bilgiliadam
Yeni Üye
TANIM:
Sac dokulmesine tıp dilinde alopesi adı verilir Sacların insan yaşamı icin yaşamsal onemi yoktur ancak cok onemli psikolojik işlevleri bulunur Ozellikle kadınlarda buyuk stres yaratabilirHer bir sacın yaşam dongusu vardır Bunlar yaklaşık olarak uc yıl ya da daha fazla suren aktif donem, hemen bunu izleyen ve birkac gun suren geciş donemi ve ardından da uc ay kadar devam eden dinlenme donemidir Saclar gunde yaklaşık olarak 13 mm uzar Normal şartlarda, her gun yaklaşık olarak kafamızdaki saclardan 50100 arasında sac telini kaybederiz Anormal sac dokulmesi durumlarında ise bu sayı artar ve taraklarınızda, banyo ve lavabo giderlerinde ve elbiselerinizde aşırı miktarda sac biriktiğini gorursunuz
NEDENLER:
Sac dokulmeleri nedbesiz (skarsız) veya nedbeli (skarlı) olabilirSkarsız olan alopesilerin en sık gorulen nedeni androgenetik(Erkeklik hormonuna bağlı) alopesi lerdir Saclarda incelmeyle başlayan hastalık erkeklerde daha şiddetli seyreder Zemininde ırsi bir yatkınlığın olduğu duşunulmektedir Tedavisinde bazı hormonal ilaclar kullanılır Halk arasında yanlış olarak sackıran adıyla bilinen onemli bir skarsız alopesi nedeni de alopesi areata dır Bu hastalığın en sık gorulen şeklinde saclı deride odaklar halinde sac dokulmeleri vardır Vucudun savunma sistemlerindeki yetersizlik sonucunda bazı enfeksiyon odaklarının tetiklemesiyle ortaya cıktığı duşunulmektedir Kendiliğinden de duzelebilen hastalığın şiddetli şekillerinde kortizonlu ilaclar ve ışık (PUVA) tedavisi kullanılabilir Bu hastalıklar haricinde Telogen effuvium denilen aktif donemdeki sacların bir anda ve cok sayıda dinlenme donemine gecmesi ile gelişen bir tablo vardır Burada yaygın bir sac dokulmesi olur Saclar 34 ay icinde incelir ve seyrekleşir Yenidoğan doneminde ve doğum sonrasında fizyolojik olarak gorulebilir Bundan başka siddetli enfeksiyon hastalıkları, ağır seyirli muzmin hastalıklar, buyuk cerrahi girişimler, tiroid bezinin az calışması, sara hastalığı icin kullanılan ilaclar, hormonlar ve ağır metaller boylesi bir tabloya neden olabilir Tedavisinde bu tabloya yol acan etmenlerin ortadan kaldırılması esastır Bunlardan başka demir, protein, cinko eksiklikleri, radyasyon tedavisi, frengi hastalığı ve mantar hastalıkları skarsız sac dokulmelerine yol acabilmektedir Ozellikle kadınlarda sacların arkada topuz yapılması veya guneş gozluklerinin surekli olarak bir sac tutacağı gibi kafada tutulmasının da gerginlik tipi alopesiye neden olabileceği unutulmamalıdır
Skarlı alopesilerde ise sac koku tahrip olduğundan skarsız alopesilerdeki gibi sacların yeniden gelme olasılığı soz konusu değildir Şiddetli yaygın kimyasal veya termal yanıklar, deri kanserleri, ışın tedavileri, bazı şiddetli mantar enfeksiyonları ile bazı ciddi dermatolojik hastalıklar sonucunda gorulebilirler
TANI:
a) Hastalığın suresi, başlangıc yaşı, rekurrensler ve yayılım
b) belirtiler( Hastalığın aktivasyondan once veya sac buyumesi ile eş zamanlı yanma, kaşıntı, karıncalanma )
c) Stress ile şiddetlenme
d) Genetik yatkınlık
c)Fizik muayenedeki yaygın bulgular aşağıdakileri icermelidir:
(1) Oval veya yuvarlak sınırlı, sac kaybı
(2) Kısa, gittikce sivrilen saclar etkilenen bolgelerde bulunabilir ( UNLEM işareti saclar )
(3) Tek veya cok sayıda alanlar saclı deri ve yuzde gorulur Fakat kıllı bolgelerde de gorulebilir
(4) Tum sacların kaybı ( A Totalis ) veya tum vucut kıllarının kaybı ( A Universalis ) şeklinde olabilir
(5) Skatris bulunmaz
(6) Klinik olarak belirgin inflamasyon nadir olmasına rağmen gorulebilir
TEDAVİ:
Başarılı tedavi hastalığın başlangıc yaşına ve yaygınlığına bağlıdır Erken cocuklukta başladı ise prognoz kotudur Eğer hastada tedaviye cevap 26 ayda alınamazsa başka bir tedavi denenebilir
1 Cerrahi Olmayan Tedaviler:
Kortikosteroidler,Puva, Topikal Minoksidil, Sac Protezleri,Psikolojik Destek, Skuarik Asit Dibutilester, Diphenylcyclopropenone, Cyclosporin, İsoprinosineMantara bağlı alopeside 612 hafta boyunca ilac kullanmak ve bazen şampuan (selenyum sulfit veya ketokonazol iceren) ile tedaviyi desteklemek gerekebilirLokal minoksidil (tansiyon duşurucu bir ilac) veya oral finasteride (sadece erkeker icin) kullanılabilir
2 Cerrahi
Secilmiş vakalarda kısmi sac replasman cerrahisi, Secilmiş vakalarda kozmetik tatuaj, Yine sac ekimi denilen yontemleri ve sacsız bolgenin ameliyatla alındığı yontemleri kullananlar vardır
Mantara bağlı alopeside 612 hafta boyunca ilac kullanmak ve bazen şampuan (selenyum sulfit veya ketokonazol iceren) ile tedaviyi desteklemek gerekebilir
Erkek tipi ve kadın tipi sac dokulmesi gelişen bir cok kadın ve erkek genelde mutludur ve tedaviye gereksinim duymazlar Tıbbi tedavi isteyenler icin ise lokal minoksidil (tansiyon duşurucu bir ilac) veya oral finasteride (sadece erkeker icin) kullanılabilir Yine sac ekimi denilen yontemleri ve sacsız bolgenin ameliyatla alındığı yontemleri kullananlar var
ONLEME:
Bazı tur sac dokulmeleri, stesi azaltarak, iyi ve dengeli beslenerek, sac bakım teknikleri konusunda daha bilincli davranarak ve sac dokulmesine nden olan ilac kullanımından (mumkunse) kacınarak engellenebilir Mantar enfeksiyonlarına bağlı sac dokulmesi; sacları temiz tutarak ve şapka, tarak gibi malzemeleri backaları ile paylaşmayarak engellenebilir Erkek tipi alopesi de bazen bazı ilacların kullanımı ile engellenebilir
SONUC VE TAVSİYELER:
Sac dokulmesi hangi nedene bağlı olursa olsun eğer bir kişi boyle bir durumdan yakınıyor ise hic paniğe kapılmadan bir Deri Hastalıkları (Dermatoloji Cildiye) uzmanına başvurmalıdır Bazen cozumun cok basit olabileceği unutulmamalıdır
Sac dokulmesine tıp dilinde alopesi adı verilir Sacların insan yaşamı icin yaşamsal onemi yoktur ancak cok onemli psikolojik işlevleri bulunur Ozellikle kadınlarda buyuk stres yaratabilirHer bir sacın yaşam dongusu vardır Bunlar yaklaşık olarak uc yıl ya da daha fazla suren aktif donem, hemen bunu izleyen ve birkac gun suren geciş donemi ve ardından da uc ay kadar devam eden dinlenme donemidir Saclar gunde yaklaşık olarak 13 mm uzar Normal şartlarda, her gun yaklaşık olarak kafamızdaki saclardan 50100 arasında sac telini kaybederiz Anormal sac dokulmesi durumlarında ise bu sayı artar ve taraklarınızda, banyo ve lavabo giderlerinde ve elbiselerinizde aşırı miktarda sac biriktiğini gorursunuz
NEDENLER:
Sac dokulmeleri nedbesiz (skarsız) veya nedbeli (skarlı) olabilirSkarsız olan alopesilerin en sık gorulen nedeni androgenetik(Erkeklik hormonuna bağlı) alopesi lerdir Saclarda incelmeyle başlayan hastalık erkeklerde daha şiddetli seyreder Zemininde ırsi bir yatkınlığın olduğu duşunulmektedir Tedavisinde bazı hormonal ilaclar kullanılır Halk arasında yanlış olarak sackıran adıyla bilinen onemli bir skarsız alopesi nedeni de alopesi areata dır Bu hastalığın en sık gorulen şeklinde saclı deride odaklar halinde sac dokulmeleri vardır Vucudun savunma sistemlerindeki yetersizlik sonucunda bazı enfeksiyon odaklarının tetiklemesiyle ortaya cıktığı duşunulmektedir Kendiliğinden de duzelebilen hastalığın şiddetli şekillerinde kortizonlu ilaclar ve ışık (PUVA) tedavisi kullanılabilir Bu hastalıklar haricinde Telogen effuvium denilen aktif donemdeki sacların bir anda ve cok sayıda dinlenme donemine gecmesi ile gelişen bir tablo vardır Burada yaygın bir sac dokulmesi olur Saclar 34 ay icinde incelir ve seyrekleşir Yenidoğan doneminde ve doğum sonrasında fizyolojik olarak gorulebilir Bundan başka siddetli enfeksiyon hastalıkları, ağır seyirli muzmin hastalıklar, buyuk cerrahi girişimler, tiroid bezinin az calışması, sara hastalığı icin kullanılan ilaclar, hormonlar ve ağır metaller boylesi bir tabloya neden olabilir Tedavisinde bu tabloya yol acan etmenlerin ortadan kaldırılması esastır Bunlardan başka demir, protein, cinko eksiklikleri, radyasyon tedavisi, frengi hastalığı ve mantar hastalıkları skarsız sac dokulmelerine yol acabilmektedir Ozellikle kadınlarda sacların arkada topuz yapılması veya guneş gozluklerinin surekli olarak bir sac tutacağı gibi kafada tutulmasının da gerginlik tipi alopesiye neden olabileceği unutulmamalıdır
Skarlı alopesilerde ise sac koku tahrip olduğundan skarsız alopesilerdeki gibi sacların yeniden gelme olasılığı soz konusu değildir Şiddetli yaygın kimyasal veya termal yanıklar, deri kanserleri, ışın tedavileri, bazı şiddetli mantar enfeksiyonları ile bazı ciddi dermatolojik hastalıklar sonucunda gorulebilirler
TANI:
a) Hastalığın suresi, başlangıc yaşı, rekurrensler ve yayılım
b) belirtiler( Hastalığın aktivasyondan once veya sac buyumesi ile eş zamanlı yanma, kaşıntı, karıncalanma )
c) Stress ile şiddetlenme
d) Genetik yatkınlık
c)Fizik muayenedeki yaygın bulgular aşağıdakileri icermelidir:
(1) Oval veya yuvarlak sınırlı, sac kaybı
(2) Kısa, gittikce sivrilen saclar etkilenen bolgelerde bulunabilir ( UNLEM işareti saclar )
(3) Tek veya cok sayıda alanlar saclı deri ve yuzde gorulur Fakat kıllı bolgelerde de gorulebilir
(4) Tum sacların kaybı ( A Totalis ) veya tum vucut kıllarının kaybı ( A Universalis ) şeklinde olabilir
(5) Skatris bulunmaz
(6) Klinik olarak belirgin inflamasyon nadir olmasına rağmen gorulebilir
TEDAVİ:
Başarılı tedavi hastalığın başlangıc yaşına ve yaygınlığına bağlıdır Erken cocuklukta başladı ise prognoz kotudur Eğer hastada tedaviye cevap 26 ayda alınamazsa başka bir tedavi denenebilir
1 Cerrahi Olmayan Tedaviler:
Kortikosteroidler,Puva, Topikal Minoksidil, Sac Protezleri,Psikolojik Destek, Skuarik Asit Dibutilester, Diphenylcyclopropenone, Cyclosporin, İsoprinosineMantara bağlı alopeside 612 hafta boyunca ilac kullanmak ve bazen şampuan (selenyum sulfit veya ketokonazol iceren) ile tedaviyi desteklemek gerekebilirLokal minoksidil (tansiyon duşurucu bir ilac) veya oral finasteride (sadece erkeker icin) kullanılabilir
2 Cerrahi
Secilmiş vakalarda kısmi sac replasman cerrahisi, Secilmiş vakalarda kozmetik tatuaj, Yine sac ekimi denilen yontemleri ve sacsız bolgenin ameliyatla alındığı yontemleri kullananlar vardır
Mantara bağlı alopeside 612 hafta boyunca ilac kullanmak ve bazen şampuan (selenyum sulfit veya ketokonazol iceren) ile tedaviyi desteklemek gerekebilir
Erkek tipi ve kadın tipi sac dokulmesi gelişen bir cok kadın ve erkek genelde mutludur ve tedaviye gereksinim duymazlar Tıbbi tedavi isteyenler icin ise lokal minoksidil (tansiyon duşurucu bir ilac) veya oral finasteride (sadece erkeker icin) kullanılabilir Yine sac ekimi denilen yontemleri ve sacsız bolgenin ameliyatla alındığı yontemleri kullananlar var
ONLEME:
Bazı tur sac dokulmeleri, stesi azaltarak, iyi ve dengeli beslenerek, sac bakım teknikleri konusunda daha bilincli davranarak ve sac dokulmesine nden olan ilac kullanımından (mumkunse) kacınarak engellenebilir Mantar enfeksiyonlarına bağlı sac dokulmesi; sacları temiz tutarak ve şapka, tarak gibi malzemeleri backaları ile paylaşmayarak engellenebilir Erkek tipi alopesi de bazen bazı ilacların kullanımı ile engellenebilir
SONUC VE TAVSİYELER:
Sac dokulmesi hangi nedene bağlı olursa olsun eğer bir kişi boyle bir durumdan yakınıyor ise hic paniğe kapılmadan bir Deri Hastalıkları (Dermatoloji Cildiye) uzmanına başvurmalıdır Bazen cozumun cok basit olabileceği unutulmamalıdır