Yaşlılığın kaç yaşlarında başladığı periyotlara nazaran farklı tanımlanmakta. Her ne kadar genel geçer yaşlılık başlangıcı bulunsa da şahısların yaşlandığını hissettiği/düşündüğü yaşlar değişiyor. Genel manada, kişinin ömür çizgisinde daha ileri yaşlara denk gelen, birçok vakit emekliliğin eşlik ettiği, takvim yaşı ilerlemiş kişi olarak kıymetlendirebiliriz.
Sağlıklı ve memnun bir yaşlılık için şahısların aktüel yaşlarında sağlıklı hayat sürdürmelerine dikkat etmeleri değerli. Fizikî sıhhat ve ruhsal sıhhat çok iç içe olmakla bir arada bu yazı ‘yaşlılıkta ruhsal düzgün olma ihtimalimizi arttırmak için neler yapabiliriz’ konusunda takviye sağlayabilir.
1. ‘Aktif yaşlanma’ için hazırlık yapmak:
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından 1990’lı yıllarda kullanılmaya başlanılan bir kavram olan faal yaşlanma, kişinin yaşlılık sürecinde de toplumsal, ekonomik ve kültürel olarak hala iştirakçi olmalarını söz eder. Bu formda hayattan geriye çekilen ve hüzün hisseden bireyler olmaktan çok hayatında onu zihinsel ve bedensel olarak olabildiğince dinç tutabilecek bir ömür formu benimsenmiş olur. Yaşlılık, elden ayaktan düşülmüş, hayattan geri çekilinmiş bir biçimde olmak zorunda değil. Emeklilik sonrası için toplumsal ve mümkün olan biçimde bedensel etkin olabilecek bir hayat hali planlamak hoş bir hazırlanma formu olabilir.
2. Hayatınızın önceliklerini düşünmek:
Günler geçerken fark etmediğimiz bizler için bedelli olan birçok şey var. Yaşlılık devrinde birçok insan dışardaki olan bitenden çok içine dönme ve ömrünü sorgulama eğiliminde olabiliyor. Hem bir hesaplaşma, hem de var olan hayat koşturmacasının bir nebze azalmasıyla birlikte kendi hayatına ve fikirlerine bakma periyodu oluyor. Şayet kişi önceliklerini fark etmemiş ve yaşlılık periyodunda anlaşmışsa bu durum yaşlılığında anı yaşayıp tadını almaktan fazla zihinsel bir patinaja dönüşebiliyor.
3. An’da kalma hünerinizi arttırmayı denemek:
Yeterli hissetme ile anda kalma hüneri epey temaslı. Vaktimizin birçoklarını anda olanları fark etmek, yaşamaktan fazla geçmiş ya da gelecektekileri kıymetlendirmek yahut hatta yargılamak için kullandığımızda depresif yahut kaygılı olma ihtimalimiz artıyor. ‘Şu bitsin sonra rahatlayacağım’ ların gerisini beklemekten çok yaşadığımız anın farkında olarak, diğer deyişle dikkatinizin şimdiki tecrübede kalmasıyla ruhsal olarak âlâ olma ve problemlerle baş etme potansiyelinizi arttırabilirsiniz.
4. Toplumsal ağınızın değerini fark etmek:
İnsan vakit zaman yalnız hissetse de toplumsal dayanak aldığında çok daha duygusal olarak güçlü bir formda hayatına devam eder. Sıkıntılarla daha rahat baş edebildiği üzere modunun da daha yüksek olması mümkündür. Kişinin içe dönük yahut dışa dönük biri olmasından bağımsız olarak iki yapıda olan insanın da etrafında nitekim samimi bir bağ kurduğu dostların, akrabaların bulunması destekleyicidir.
5. Bedenen etkin kalmak için fizikî idman alışkanlıkları oluşturmak:
Yapılması gerekenlere yetişirken spor ihmal edilebiliyor lakin nizamlı fizikî idman ruh sıhhatimizi muhafazanın en verimli yollarından. Bir taşla iki hatta dört kuş vurmuş oluyoruz: Şimdiki ve yaşlılıktaki fizikî ve bedensel sıhhatimizi destekliyoruz.
6. Zihnen faal kalmak için yeni şeyler öğrenmeye açık olmayı denemek:
Dünya çok süratli değişiyor. Var olan değişikliklere adapte olmayı denemek hem faal kalmamız hem de bizden sonra gelen jenerasyonlarla bağlantısı devam ettirebilmemiz açısından öncelikli.
7. Size yeterli hisler getiren bir uğraş edinmek:
İnsan durup dururken kendini güzel hisseden bir varlık değil birden fazla vakit. Bizi besleyen, keyifli eden, geliştiren, kendimizi olumlu algıladığımız bir uğraşa başlamak ve bunu devam ettirmek ve hatta vakit içinde bu mevzuyla ilgili bir derinlik kazanmak kendimize armağan edebileceğimiz bir yaşlılık devri armağanı olabilir.
8. Yaşlılığınızda olduğunuzu hayal edip geriye yanlışsız baktığınızda nasıl bir hayat görmek istediğinize göz atmak:
Birinci etapta biraz hüzünlü bir fikir üzere gelse de kendimizi ve nasıl bir hayat istediğimizi tanımlamak için gerçekçi bir metot. Hayatımıza dair bir görüntü ya da fotograf almak üzere düşünebiliriz. Sessiz bir yere geçip, tahminen gözlerinizi kapatıp biraz bu niyetle kalıp gelen bir fikir varsa onu görmek, gelmiyorsa zorlamadan günlük hayatınıza devam etmek bu cins fikirlerin, farkındalıkların oluşması için alan açar.
9. Tekrar tekrar düşündüğünüz hususları çözümleyin, çözümleyemezseniz takviye alın.
Yaşlılık, eski yaşantıları kıymetlendirmek için ortam sağlar. Keşkeler, düzgün kiler daha çok fark edilebilir. Bunları halihazırda yaşıyorsanız o vakte bırakmak yerine halletmek, zihinsel gücünüzden bloke olanları kurtarmak, açık kalan belgeleri gözden geçirip yerlerine yerleştirmek, yaparken kolay olmasa da sonucunda sizi daha düzgün rahatlatabilir.
10. Kendinizle iç diyaloglarınızı daha sevecen bir tonda yapmayı deneyin.
Kendimize kızdığımız, beğenmediğimiz, eleştirdiğimiz yanlarımız ya da davranışlarımız olabilir. Her vakit yeterli hissedeceğiz üzere bir düstur yok. Bununla birlikte bizim için sorun olan şeylerin neden sorun olduğunu anlamaya çalışmak, bunu yaparken de daha sevecen bir tonda kalmayı denemek kendimizi anlamak noktasında yeterli gelecektir. Tıpkı sevdiğimiz biriyle konuşurken onu anlamaya çalışmamızın, tahlil bulmaktan bağımsız, ona düzgün gelmesi üzere.
Özetle keyifli ve sağlıklı yaşlılık için yapılabilecek en düzgün şey kendini tanımaya çalışmak ve kendinin olabildiğince bedensel ve zihinsel çokça ruhsal açıdan çalışan bir formunu yapılandırmaya çalışmak olabilir. Bahsedilenler fikir verebilir, daha çok teoriktir ve hayatınız için denerken biraz deneme, biraz yanılma, biraz daha denemeyle size ilişkin halini bulabilir. Herkesin kendi yolunu bulması ümidiyle…