Beyin yapısını oluşturan merkezi sinir sistemi hücrelerinin beklenmedik ve ani bir şekilde elektriksel boşalması sonucu nöbet oluşur. Epilepsi tekrar eden nöbetlerle karakterize bir hastalıktır. Nöbetler bir kaç dakika sürer ve sonra geçer. Nadiren daha uzun sürdüğü de olabilir.
Dünyada yaklaşık 40 milyon epilepsi hastası vardır. Ülkemizde bu sayı 700 bin civarındadır. Halk arasında epilepsi çoğu zaman psikolojik hastalık olarak düşünülmektedir. Ancak epilepsi tedavi edilebilir bir beyin hastalığıdır. Epilepsi psikolojik bir hastalık değildir, akıl hastalığı değildir, zeka geriliğne neden olmaz ve evlenip çocuk sahibi olmaya engel olan bir hastalık değildir.
HASTALIĞIN NEDENLERİ
Genelde epilepsinin nedeni belli değildir. Bazı hastalıkların veya doğumsal bazı faktörlerin nöbet oluşumunu tetikleyebileceği bilinmektedir.
Doğum sırasında beynin oksijensiz kalması ya da zedelenmesi, genlerin bulunduğu kromozomlarda meydana gelen bazı hastalıklar, enzim eksikliği gibi durumlarda epilepsi nöbetleri görülebilir. Gebelikta annenin sigara alkol ve madde kullanımı bebeğin gelişim aşamasında sorunlara yol açarak doğumdan sonra nöbet geçirmesine neden olabilir. Çocukluk çağında yüksek ateş nöbet geçirmeye neden olabilir
Beyin veya zarlarının iltihabı anlamına gelen, menenjit ve ensefalit hastalığında beyin tümörlerinde ve kafa travmalarında yine epileptik nöbetler görülebilir.
EPİLEPSİ NÖBETİ
Epilepsi nöbetlerinin farklı şekilleri mevcuttur.
Bilinç kaybı ile birlikte olan nöbetlerde aniden yere yığılma, veya baygınlık sırasında tüm vücutta kasılma ve ardından titmeme benzeri hareketler görülebilir. Yaklaşık 3-4 dakika sürer. Nöbet sırasında renk solması, gözlerde yukarı dönme, dişlerde kenetlenme, ağızdan köpük gelmesi, idrar veya gaita kaçırma olabilir. Ancak olmaması nöbet geçirmedği anlamına gelmez. Nöbet sonrası sersemlik hissi, yorgunluk ve kısmen uykuya eğilim vardır.
Bazı nöbetlerde sadece belli bir vücut bölgesi etkilenir. Çünkü bütün beyin etkilenmemiştir. Etkilenen vücut bölgesinde istemsiz hareketler görülür. Bilinç kaybı yoktur.
Bir başka nöbet şeklinde ise bir kaç saniye donuk anlamsız bir bakış ve ardından normale dönüş olur. Çok kısa sürelidir. Çoğu zaman farkedilmesi zordur.
Epilepsi ölüme neden olan bir hastalık değildir ancak nöbetlerin ard arda gelmesi solunum kaslarının etkilenmesine neden olarak tehlikeli durumlara yol açabilir.
NÖBET SIRASINDA NELER YAPILMALIDIR?
Nöbet sırasında yapılcak şey, hastanın kendisine zarar vermesini önlemektir.
Hastanın etrafında hastaya zarar verecek eşyaları kaldırmak gerekir. Başını bir yere çarpabilir.
Başını ve vücudunu yana çevirip, başının altına yumuşak bir yastık koyulmalıdır.
Dilini ısırmaması için nöbet geçiren kişinin çenesi açık tutulmaya çalışılmalıdır.
Kıyafetleri ve yakası gevşetilmelidir. Rahat nefes alması sağlanmalıdır. Hastanın ağzında yiyecek varsa bunu çıkarmak gerekir.
Hastayı kendine getirmek için soğuk su dökme, tokat ama, kolonya sürme gibi şeyler uygulanmamalıdır.
EPİLEPSİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Epilepsi teşhisinde hasta yakınlarının, doktora vereceği bilgiler çok önemlidir. Mümkünse nöbet sırasına video kaydı almak hekimin tanı koymasına çok olur. Nöbet sırasında neler olduğu hasta yakınları tarafından dikkatle incelenmeli ve bu bilgiler doktora iletilmelidir. Kesin tanıyı koymak için bazı tetkikler gerekecektir. Beyin MR, EEG ve bazı testler istenir.
EPİLEPSİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Epilepsi hastalığının tedavisi, nöbetleri durdurmaya yönelik ilaç tedavisidir. Burada en önemli nokta ilaçların düzenli ve planlı kullanımıdır. Her beş hastadan dördünde uygun ilaçlar seçildiğinde ve yeterli dozda alındığında nöbetler kesilir. Diğer yöntem ise cerrahidir.