Pandemi döneminde sosyal kısıtlamaların ve tedbirlerin olduğu ailemizle beraber geçirdiğimiz dolu dolu bir seneyi geride bırakıyoruz; bu dönem içerisinde biraz daha fazla hissedilen aile yapımızdaki sorunları krize de / fırsata da çevirmek aslında bizim elimizde.. Yeni bir seneye girmeden önce aile yapımızı tanıyalım ve çözümcül bir bakış açısıyla ailemizin dinamizmini güçlendirelim. Sadece birkaç önemli noktaya dikkat edersek eğer; pandemi sürecinde kısıtlı ve tedbirlere uyarak yaşadığımız sosyal hayatımızla beraber fiziksel sağlığımızı korumanın yanı sıra hem ailemizin hem de kendi ruh sağlığımızı da korumayı başarmış oluruz.
Aile kurumu tüm toplumlarda önemli bir sosyal birimdir. Bu nedenle aile, toplumun temeli olarak kabul edilir. Başka bir ifade ile de aile; “Dünyanın minyatürüdür.” Dünyayı, toplumları anlamak için aileleri incelemeniz yeterlidir. Çünkü aile kişilerin ilk okullarıdır. Sevgi, saygı, gelenek ve görenek gibi değerler öncelikle ailede kazanılarak gelecek nesillere aktarılır. Ailenin işlevini yerine getirememesi, ya aile üyelerinin birbiriyle aşırı yakın, iç içe olması; ya da birbirinden fazlasıyla kopuk olmaları; sağlıksız aile yapısını oluşturur. Bu bağlamda sorunlara bütüncül bir yaklaşımla tüm aile üyeleri değerlendirildiği için; sağlıksız aile yapısını sağlıklı aile yapısına büründürmek mümkündür.
Sağlıklı Aile Yapısı Nedir?
Sağlıklı aileler fonksiyonlarını çok iyi yerine getirirler. Aile üyeleri aile içi iletişimden memnunum ve psikolojik olarak sağlıklıdır; ailede çok az çatışma vardır ve gelişimsel değişkenlere çok kolay uyum sağlarlar. Stresli olaylarla çok iyi baş ederler. Sağlıklı aileler;
Birbirlerine bağlıdırlar ve özgüvenleri yüksektir,
Aralarındaki iletişim açık ve nettir,
Aile içinde yaşanan krizleri fırsata çevirirler,
Birbirlerinin başarılarını desteklerler ve aralarında iş bölümü vardır,
Birbirlerine psikolojik ve fiziksel şiddet uygulamazlar,
Birbirlerinin hatalarına karşı affedici yaklaşım sergilerler.
Evinizde bu özelliklerden hangileri var? Hepsi mi, bir kısmı mı?
Kendi aile yapınıza bir de bu perspektiften bakın.
Sağlıksız Aile Yapısı Nedir?
Ailedeki genel atmosfer çatışmalı ve düzensizdir. Ailenin işlevini yerine getirememesi, ya aile üyelerinin birbiriyle aşırı yakın, iç içe olması; ya da birbirinden fazlasıyla kopuk olmalarından kaynaklanabilir. Sağlıksız aileler;
Öz değerleri düşüktür ve aile üyeleri birbirlerine güvenmezler,
Aile iç iletişim kapalı, dolaylı ve belirsiz olduğu için açık değildir,
Aile üyeleri aralarındaki çatışmaları çözümlemekte başarısızlıklar gösterir ve kırgınlıklar uzun sürelidir,
Aile kuralları katıdır, otorite mutlak bir kişidedir ve esneklik yoktur,
Kendi aile yapılarını diğer aile yapılarıyla kıyaslarlar ve “ Neden benim başıma bu geldi, halbuki ben bunu hak etmiyorum!” gibi felaket senaryolu pişmanlıklar yaşarlar,
Sağlıksız aileler sürekli gergin ve aile içi yaşadıkları sorunları hep halı altına süpürürler.
Sağlıksız Aile Alışkanlıklarının Görüldüğü Aileyi, Sağlıklı Aile Yapısına Dönüştürmek Mümkün Müdür? Mümkündür, Buyurun:
Kaba Konuşmaktan Kaçının: Aile üyelerinin birbirleriyle asla kırıcı, kaba veya küfürlü sözler kullanarak konuşmaması gerekir. Ayrıca lakap takmak, alaycı ve hoşa gitmeyen tavırda konuşmak da aile içi ilişkileri zedelemektedir. En yakın arkadaşınıza sarf etmeyeceğiniz hiçbir cümleyi, aile üyelerinize de sarf etmemelisiniz. İletişim kurarken beden dilinizi iyi tanımalı ve beden diliniz ile sözel dilinizin tutarlılığına dikkat etmelisiniz. İletişim de anlatmaktan çok dinlemenin ama can kulağıyla dinlemenin, sen dili yerine ben dilinin önemini bilin.
Küskünlükle Uzatmamaktan Kaçının: Kırgınlıkları ve küskünlükleri uzatmak ailenin tüm bireylerine olumsuz etkilemektedir. Çatışma çözme konusundaki becerilerinizi geliştirmeye çalışın, bu ailenizin içsel dinamiğini ve aile üyelerinizin ruh sağlığını olumlu yönde koruyacaktır. Hatalı iseniz özür dilemeyi gurur meselesi veya küçük düşürücü bir hareket olarak görmemelisiniz. İletişiminiz açık, anlaşılır ve suçlayıcı şekilde olmamalıdır; kendi hislerinizi ifade ederek sorunlar büyümeden çözümlenmelidir.
Takdir Etmeyi Benimseyin: Her birey dünyaya gözlerini açtığından itibaren kabul edilmek, benimsenmek ve onaylanmak ister. Bu durum sadece çocukların değil yetişkinlerin de en doğal ihtiyaçlarından biridir. Ancak sağlıksız aile yapılarında aile bireylerinin birbirlerine duydukları takdir ve benimsenme duyguları yerine aşağılama ve küçümseme içeren cümleler vardır. Aile üyelerinize, onlarla gurur duyduğunuz, başarılarını takdir ettiğinizi ve hayallerini desteklediğinizi söylemekten hissettirmekten çekinmeyin. Çocuğunu şımarmasın diye uykuda seven ebeveynlerden ziyade sevgiden benlik algısı ve özgüveni desteklenen bireyler olacağının farkındalığını keşfedin.
Sevginizi Esirgemeyin: Aile üyeleriniz kaç yaşında olursa olsun onlara sevginizi hissettirmekten ve onlara sevginizi söylemekten, onlara sevgiyle dokunmaktan ve onları kucaklamaktan çekinmeyin. Sevgi dolu bir dokunuşun enerjisinin, pek çok yarayı kapatabilecek gücü vardır.
Ayrıca aile içi çatışmalarınızı tüm bunlara rağmen çözümleme konusunda başarısız kalıyorsanız; alacağınız Aile Danışmanlığı rehberliğindeki danışmanlık ile hem kendinizi tanıyarak hem de ilişkinizdeki bizi tanıyarak daha sağlıklı ve mutlu bir aile için adım atmış olacaksınız.