Anne ve babaların korkulu ruyalarının başında rota virusu geliyor Bu virus 3 yaş altı cocuklarda ishalin en sık nedeni olarak goze carpıyor
Alman Hastanesi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr Alper Soysal Cocukları ishalden korumak icin bebeklere ilk 6 ay sadece anne sutu verilmeli Ayrıca yiyecek, su ve el temizliği maksimum bir şekilde sağlanmalı, pişmiş yiyecekler oda sıcaklığında bekletilmemeli, temiz olmayan su kullanılmamalı, tuvaletten sonra eller sabunla yıkanmalı diyerek aileleri uyarıyor
Rota virusu nedir?
Dr Alper Soysal Rotavirus 3 yaş altı cocuklarda ishalin en sık nedenidir İshale bağlı hastaneye yatışlarda da en sık rastlanan etkendir
Nasıl bulaşır?
Dr Alper Soysal Rotavirus ishal başlamadan once dışkıda bulunur ve belirtilerin başlamasından sonra 1012 gun daha dışkıdaki mevcudiyeti devam eder Rotavirusun en sık bulaşma şekli rotavirusle enfekte dışkı ile bulaşmış olan eller ve yiyecekler yolu iledir Rotavirus oyuncaklar ve sert yuzeyler uzerinde de bulunabilir, bu nedenle kreşler, yuvalar ve hastanelerde bu yolla bulaşabilir
Etkileri nelerdir?
Dr Alper Soysal Anne sutu alan bebeklerde her zamankinden daha sık ve sulu dışkılama; ve anne sutu almayanlarda 24 saatte uc kereden daha fazla sulu dışkılama ishal olarak tanımlanır Rotavirus enfeksiyonunda genellikle 48 gun sureli sulu ishal gorulur ve ilk 13 gun ateş ve kusma eşlik edebilir Ayrıca vucuttan sıvı ve tuz kaybına neden olabilir Yetişkinlerde ise genellikle daha hafif seyirlidir
Kimlerde gorulur?
Dr Alper Soysal Rotavirus ishali tum yaşlarda gorulebilir Ozellikle duşuk sosyoekonomik bolgelerde daha sık rastlanır 4 ay ile 2 yaş arasında ciddi ishale neden olan en sık etkendir Genellikle kış ve ilkbaharda salgınlara neden olur En sık Aralık ve Ocak aylarında gorulur
Nasıl anlaşılır?
Dr Alper Soysal Dışkıda yapılan rotavirus antijeni tetkiki ile tanısı konabilir
Nasıl tedavi edilir?
Dr Alper Soysal Tum ishalli hastalıklarda olduğu gibi bir ilac tedavisi yoktur Bu nedenle eğer vucutta sıvı kaybı oluşursa kaybedilen bu sıvıyı yerine koymak gerekir İshal olan cocukların coğunda başlangıcta su kaybı yoktur veya azdır Evde tedavi ile sıvı ve tuz kayıpları karşılanabilir Sıvı kaybını evde karşılamak icin; su, corba, pirinc suyu, ayran, elma suyu gibi sıvılar verilebilir 6 aylıktan kucuk ve henuz ek gıdaya başlamamış bebeklerde emzirme sıklaştırılmalıdır anne sutu almıyorsa her zamanki mamasına devam edilir Eğer 6 aydan buyukse ve ek gıdaya başlamışsa, kısa aralıklarla, zengin protein ve enerji iceren yumuşak pure şeklindeki yiyeceklerden (yoğurt, patates puresi, pirinc lapası) taze hazırlayarak verilebilir bebek aldığı taktirde aralarda kaynatılmış soğutulmuş su verilebilir Her ishalli dışkıdan sonra 2 yaşın altındakilere ½1 cay bardağı, 2 yaştan buyuklere ½1 su bardağı su verilebilir Potasyum bakımından zengin olan muz puresi, taze meyve suları icirilebilir
Korunma yolları nelerdir?
Dr Alper Soysal Cocukları ishalden korumak icin bebeklere ilk 6 ay sadece anne sutu verilmeli, en az bir yıl emzirmeye devam edilmeli ve emzik ve biberon kullanılmamalıdır Ayrıca yiyecek, su ve el temizliği maksimum bir şekilde sağlanmalı, pişmiş yiyecekler oda sıcaklığında bekletilmemeli, temiz olmayan su kullanılmamalı, tuvaletten sonra eller sabunla yıkanmalı ve cocuklara oğretilmelidir
Rotavirus enfeksiyonu soz konusu olduğunda bebeğin kirli bezleri dikkatli bir şekilde uzaklaştırılmalı, evdeki yuzeylere dışkı bulaşmamasına gayret edilmeli ve bebeğin altı temizlendikten sonra eller mutlaka sabunla yıkanmalıdır
Cocukların oyun oynadığı alanlar ve kullandığı oyuncakların ve cocuğun yaşadığı cevrenin temiz tutulması gereklidir Ozellikle kucuk cocuklar genellikle oyuncaklarını ağızlarına goturdukleri icin oyuncaklar ozellikle ishal sonrasında sıcak sabunlu su ile iyice ovalayarak yıkanmalı, ardından %70lik alkolle temizlenmeli veya 1020 dakika camaşır suyu ile hazırlanmış karışımda bekletilmelidir
Anne ve babaların dikkat etmeleri gereken noktalar nelerdir?
Dr Alper Soysal Eğer cocuk cok fazla dışkılıyor ve su icmiyorsa, tekrarlayan kusmaları varsa, ateşi varsa, dışkıda kan ve mukus goruluyorsa hemen doktora başvurulmalıdır Ağır sıvı kayıplarında hastaneye yatırılarak serum tedavisi yapılması gereklidir İshalin durdurulması amaclı ilaclar, coğunun sistemik zararlı etkileri olduğundan cocuklarda kullanılmamalıdır