Richie Sambora Kimdir?

<div> <p>Malvaceae familyası üyesi olan ebegümeci (Malva sylvestris) yiyecek olarak kullanılan ve sağlık açıcından faydaları olan bir bitkidir. Ebegümecigiller ya da Malvaceae familyasındaki yaklaşık 1500 türe çoğunlukla ebegümeci denir. Ebegümeci türleri doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika’ya özgüdür ama derhal dünyanın çoğu yerine yayılmıştır. Tropik ve ılıman iklimleri seven ebegümeçlerinin yuvarlağımsı, 3-7 parçadan oluşan palmat (el ayası biçiminde) loblu, dişli kenarları ve uzun sapı olan yaprakları göze çarpıcıdır. Hafif tüylü olan yaprakların koyu yeşil rengi kuraklığa olduğuna sinyâl eder. Bitkinin bütün kısımları ezilip parçalandığında ele yapışkanlık duygusal veren musilaj içerir. Haziran ile eylül aralarında açan <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsrichie-sambora-kimdir-5c9aa9708bd06.jpgURL" " width="300" height="150">ebegümeci çiçekleri diğer Malvaceae (ebegümecigiller) familyası bitkilerinin çiçeklerinde olduğu gibi 5 adet büyük, çentikli taç yaprağa sahiptir.<p> <p>Güneş alma süresi uzadıkça daha artı çiçek açar. Pembe, mor tonlarındaki gösterişli taç yaprakları koyu eflatun veya koyu menekşe renginde damarlara (çizgilere) sahiptir. Çiçekler yaprak koltuklarından çıkmaktadır. Kuru kapsül şeklindeki, tohumları taşıyan meyveler halka biçiminde ve yassıdır. Anadolu’da çok yaygın olan ebegümeci bitkileri kendiliğinden dökülen tohumlarla çoğalır ve genel olarak sürünen gövdeleri 30–45 cm uzayabilir. Eğer tohumlarından özel olarak, istenilen yerinde bir yere ekilecekse ilkbahar başlangıcı ya da yaz sonu tercih edilmeli, tohumların arasında 15–20 cm mesafe olmalıdır. Çimlenme iki hafta içinde olur. Bazı türlerin gövdeleri 1 metre yüksekliğe kadar büyüyebilir. Ekilmemiş arazilerde, bahçelerde, yolların, çitlerin, tarlaların, patikaların kenarlarında çokça görülen ebegümecinin gövdeleri ya tepede olan veya yatıktır. Asitli toprakları sevmeyen ebegümeçleri iki yıllık ya da çok yıllıktır.<p> <h3>Ebegümecigiller ve Ebegümeci Çeşitleri<h3> <p>Ülkemizde yetişen 10 ebegümeci türü vardır. En manâlı olanı ve en fazla seçim edileni büyük ebegümeci de denilen Malva sylvestris türüdür. Malva sylvestris’in aynı anlamlı veya benzeyen anlamlıları Malva ambigua, Malva erecta ve Malva mauritiana’dır. Yaygın türlerden biri olan Malva rotundifolia karagöz ebegümeci, Malva vulgaris ise minik yapraklı ebegümeci, Malva grandifolia büyük yapraklı ebegümeci adlarıyla tanınır.<br> Öteki türler ve lokal isimleri şunlardır:<br> Malva arborea: Korkut<br> Malva alcea: Ebecik<br> Malva cretica: Yastıman<br> Malva moschata: Moloş<br> Malva linnaei: Tolik<br> Malva nicaeensis: İlmikotu<br> Malva neglecta: Çobançöreği<br> Malva pusilla: Kabalık<br> Malva parviflora: Mülkek (ufak çiçekli ebegümeci)<br> Yukarıda adları geçen 10 ebegümeci türünün toplam 6’sı ( bunlardan biri ve en yaygını Malva sylvestris yani genel adıyla ebegümeci, diğerleri yastıman, korkut, ilmikotu, tolik ve mülkek’tir) İzmir ilinin Çeşme ilçesinde ve çevresinde bol bulunmaktadır.<br> Malva sylvestris’e yani ebegümecine Anadolu’nun bir takım bölgelerinde ayrı isimler de verilmektedir. Develik, develangir, kobalangir, toluk, gömeç, büyük gömeç, kömeç, hubbaz, vahşi, gaba bu lokal isimlerden bazılarıdır.<br> Malva cinsine ait bazı türler (M.sylvestris, M.verticillata, M.neglecta) yem bitkisi biçiminde kullanılmaktadır. Bu türlerden biri olan M.verticillata’nın Almanya’da özel olarak tarımı yapılmaktadır. İlkbaharda ekilen ve beyaz ufak çiçekli olan M.verticillata türü tarım sezonunda 2 kere biçilmekte ve taze haldeyken kullanılmaktadır. Sığır ve atların severek yediği bir besindir. Koyunlar ise daha eksik tercih eder.<p> <h3>Ebegümecigillerin Ayrı Üyeleri<h3> <p>Ebegümeçlerinden başka Malvaceae familyasında bulunan diğer bitki örtüsü aralarında jüt, kakao, kola fındığı, pamuk, bamya, hatmi ve Çin gülü ya da <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsrichie-sambora-kimdir-5c9aa970dc672.jpgURL" " width="300" height="225">Japon gülü olarak da bilinen hibiscus bulunur. Ebegümecigillerin birkaçı yenilebilir ve tıbbi niteliklere sahiptir. bununla beraber, sağlıkla ilgili yararları en iyi belgeleneni Althaea officinalis ya da hatmi çiçeği (gülhatmi)’dir.<p> <h3>Ebegümecinin Hangi Kısımları Kullanılır?<h3> <p>Ebegümecinin kullanılan kısımları yaprakları, çiçekleri, tohum kapsülleri ve kökleridir. Yaprakları ilkbaharda, çiçekleri ilkbahar sonlarında; tohumları yaz başlangıcında toplanır. Pas mantarıyla enfekte olmayan büyük genç yapraklar nebati ilaç ve gıda olarak kullanılabilir. Kökler mart ayı içinde topraktan çıkarılmalıdır. Yapraklar taze olarak kullanılabilir ya da toplanıp daha sonra kullanılmak üzere kurutulabilir. Çiçekler bütün açmış haldeyken, çanak yaprakları olmadan ve öğleden sonraki saatlerde toplanmalıdır. Çiçeklerin rengi kuruma sırasında mavileşebilir, uzunca zaman açıkta kalan çiçekler beyazlaşabilir. Kurutma işlemi gölgeli, havadar yerlerde, yaprak, dal, çiçek gibi parçalar sıkça çevrilerek yapılmalı kuruduktan sonra nemden ve ışıktan korunarak saklanmalıdır.<br> Ebegümecinin yenilebilir kısımları: Yenilebilir kısmı ham ya da pişmiş yapraklarıdır. Hafif, hoş bir tada sahip olduğundan çorbalara eklenebilir ve kıvam verir. Genç yapraklar salatalarda marul gibi kullanılabilir. Yaprak ve sapları ile yemek ve börek, büyükçe yaprakları ile dolma (sarma ) yapılabilir.<br> Olgunlaşmamış ham tohumları atıştırmalık olarak tüketilebilir. Tohumlarının tadı taze fındığa benzer, yaprak ve çiçeklerle birlikte yeşil salatalara da eklenebilir.<br> Çiçekleri çiğ olarak salatalara eklenebilir ya da garnitür olarak kullanılabilir. Yapraklara aynı bir dokuya sahip olan lezzeti hoş, hafif çiçek yaprakları salata kaselerine iştah açıcı, güzel bir katkı maddesi sağlar. Taze ya da kurutulmuş çiçek yaprakları ile dere da yapılabilir. Kurutulmuş çiçekler kullanılacaksa 150 ml kaynatılmış su için 1,5–2 gr yeterli olacaktır. Dere, kaynar suya atılan ve 8–10 dk bekletilen 3–5 gr kuru ya da taze sıradan ebegümeci yapraklarıyla da hazırlanabilir. Çay hazırlanırken karanfil, kurutulmuş portakal veya limon kabuğu eklenerek tat kazandırılabilir. <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsrichie-sambora-kimdir-5c9aa9714a84a.jpgURL" " width="300" height="152">İsteyen bir tutam çubuk tarçın da ekleyebilir. İçmeden önce süzülmelidir. Mutfaklarda gıda olarak kullanımı unutulmuş olsa da ebegümeci bitkisi kuşkusuz geri dönüş yapmayı hak etmektedir.<p> <h3>Bitkinin Öteki Uygulama Alanları<h3> <p>Bitkiden ve tohum başlarından krem, sarı ve yeşil boyalar elde edilebilir. Çiçeklerin tentürü alkalilere karşı hassas olduğundan testlerde kullanılabilir. Yapraklar böcek ısırıklarını ve sokmalarını hafifletmek için kullanılır. Gövdelerden elde edilen lifler halat, kordon, dokuma ve kağıt yapımına elverişlidir.<br> Kurutulan ebegümeci çiçek ya da yapraklarının banyo suyunun içine atılmasıyla ya da 1 lt kaynamış suyun içine eklenmesi (10 gram çiçek yeterlidir) ve 8 saat bekletilip süzülmesiyle oturma banyoları, el, üçgenin taban olmayan kenarı banyoları yapılabilir ya da saçlar yıkanabilir. Demlenmiş ve soğutulmuş ebegümeci çayları ile gargara yapılıp irin giderici ve bere onarıcı etkisinden yararlanılabilir. Çayla yapılan pansumanlar göz kuruluğuna iyi gelebilir. Ebegümecinden krem, merhem ve buharlaşan yağlar da üretilmektedir.<p> <h3>Ebegümecinin Bileşenleri<h3> <p>Ebegümecinin yaprak ve çiçek tomurcukları keza sağlık ayrıca de besin açısından değerli olan A, B, C, E vitaminleri, üzüm şekeri, inülin, müsilaj, fenoller, flavonoidler, esansiyel yağ asitleri, kalsiyum, magnezyum, çinko, selenyum, potasyum ve lif içerir. Doğal olarak bulunan antosiyanin glikozid malvin adlı kimyasal sadece çiçeklerde bulunur.<p> <h3>Geleneksel ve Çağdaş Dilekçe Alanları<h3> <p>Birçok yabani otta olduğu gibi ebegümeci de uzun bir tıbbi dilekçe geçmişine sahiptir. Malva sylvestris ya da ebegümeci bitkisi ahali aralarında bronşit, astım, amfizem, boğaz enfeksiyonları, öksürük tedavisi için kullanılmaktadır. Ayrıca yüksek musilaj içeriğinden nedeniyle boğaz, ağız, mide, bağırsak gibi bölgelerin mukoza zarındaki irin ve yaraları tedavi etmek için kullanılır. Bu bitkinin geleneksel bitkisel ilaçlardaki diğer kullanımları aralarında safra taşı, böbrek taşı, böbrek iltihabı, baş ağrısı, kabızlık, diş ağrısı ve uykusuzluk tedavisi sayılabilir. Musilaj baştan sona düğün çiçeği ailesindeki bazı bitkilerin yanlışlıkla tüketilmesinin niçin olabileceği tahrişe veya yanmaya karşısında ebegümeci yaprakları acele bir <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsrichie-sambora-kimdir-5c9aa97190613.jpgURL" " width="300" height="400">panzehir olarak alınabilir. Musilaj, iltihaplı dokuyu koruyucu bir katman ile kaplar. Günümüzde kurutulmuş ebegümeci çiçekleri ve özleri öksürüğe karşısında rahatlatıcı çoğu ticari, reçetesiz çay karışımında kullanılmaktadır. Bitkiden yapılan çayın emziren annelerin daha pozitif süt üretmelerine tezgâhtar olduğu da söylenir. Çay yaprak, çiçek veya köklerinden yapılabilir. Taze yapraklarının ve çiçeklerinin ezilmesiyle hazırlanan ve tülbent içine koyulan ılık lapalarla yaralar, çıbanlar, ufak yanıklar iyileştirilebilir.<br> Ebegümecinin Musa peygamber kadar ateşli hastalıklara karşısında kullanıldığı İncil’de yazılıdır. Yahudi kültüründe ebegümeci önemli bir bitki olarak kabul edilmiş, kırsal alanda her bahar ebegümeci toplanmıştır. Ebegümeci kelimesi hem İbranice ayrıca de Arapça’da “ekmek anlamına gelmektedir.<br> 1948 Savaşı sırasında, Kudüs kuşatma altındayken, kıtlık zamanlarında ebegümeci halk için önemli bir gıda olmuştur. Her sene özgürlük günü hala ebegümeci yapraklarından yapılmış geleneksel bir yemekle kutlanmaktadır.<br> Çin’de 5000 yıldır balgam söktürmek ve sindirim rahatsızlıklarını tamir etmek için kullanılmaktadır. Yeniden Çin’de, ebegümeci kökleri, doyurucu, tıbbi olarak güçlü çorbalar ve et suları yapımında kullanılan popüler ve yaygın bir besindir. Çoğu ayrı ebegümeci türünün inülin bakımından zengin kazık kökleri kullanılmaktadır.<p> <h3>Ebegümecinin Tıbbi Faydaları<h3> <p>Malva sylvestris’te bulunan musilaj ve esansiyel yağlar tıbbi tatbik için çok değerlidir ve bu bitki antik çağlardan beri kullanılmaktadır. Malva sylvestris veya ebegümecinin tıbbi yönden en fazla etkili olduğu yönler arasında bere iyileşmesinde süratlenme, enfeksiyonlara karşısında korunma, iltihabın azalması, yaşlanma belirtilerinin azalması, sindirim ve solunum fonksiyonlarının kolaylaşması, uykunun düzenlenmesi ve baş ağrılarının hafiflemesi yer alır. Ebegümeci bir takım sağlık sorunlarında aşağıdaki gibi kullanılabilir:<br> <strong>ağrı kesici<strong>: Malva sylvestris’in analjezik olarak kullanımı yaygındır. Cilt bir şekilde yaralandıysa Malva sylvestris’in yaprakları, etkilenen bölgeye lapa biçiminde uygulanabilir. Yapraklardaki kimyasal maddeler ve zengin vitamin içeriği iyileşmeyi hızlandırmaya asistan olmakla kalmayıp bununla birlikte ağrı kesici tesir oluşturur ve ağrıyı azaltır. Bu analjezik etkiden nedeniyle ayrıca dâhili ayrıca harici olarak kullanılabilir.<br> <strong>Bağışıklık sistemi koruması:<strong> Ebegümeci uygulandığı alanda bakterilerin ve öteki tanıdık olmayan maddelerin zarar görmüş bölgeleri etkilemesini önleyerek bağışıklık sistemini artırabilir. Bu amaçla ebegümecinin yaprakları ve tohumları kullanılabilir.<br> <strong>Anti-inflamatuar:<strong> Ciltteki haşere ısırıkları, büyük morluklar, güneş yanıkları ya da kızarıklıklar için Malva sylvestris’deri yapılmış bir jel ya da lapa kullanılabilir. Bu lapalar <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsrichie-sambora-kimdir-5c9aa971ebab7.jpgURL" " width="300" height="203">iltihabı ve şişmeyi eksilmek için etkin olduğu değin daha çabuk iyileşmeyi özendirme eder. Ebegümeci esansiyel yağı eklemlere uygulanabilir.<br> <strong>Solunum hastalıkları:<strong> Göğüs tıkanıklığı ya da daha ayrı solunum rahatsızlığından felakete uğramış olanlar için Malva sylvestris göstermek iyi bir zihin olabilir. Ebegümeci yalnızca balgam söktürmekle kalmaz bununla birlikte anti-inflamatuar özelliklerinden dolayı boğazı ve tükürük bezlerini yatıştırır, seri iyileşme sağlar.<br> <strong>Anti-aging:<strong> Seri yaşlanma konusunda evhamlı olanlar veya kırışıklıkları olanlar ciltlerini genç tutabilmek için ebegümeci taşıyan jel veya kremler kullanabilir.<br> <strong>Sindirim sorunları:<strong> Bağırsakları düzgün çalışmayanların kullandığı müshiller tabi etkiler gösterebilir. Ebegümeci tohumları ya da kurutulmuş yaprakları ile hazırlanan çaylar sindirim sistemini düzenler, emrindeki etkisiz müshil etkisi gösterir.<br> <strong>Uyku sorunları: <strong>Birçok kişi uykuya dalmak için mücadele eder. Uyku sorunu yaşayanlar ebegümeci uçucu yağı ya da ebegümeci çayı içerek rahatlayıp dinlendirici bir uykuya kavuşabilir.<p> <h3>Ebegümecinin Muhtemel Emrindeki Etkileri ve Hap Etkileşimleri<h3> <p>Ebegümeci bitkisi toksik değildir ve herhangi bir emrindeki tesir veya hap etkileşimi rapor edilmemiştir. Bu ayrıca çiçekleri keza de yaprakları için geçerlidir. Ama bazı kişilerde, bütün diğer nebati takviyelerin yapabileceği gibi kullanılan ilaçlarla etkileşime girebileceği de unutulmamalıdır. Büyük <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsrichie-sambora-kimdir-5c9aa9725d718.jpgURL" " width="300" height="208">dozlar müshil olarak kullanılabilir ve ishal oluşturur. Çayı günde 2 fincandan daha fazla içilmemelidir. Sara hastalarında halüsinasyona ya da sarhoşluk güya duygulara niçin olabilir. Bir Takım literatürde gebe ya da emziren kadınların bitkiden uzak durması gerektiği belirtilmektedir oysa ebegümeci bitkilerinin gebelik sırasında güvenli olup olmadığını doğrulayan çalışmalar yoktur. Eğer kullanılan başka ilaçlar varsa ve tıbbi anlamda ebegümeci kullanılacaksa önce bir doktora danışılması yerinde olur.<p> <p><b>Kaynakça:<b><br> URLpermaculture.co.ukURL<br> URLorganicfacts.netURL<br> URLebegumeci.gen.trURL<p>