Meme kanseri riski
Risk faktörleri
[*]Artış oranı (kaç kat)
İleri yaş ; 4
[*]AİLE ÖYKÜSÜ
İki veya daha fazla aile bireyinde meme kanseri olması > 5
Bir aile bireyinde meme kanseri olması > 2
50 yaşın altındaki kadınların ailelerinde yumurtalık kanseri olmas > 2
[*]BİREYSEL ÖYKÜ
Kişisel meme kanseri öyküsü > 3-4
BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonu varlığı > 4
Meme biopsisinde atipik hiperplazi belirlenmesi 4-5
Meme biopsisinde duktal karsinoma insitu (DKİ)
veya lobüler karsinoma insitu (LKİ) belirlenmesi 8-10
[*]DOĞURGANLIK ÖYKÜSÜ
İlk adetin 12 yaştan önce görülmesi 2
Geç menapoz yaşı 1.5-2
İlk doğumun 30 yaştan sonra gerçekleşmesi, yada doğurmamış olmak 2
Östrojen ve projesteron hormon ilacı kullanımı 1.5-2
Doğum kontrol hapı kullanımı 1.25
[*]YAŞAMSAL FAKTÖRLER
Kilo almak 1.5-2
Hareketsiz yaşam 1.3-1.5
Alkol tüketimi 1.5
[*]Meme kanserinde sentinal lenf nodu biyopsisi
Bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) nedir?
Bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu), kanserin muhtemelen sıçrama (metastaz) yapması beklenen lenf düğümlerine verilen addır. Lenf düğümleri, lenf damarlarının birleşiminden oluşan ve bakteriler ile kanser hücreleri gibi zararlı hücreleri yakalayan yapılardır. Lenf düğümleri; boyun, koltukaltı, kasık, göğüs boşluğu ve karın içinde yer alırlar.
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi ne amaçla yapılır?
Bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi, meme kanserinin muhtemelen sıçrama (metastaz) yapması beklenen koltukaltı (aksiller) lenf düğümlerinden yapılan biopsiye denilir. Bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi tekniği ilk olarak, 1980 yılında UCLA Tıp Fakültesi’nde melanom hastalarının lenf bezlerine sıçramasını(metastaz) araştırmak amacı ile geliştirilmiştir. Daha sonrada meme, rahim ağzı, prostat, mesane, tiroid, kalın bağırsak, rektum, mide ve akciğer kanseri ameliyatlarında uygulanmaya başlanmıştır. Böylelikle, kanserin evrelemesi yapılmaya çalışılır. Sonucun 'negatif' olarak belirlenmesi, meme kanserinin bekçi (sentinel) lenf düğümlerine (nodu) sıçramadığını veya metastaz yapmadığını gösterir ve bu durumda gereksiz yere lenf bezlerinin çıkartılmasının önüne geçilmiş olur. Buna karşın, sonucun 'pozitif' olarak belirlenmesi ise meme kanserinin bekçi (sentinel) lenf düğümlerine sıçradığını veya metastaz yaptığını gösterir.
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi nasıl gerçekleştirilir?
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi için cerrah radyoaktif madde, mavi boya (metilen mavisi), yada her ikisini bir arada tümörün etrafına enjektörle verir. Daha sonra cerrah, meme kanserinin sıçraması muhtemel olan koltukaltındaki bekçi (sentinel) lenf düğümlerine (nodu) ulaşmak için koltukaltına 1-2 cm çaplı bir kesi yapılır. Buradan, mavi boya ile (metilen mavisi) boyandığı görülen veya radyoaktif madde sayacı ile radyoaktif maddenin tutulduğu belirlenen bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) çıkartılır. Bu çıkartılan bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu), patoloji uzmanı tarafından ameliyat sırasında incelenir ve bu işleme 'Frozen Section' adı verilir.
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi ne tür avantajlar sağlar?
Bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisi, meme kanserinde rutin olarak koltukaltı lenf düğümlerinin (nodu)alınmasının getireceği yan etkilerden korunmayı sağlar. Koltukaltı lenf düğümlerinin (nodu) alınması ile: kolun arkasında hissizlik (sinirlerin zedelenmesi nedeniyle), kolda uyuşma, hissizlik veya ödem, enfeksiyon, kol toplardamarlarında yangı olması ve kürek kemiğinin yukarı doğru kalkması (sinir hasarı olursa) gibi oluşabilen komplikasyonlardan arınmayı sağlar.
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisinde kanser hücreleri bulunmazsa ne yapılır?
Çıkartılan bekçi (sentinel) lenf düğümünde (nodu) kanser hücresi belirlenmemesi, meme kanserinin koltukaltındaki lenf bezlerine sıçramadığı anlamına gelir ve bu durumda cerrah işlemi sonlandırır.
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisinde kanser hücreleri bulunursa ne yapılır?
Çıkartılan bekçi (sentinel) lenf düğümünde (nodu) kanser hücresi belirlenmesi, meme kanserinin koltukaltındaki lenf bezlerine sıçradığı anlamına gelir ve bu durumda cerrah koltukaltı lenf bezlerini çıkartma yoluna gider ve bu işleme 'koltukaltı lenf bezi disseksiyonu' adı verilir.
Meme kanserinde bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) biyopsisinde ne tür yan etkiler görülebilir?
Çıkartılan bekçi (sentinel) lenf düğümü (nodu) bölgesinde ağrı, morarma veya verilen mavi boya (metilen mavisi) veya radyoaktif maddeye karşı allerji görülebilir. Hastanın cildinde veya idrarında mavi renk ile boyanma görülebilir.