Herhangi bir rahatsızlık hissetiğiniz vakit en yakın sıhhat kuruluşuna masraf ve uzman bir tabibe muayene olursunuz. Muayene sonrası durumunuza nazaran tabip kimi ilaçlar muharrir, siz de bu reçeteyle eczaneye masraf ve ilaçlarınızı alırsınız. Tahminen hiç fark etmediniz ya da bu tıp bir ilaç almadınız ancak bazı reçeteler, farklı renklerle sınıflandırılırlar. Reçete renkleri, reçete içeriğinde bulunan ilaçlara nazaran mana kazanırlar.
Reçete renkleri ve bu reçetelerde bulunan ilaçların hangi doktorlar tarafından yazılabileceği Sıhhat Bakanlığı tarafından hazırlanan Sıhhat Uygulama Tebliği’nde belirtilmektedir. Genel olarak daha kolay hastalıklar için yazılan ilaçlar beyaz reçeteyle alınıyor fakat kimileri, ilaçların etken unsurları nedeniyle farklı renklerde adlandırılabiliyorlar. Gelin reçete renkleri, çeşitleri ve manaları nelerdir tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.
Reçete renkleri ve manaları:
Reçete nedir, reçetede hangi bilgiler bulunur?
Reçete renkleri nelerdir, ne manaya gelir?
Beyaz reçete
Kırmızı reçete
Yeşil reçete
Turuncu reçete
Mor reçete
Renkli reçete kullanılmasının nedenleri:
Yazılan reçeteleri ve ilaçları nasıl görebilirsiniz?
İlaç kullanımı ve reçeteler hakkında
Öncelikle; reçete nedir, reçetede hangi bilgiler bulunur?
Reçete, tabip tarafından hastanın kullanması için gerekli ilaçların ona özel olarak yazıldığı kağıttır. Bu kağıtlar, resmi doküman niteliği taşımaktadır ve üzerinden oynama yapılması hatadır. Günümüzde artık reçeteler dijital ortamda oluşturuluyor ve hastaya bu reçetenin bir kodu veriliyor. Hasta, bu kod ile eczaneden ilaçlarını alabiliyor. Sıhhat Uygulama Bildirisi uyarınca her tabip, her ilacı reçetede yazamıyor. Reçetede yer alan temel bilgiler şu halde;
- Hastanın ismi ve soyadı
- Hastanın TC kimlik numarası
- Muayene tarih ve saati
- Hastalığa ilişkin genel teşhis bilgisi
- Muayene protokol numarası
- Hastaya yazılan ilaçlar
- Yazılan ilaçların kullanım dozları
- İlaçları yazan tabibin ismi, soyadı ve sicil numarası
- Beyaz reçete
- Kırmızı reçete
- Yeşil reçete
- Turuncu reçete
- Mor reçete
Beyaz reçete
Genel olarak tabipler tarafından yazılan ilaçların büyük bir kısmı beyaz reçete kapsamında kıymetlendirilmektedir. Bu ilaçlar, denetime tabi değildir. Beyaz reçete kapsamında bedellendirilen ilaçlar pratisyen tabipler ve uzman doktorlar dahil tüm doktorlar tarafından yazılabilir. Diyabet ilaçları, antibiyotikler, tansiyon ilaçları ve kolay ağrı kesiciler; beyaz reçete kapsamında bedellendirilen ilaçlar ortasındadır.
Kırmızı reçete
İçinde uyuşturucu unsur bulunduran ilaçlar, kırmızı reçete kapsamında kıymetlendirilmektedir. Bu cins ilaçlar yalnızca birtakım alanlardaki uzman doktorlar tarafından yazılabilir. Kırmızı reçeteler birinci sefer 1985 yılında kullanılmaya başlamıştır.
Kırmızı reçete kapsamında bedellendirilen ilaçları uzman bir tabip tarafından yazılan reçete olmadan temin edemezsiniz. Uyuşturucu unsur özelliği nedeniyle bu ilaçlar denetim edilirler. Tabipler de kolay kolay bu tıp ilaçlar yazmazlar. Kırmızı reçeteli ilaç yazılan hastalıklardan kimileri şu biçimde;
- Psikotik rahatsızlıklar
- Bazı kanser türleri
- Kanser kaynaklı ağrılar
- Bazı psikiyatrik hastalıklar
- Önlenmesi mümkün olmayan ağrılar
- Kronik ağrılar
Bağımlılık yapan özelliğe sahip olan psikotrop ilaçlar, yeşil reçete kapsamında bedellendirilmektedir. Bu tıp ilaçlar da sırf kimi alanlardaki uzman doktorlar tarafından yazılabilir. Yeşil reçete ile kırmızı reçete ortasındaki temel fark, yeşil reçeteli ilaçların bağımlılık yapma özelliğinin daha düşük olmasıdır. Yeşil reçete birinci sefer 1986 yılında kullanılmıştır. Yeşil reçete kapsamında bedellendirilen ilaçların faal hususlarından kimileri şu formda;
- Alprazolam
- Diazepam
- Ketamin
- Etomidat
Turuncu reçete
Bazı kan hastalıkları için yazılan hematolojik ilaçlar, turuncu reçete kapsamında kıymetlendirilmektedir. Bilhassa kan pıhtılaşması ile ilgili ilaçlar turuncu reçete kapsamında değerlendirilirler. Turuncu reçete ile ilaçlarla birlikte birtakım kan eserleri de alınmaktadır.
Mor reçete
Bazı kan hastalıkları için yazılan hematolojik ilaçlar, mor reçete kapsamında kıymetlendirilmektedir. Mor reçete ile albümin ve gibisi gibi faktörler dışında kalan kan eserleri de alınmaktadır.
Renkli reçete kullanılmasının nedenleri:
Renkli reçete kullanılmasının öncelikli hedefi, ilaçların hastalar tarafından çok daha hakikat ve tesirli kullanılmasının sağlamaktır. Diğer değerli nedenleri ise kelam konusu ilaçların hedefi dışında kullanılmasını önlemek ve uyuşturcu husus bulunduran ilaçların bağımlıların ve kaçakçıların eline geçmesini engellemektedir.
Beyaz reçete kapsamında bedellendirilen ilaçların büyük bir kısmını reçeteniz olmasa bile eczaneye giderek kendiniz alabilirsiniz. Lakin kırmızı reçete ve yeşil reçete kapsamında bedellendirilen ilaçlarda böyle bir durum mümkün değildir. Zira etken hususları nedeniyle uyuşturucu bağımlıları tarafından da kullanılabilirler.
Bu noktada ufak bir hatırlatma yapmakta fayda var. Nasıl bir rahatsızlık nedeniyle, hangi cins bir ilaç kullanıyor olursanız olun doktorunuza istişareden satın almayın ya da kullanmayın. Daha evvel kullanmış olduğunuz bir ilaç o periyot size âlâ gelebilir lakin öteki bir devir birebir ilaç size ziyan verebilir. Bu nedenle ilaçlarla ilgili bir sorun yaşadığınız vakit en yakın sıhhat kuruluşuna giderek uzman bir doktordan bilgi almalısınız.
Peki, yazılan reçeteleri ve ilaçları nasıl görebilirsiniz?
- Adım #1: Buradaki temas üzerinden e-Nabız internet sitesini açın.
- Adım #2: e-Nabız hesap bilgilerinizle ya da e-Devlet hesap bilgilerinizle sisteme giriş yapın.
- Adım #3: Sol sütunda bulunan Reçetelerim seçeneğine tıklayın.
- Adım #4: İncelemek istediğiniz reçetenin yanındaki Ayrıntı Görüntüle butonuna tıklayın.
- Adım #5: İşlemler botunu ile ilaç hakkında çok daha ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Uzman bir doktor tarafından daha evvel isminize yazılmış olan reçetelere ve reçete kapsamında yazılmış olan tüm ilaçlara e-Nabız sistemindeki Reçetelerim sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz. Sayfayı birinci kere açtığınız vakit karşınıza son yazılmış reçete çıkacak. Daha Fazla Sonuç Göster butonu ile daha evvel yazılmış olan reçetelerinizi de görüntüleyebilirsiniz.
e-Nabız sistemindeki Reçetelerim sayfası üzerinden görüntülediğiniz reçetenin tarihini, saatini, reçete numarasını, reçete tipini, reçeteyi yazan tabibi ve ayrıntılarına girdiğiniz vakit ilaç hakkındaki kıymetli bilgileri görebilirsiniz. Bu bilgileri dilerseniz doktorunuzla ya da eczane ile paylaşarak bilgi alabilirsiniz.
İlaç kullanımı ve reçeteler hakkında:
Maalesef ülkemizde ilaçlar ve ilaç kullanımı vakit zaman hafife alınan bir bahistir. Kendimize düzgün gelen bir ilacı güya bir uzmanmışız üzere bir diğerine önerebiliyoruz. Lakin bu durum son derece tehlikeli. Reçeteli satılmıyor bile olsa tüm ilaçların içinde pek çok farklı etken unsur vardır. Kelam konusu etken unsur bugün uygun gelirken yarın ziyanlı olabilir. Lütfen ilaç konusunda doktorların ve eczacıların tavsiyelerine uymayı ihmal etmeyin.
Kırmızı reçete, yeşil reçete üzere farkl sınıflandırmaları olan reçete renkleri ve çeşitleri nelerdir sorusunu yanıtlayarak tüm bunların ne manaya geldiğinden bahsettik. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere ilaç alımı ve kullanımı konusunda da en sıhhat kuruluşuna giderek en hakikat ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız ya da en azından bir eczacıya başvurmanız gerektiğini lütfen unutmayın.