Sadabat Nedir - Sadabat'ın Tarihi

Sadabat,Sadabat Nedir

Sadabat Nedir Sadabat'ın Tarihi

Sadabad, 18 yüzyılda Kağıthane Deresi kıyısında bir mesire yerinin adı

Tarihçe
Sadabad eğlenceleri, III Ahmet (17031730) ve Sadrazam Nevşehirli Güvey İbrahim Paşaİstanbul'da Kağıthane semtinde Alibeyköy yakınlarında yapılan kasrın çevresinde düzenlenen eğlenceler (17171730) devrinde

Kağıthane semti İstanbul'un en tutulan mesire yerlerindendi Kanuni Sultan Süleyman ve II Selim zamanlarında burada eğlenceler düzenlenir, İstanbul halkının ilerigelenleri de eğlencelere katılırdı III Ahmet vaktinde bu eğlencelere daha büyük tartı verildi Önce Kağıthane Deresinin akış yolu değiştirildi Derenin kenarlarına misket rıhtımlar yaptırıldı Hem otuz sütun üzerine oturtulmuş çekici bir kasır (Sadabad Kasrı) yapı edildi Kasrın önünde büyük bir havuz, çevresinde değişik çağlayanlar, ağızlarından su fışkıran ejderha heykelleri vardı Sadabad Kasrı'ndan diğer çevreye dağıtılmış köşkler, bahçeler, hamamlar yapıldı

Eğlenceler, hıdırellezin birinci günü (6 Mayıs) başlar, özellikle mehtaplı gecelerde sabahlara değin devam ederdi Zamanın şairleri, yazdıkları farklı alanlara yönlendirilmiş şiirlerle padişahı ve sadrazamı överek , onları bu eğlencelere çağırırlardı Ziyafetler kasırda verilir, eğlence bittikten sonra eğlencelere dışında devam edilirdi Osmanlı İmparatorluğu'nda Lale Devri adıyla anılan bu dönemdeki eğlencelere, öncelikle padişah edinmek üzere tüm saray erkanı ve İstanbul halkının ileri gelenleri katılırdı

Gün geçtikçe bu eğlencelere değişik sebeplerle aleyhinde olanlar çoğaldı; Patrona Halil İsyanı çıktı Isyan sonunda Güvey İbrahim Paşa öldürüldü, III Ahmet tahtından indirildi ve Sadabad eğlencelerinin yapıldığı yerler, ilk önce kasır elde etmek üzere yıkım edildi


Aşağıdaki şarkı Nedim'in Sadabad içeren en meşhur şarkılarından biri (bu şarkı hem Milli Eğitim Bakanlığı onuncu sınıf Türk Edebiyatı ders kitabında da bulunur)

ŞARKI
Bir safa bahşedelim gel şu dili nâşâde Gidelim servi revanim yürü Sadâbâd'e

İşte üç çifte kayık emrimize amade Gidelim servi revanim yürü Sadâbâd'e

Gülelim, oynayalım, kâm alalım dünyadan Mâi tesnim içelim çeşmei nevpeydâdan

Görelim âbı hayat aktığın ejderhadan Gidelim servi revanim yürü Sadabâd'e

Gâh varıp havz kenarında hırâmân olalım Gâh gelip kasrı kâinat seyrine hayran olalım

Gâh şarkı okuyup gâh gazelhan olalım Gidelim servi revanim yürü Sadâbâd'e

İzn alıp Cuma namazı deyü mâderden Bir gün uğnlayalım çarhı sitemperverden

Dolaşıp iskeleye içten nihfin yollardan Gidelim servi revanim yürü Sadâbâd'e

Bir sen u bir ben ü bir mutribi pâkîzeedâ İznin olursa eğer dahası Nedimi şeyda

Gayri yaranı bugün edip ey şuh feda Gidelim servi revanim yürü Sadâbad'
Bugünkü Türkçe ile:


Gel şu mutsuz gönüle bir ağırlama bahşedelim Servi boylum, gidelim, yürü Sadâbâd'a

İşte üç çifte kayık emrimizde bekliyor Servi boylum gidelim, yürü,

Sadâbâd'a Gülelim, oynayalım, dünyadan muradımızı alalım Yeni yapılan çeşrheden Cennet suyu içelim

Ejderhanın ağzından hayat suyunun aktığını görelim Gidelim servi boylum, yürü, Sadâbâd'a

Kâh havuz başında dolaşalım, kâh Âlem Kasrı'nı seyredelim Bazen şarkı, ara sıra gazel okuyalım

Servi boylum gidelim, yürü, Sadâbâd'a Cuma namazınadiye annenden müsade alıp Acımasız felekten bir gün çalalım

İskeleye içten rahat yollardan dolaşıp Servi boylum, gidelim, yürü Sadâbâd'a

Bir sen, bir ben, üstelik pak tavırlı çalgıcı İznin olursa eğer şu âşık Nedim,

Başka dostları bugünlük feda edip, Servi boylum gidelim, yürü Sadâbâd'a

Nedim *