Çocuklarda ciddi ishal’e yol açan viral nedenlerin başında rotavirüs gelmektedir. Rotavirüs bir RNA virüsü olup yedi değişik antijenik grubu mevcuttur. En sık rastlanılan tipler G1-G4 olup, insan ve hayvanlarda bulunan rotavirüsler çapraz reaksiyon verirler.
Bebek ve çocuklarda şiddetli ishalle seyreden rotavirüs enfeksiyonu günümüzde bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hastalık tüm dünyada yaygındır. Ülkemizde kış aylarında sık görülür. Beş yaştan küçük çocuklardan en önemli ishal nedenidir.
Esas olarak virüs dışkı ile bulaşmaktadır. Bulaşıcılık süresi uzundur ve bu süreç klinik bulgular çıktıktan sonra ki 10 -12 gün içinde de devam edebilmektedir. Özellikle çocuk bakım evindeki oyuncaklardan ve çocuğun temas ettiği yüzeylerde, uzun süre virüsün bulunabilmesi bulaşımda önemlidir. Rotavirüs ishali geçiren bir çocuk diğer antijenik tiple tekrar hastalanabilirsede , tekrarlayan enfeksiyonlar genellikle hafif seyretmektedir. Rotavirüs enfeksiyonu her yaş grubunda görülsede özellikle ilk üç yaştaki çocukların hemen hepsi bu enfeksiyonu geçirmektedir.Erişkinlerde enfeksiyon belirtisiz seyredebilir. Görülme sıklığına ait veriler veriler ülkelere göre değişmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda ishalli çocuklarda rotavirüs pozitifliğinin %16.6-%36.8 arasında olduğu vurgulanmaktadır.
Yenidoğanda enfeksiyon genellikle hafif geçirilmekte ve bu durum enfeksiyonun emzirme ile anneden gelen koruyucu maddelere bağlı olabileceğini düşündürmektedir. Enfeksiyon salgınlarla da seyredebilir. Aile içi bulaşım görülebilir. Rotavırüs ishalinde çocuk bakım evlerinde yayılmanın sık görüldüğü vurgulanmaktadır.
Rotavirüs enfeksiyonunda başlangıçta ateş vardır.İshal, kusma klinik tabloya eşlik eder. Genellikle hafif seyreden bu tablo bazı hastalarda ciddi seyir gösterir. Özellikle 5yaştan küçük çocuklarda Rotavirüs enfeksiyonu ağır seyredebilmektedir.
Rotavirüs enfeksiyonunda tanı
-
Viral izolasyon -
Elektron mikroskobik inceleme ilk yapılmaktadır.
Pratikte ise dışkıda antijen testi ile tanıya gidilmektedir.
Rotavirüs enfeksiyonunda tedavi
-
Destekleyici tedavi uygulanır. -
Rotavirüsa özgü antiviral tedavi yöntemi yoktur. -
Su kaybını önlemek için ağızdan sıvı tedavisi önerilir. Tedavide amaç kaybedilen su,tuz ve şekeri yerine koymaktır. Kaybedilen bu maddeleri yerine koymak için toz paketler kullanılmaktadır. Bebek ve çocuğun ağızdan sıvı alımı artırılmakta ve bu tozlar sıvı içinde verilmektedir. -
Anne sütü ile beslenmeye dikkat edilmelidir. Gereken vakalarda diyet mamaları ve ishal diyeti verilmelidir. -
Tedavide ishal durdurucu ilaçlar kesinlikle kullanılmaz. -
Kusan veya sıvı kaybı olan bebeklere damar yolu ile sıvı desteği yapılmalıdır.
-
Hastalıktan korunmada el yıkama ve izolasyon önemlidir. Hasta çocuklar ishal tablosu düzelinceye kadar okul veya kreşe gönderilmesi önerilmez.
Prof.Dr.Nuran Gürses
Çocuk ve Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı