Satirik şiir nedir?
Satirik şiir eleştirici bir anlatımı olan şiirlerdir Bir kişi olay ya da durum iğneleyici sözlerlealaylı ifadelerle eleştirilir Bunlarda Didaktik şiir özellikleri de görüldüğünden Didaktik şiirler içinde de incelenebilir Ama açık bir eleştiri olduğundan bambaşka bir sınıfa alınması daha doğrudur
Bu tür şiirlere Divan Edebiyatında Hiciv Ahali Edebiyatında Yergi Yeni Edebiyatımızda ise yergi adı verilir
Edebiyatımızda Nef'i Seyrani Ziya Paşa Neyzen Tevfik Orhan Veli Kanık bu nesil şiir örnekleri vermişlerdir
Satirik şiir örnekleri
Mebus Dediler
Kime sordumsa seni dogru yanıt vermediler;
Kimi alcak kimi hirsiz kimi deyyus dediler
Kunyeni almak icin partiye ettim telefon:
Bizdeki kayda gore simdi o mebus dediler!
Neyzen Teyfik
İNSAN BEĞENMEZ
Ormanda çoğalan adam azgını
Çarşıda pazarda insan beğenmez
Medrese kaçkını softa bozgunu
Selâm tahsis etmek için kesan beğenmez…
Elin kapısında karavaş olan
Burunu sümüklü gözü yaş olan
Bayramdan bayrama bir tıraş olan
Berbere gelir de dükkân beğenmez
Âleme ta'n eder yanına varsan
Seni yanıltır bir mesele sorsan
Bir cim çıkmaz eğer karnını yarsan
Câmîye gelir de erkân beğenmez
Dağlarda kırlarda gezen bir yörük
Kimi tımar sipah kimisi bölük
Bir elife dili dönmeyen hödük
Şehristana kazanç ezan beğenmez
Bir çubuğu vardır gâyet küçücek
Zu'mu fâsidince keyf getirecek
Kırık çanağı yok ayran meşrubat
Kahvede fağfûrî fincan beğenmez
Meslek gelmez elinden gitmez bir kâre
Gerçekte neslinde giymemiş hâre
Sandığı gömleksiz duran mekkâre
Bedestene gelir kaftan beğenmez
Kazak Abdal söyle bu türlü sözü
Yoğurt ayran ile hâllolmuş özü
Köyden şehre inse bir köylü kızı
İnciyakut ister mercan beğenmez
Kazak Abdal
Hanı Yağma
Yiyin efendiler yiyin bu can katan masa sizin;
Doyunca tıksırınca çatlayıncaya değin yiyin!
Verir zavallı memleket verir ne varsaimalını
Vücudunu hayatını ümidini hayâlini;
Bütün gönül sevincini olanca bakımlı hâlini;
Derhal yutun düşünmeyin haramını helâlini
Yiyin efendiler yiyin bu yerde bu İştihâ sizin;
Doyunca tıksırınca çatlayıncaya dek yiyin!
Bu harmanın gelir sonu kapıştırın gider but!
Yarın bakarsınız söner bugün çatırdayan ocak
Bugün ki mideler diri bugün oysa çorbalar sıcak
Atıştırın tıkıştırın kapış kapış çanak çanak…
Tevfik Fikret *
Satirik şiir eleştirici bir anlatımı olan şiirlerdir Bir kişi olay ya da durum iğneleyici sözlerlealaylı ifadelerle eleştirilir Bunlarda Didaktik şiir özellikleri de görüldüğünden Didaktik şiirler içinde de incelenebilir Ama açık bir eleştiri olduğundan bambaşka bir sınıfa alınması daha doğrudur
Bu tür şiirlere Divan Edebiyatında Hiciv Ahali Edebiyatında Yergi Yeni Edebiyatımızda ise yergi adı verilir
Edebiyatımızda Nef'i Seyrani Ziya Paşa Neyzen Tevfik Orhan Veli Kanık bu nesil şiir örnekleri vermişlerdir
Satirik şiir örnekleri
Mebus Dediler
Kime sordumsa seni dogru yanıt vermediler;
Kimi alcak kimi hirsiz kimi deyyus dediler
Kunyeni almak icin partiye ettim telefon:
Bizdeki kayda gore simdi o mebus dediler!
Neyzen Teyfik
İNSAN BEĞENMEZ
Ormanda çoğalan adam azgını
Çarşıda pazarda insan beğenmez
Medrese kaçkını softa bozgunu
Selâm tahsis etmek için kesan beğenmez…
Elin kapısında karavaş olan
Burunu sümüklü gözü yaş olan
Bayramdan bayrama bir tıraş olan
Berbere gelir de dükkân beğenmez
Âleme ta'n eder yanına varsan
Seni yanıltır bir mesele sorsan
Bir cim çıkmaz eğer karnını yarsan
Câmîye gelir de erkân beğenmez
Dağlarda kırlarda gezen bir yörük
Kimi tımar sipah kimisi bölük
Bir elife dili dönmeyen hödük
Şehristana kazanç ezan beğenmez
Bir çubuğu vardır gâyet küçücek
Zu'mu fâsidince keyf getirecek
Kırık çanağı yok ayran meşrubat
Kahvede fağfûrî fincan beğenmez
Meslek gelmez elinden gitmez bir kâre
Gerçekte neslinde giymemiş hâre
Sandığı gömleksiz duran mekkâre
Bedestene gelir kaftan beğenmez
Kazak Abdal söyle bu türlü sözü
Yoğurt ayran ile hâllolmuş özü
Köyden şehre inse bir köylü kızı
İnciyakut ister mercan beğenmez
Kazak Abdal
Hanı Yağma
Yiyin efendiler yiyin bu can katan masa sizin;
Doyunca tıksırınca çatlayıncaya değin yiyin!
Verir zavallı memleket verir ne varsaimalını
Vücudunu hayatını ümidini hayâlini;
Bütün gönül sevincini olanca bakımlı hâlini;
Derhal yutun düşünmeyin haramını helâlini
Yiyin efendiler yiyin bu yerde bu İştihâ sizin;
Doyunca tıksırınca çatlayıncaya dek yiyin!
Bu harmanın gelir sonu kapıştırın gider but!
Yarın bakarsınız söner bugün çatırdayan ocak
Bugün ki mideler diri bugün oysa çorbalar sıcak
Atıştırın tıkıştırın kapış kapış çanak çanak…
Tevfik Fikret *