışmalar neden devam etmektedir? TAV’a ödenecek olan kâr kaybı hangi veriler üzerinden hesaplanacaktır? TAV’ın kâr kaybı gerekçesiyle talep ettiği rakam nedir? 2019 ve 2020 için toplam 3 milyar 905 milyon 276 bin TL ayrılan pay, TAV’a ödenecek kâr kayıpları için mi konmuştur?” sorularını yöneltti.
Bakan ödemeyi savundu
İlgezdi’nin sorularını yanıtlayan Bakan Turhan, şu yanıtı verdi:
“Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ile İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. arasında akdedilen Uygulama Sözleşmesi’nin 17. Maddesi ‘İstanbul Yeni Havalimanının İstanbul’un Avrupa Yakasında tarifeli ve tarifesiz iç ve dış hat ticari yolcu taşımacılığına yönelik seferlere açık tek havalimanı olacağının taahhüdünü vermektedir. Genel havacılık, bakım onarım, müstakil kargo ve Devlet uçakları ile yapılan uçuşlar ile özel VIP/CIP uçuşları bu taahhüdün dışındadır’ hükmüne amirdir.
Bu hükme bağlı olarak, ihaleye teklif verme tarihi olan 03 Mayıs 2013 tarihinden önce TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’ne resmi yoldan yazı yazılarak, oluşan bu yeni durumun başta İstanbul Atatürk Havalimanı olmak üzere birçok havalimanımızda yolcu terminallerini işleten ve halka arzlı bir şirket olan TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’nin aynı zamanda yüzde 44 hissesinin yabancı ortağa ait olması da dikkate alınarak, yeni havalimanının hizmete girmesi ile çakışması halinde, şirketin olası kar kayıplarının ödeneceği bildirilmiştir.”
İhale ile hesaplanacak
Yanıtta, Sayıştay’ın 2014 ve 2015 yıllarına ait raporlarında yer alan önerisinin de göz önünde bulundurulduğu savunarak, “TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’nin işletme süresinin erken kesilmesi sebebiyle olası kar kayıplarının tespiti işi, uluslararası bağımsız bir denetim firmasına ihale edilmiş ve Mart 2018 itibarıyla çalışmalara başlanmıştır. Çalışmalar devam etmekte olup bugün için talep edilen, belirlenen ve ödenen tutar bulunmamaktadır” denildi.
Ne olmuştu?
Kapatılan Atatürk Havalimanı’nın işletmesi TAV’a aitti. Ancak Atatürk Havalimanı plansızca kapatılınca TAV kâr kaybına uğradı. Şimdi devlet kurumu olan DHMİ, TAV’a yaklaşık 4 milyar lira ödeme yapacak.
Hüseyin Şimşek/Birgün