Endüstrinin tamamını etkileyen doğalgaz krizinde, kesintinin yüzde 40'tan yüzde 20'ye düşürülmesi endüstricinin yaşadığı problemlere deva olamadı.
Üretimde doğalgazın hissesi yüksek olan dallar tam kapasite çalışamıyor.
Kısıntı azaldı lakin deva olmadı
Geçen hafta yüzde 40 olarak gerçekleşen endüstride doğalgaz kısıntısının yüzde 20’ye düşürülmesi, üretimlerinde gücün hissesi yüksek dalların yaşadığı problemlere deva olamadı. Bilhassa demir-demir dışı metaller, cam, seramik ve çimento kesimlerinde fabrikalar tam kapasite çalışamazken, dur kalk yapan fırınların güvenliği konusunda kaygılar sürüyor. Kesim temsilcileri, tesislerin doğalgaz kotalarını tutturabilmek ismine daima bir optimizasyon arayışı içinde olduklarını söylerken, yüzde 20 oranının da mümkün olan en kısa müddette kademeli olarak yüzde 10’a çekilmesini beklediklerini belirtiyor.
Yüzde 20 için hesap kitap peşindeler
Dünya'dan Merve Yiğitcan haberine nazaran, TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Lideri Veysel Yayan, kesim kuruluşlarının kendi içlerinde optimizasyon yapmaya çalıştıklarını söylerken, “Yani ‘neyi nasıl devre dışı bırakırsak yüzde 20’yi tuttururuz’ arayışı içindeler. Kimi kuruluş her gün yüzde 20 kesintiyi hesaplamak yerine bir kezde büsbütün durmayı tercih ederken, kimi kuruluş da birtakım ünitelerini devre dışı bırakarak ziyanını asgaride tutmaya çalışıyor. Dalda üç vardiya çalışma devam ediyor. Yüzde 20 doğalgaz az değil bizim üzere bölümler için, lakin bir çaba içindeyiz” diye konuştu. Yüzde 20 oranının hızla düşürülmesini beklediklerini lisana getiren Yayan, “Birden düşürülmese de en azından yüzde 20’nin yüzde 10’a düşürülmesini mümkün olan en kısa vakitte bekliyoruz” diye konuştu.
Fırınlar ziyan görürse sorun büyür
TOBB Cam ve Cam Eserleri Sanayi Meclis Lideri Vecdet Salgın da doğalgazdaki kesintinin yüzde 40’tan yüzde 20’ye düşmesinin bir güzelleşme sağlamakla birlikte, alternatif güç kaynaklarının kullanılmaya devam etmesinin randıman kaybı ve ek maliyetlere yol açtığını söyledi. Salgın, “En büyük kaygı ise fırınların değişimden ziyan görme riski… Şayet kâfi ısı sağlanamazsa fırınlar ziyan görebilir. Kıymeti 100 milyon Euro’yu bulan fırınlar var. Sürecin uzamamasını ümit ediyoruz” sözlerini kullandı.
Gücün maliyetlerde hissesi yükseldi
Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Eserleri İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Üyesi Ercüment Arıcı, doğalgaza gelen artırımlarla enerjiyi 6 kat daha kıymetli aldıklarını hatırlatırken, seramik kesiminde gücün tüm maliyetler içindeki hissesinin yüzde 12’den yüzde 45’lere geldiğini kaydetti. Arıcı, “Artık ise doğalgazın olmamasının bir maliyeti de kelam konusu. Yüzde 20 kesinti demek, seramik tesislerinin tam kapasite çalışamaması demek. Ziyanı en aza indirmek için opsiyonlu çalışıyoruz. Çok adetli fırınınız varsa alternatifli yakıyorsunuz fakat, tek fırınınız varsa o vakit kapasiteniz daha da düşüyor. Şu an ben kendi tesislerimde yüzde 70 kapasite ile çalışıyorum, lakin kesim ortalaması bunun bir ölçü daha altında. Geçen hafta bölümde bu oran yüzde 50 civarındaydı” formunda konuştu.
Risk devam ediyor
Çimento Sanayisi Patronları Sendikası (ÇEİS) Genel Sekreteri Dr. H Serdar Şardan ise yüzde 20 ile devam eden doğalgaz kesintisinin tesirlerini paylaştı. Daima dur kalk yapmanın fırınların güvenliğini tehlikeye soktuğunu vurgulayan Şardan, “Henüz fabrikalardan fırınlara yönelik bir arıza bilgisi ulaşmadı lakin kesintinin azalarak da olsa devam etmesi nedeniyle risk hala var. Çimento fırınlarında refrakter tuğlalar vardır. Şayet bu tuğlalar düşerse ve elinizde tuğla yoksa bunu 6-9 ayda temin edebiliyorsunuz, önemli bir müddet gerekli. Bir çimento fabrikasının klinker üretim çizgisinin ortalama 180 ila 225 milyon dolarlık bir yatırım maliyeti olduğunu düşünürsek, fırınlarda yaşanacak muhtemel bir arıza bu büyüklükteki yatırımları riske atmış oluyor” tabirlerini kullandı.
Zorlanan dallar var
Endüstride azalarak da olsa devam eden doğalgaz kesintilerini kıymetlendiren Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Lideri Memiş Kütükcü de doğalgaz kesintisinin yüzde 20 ile devam ettiğini söylerken, “Elektrik kesintisi üretimi direkt düşürmüştü lakin artık doğalgazda operasyonunda gaz ağır olanlar zorlanıyor. Üretimlerini direkt etkiliyor, üretim kayıplarına neden olabiliyor. Ağır kış kuralları nedeniyle yüzde 20 kesinti ısınma muhtaçlığı olan tesisleri de etkiledi. Boyahanelerde de bunu görüyoruz. Firmaların tasarruf etmeleri gereken bir devir. Lakin çok uzun sürmeyeceğini öngörüyoruz” diye konuştu.