Guzel ve etkili konuşmada onemli bir konu sesin mukemmel cıkışıdır Sesin mukemmel cıkışı ses cıkışı ile nefesin kullanımı arasında başarılı bir uyum oluşturulmasını gerektirir Duzgun sesin dort temel ozelliği vardır Bunlar sesin “işitilme duzeyi)yukseklik), “sesin hız duzeyi, “hoşa gitmetını duzeyi, “değişirlikbukumluluk duzeyinden oluşmaktadır Aşağıda bu ozellikleri oğrenelim ve geliştirmeye calışalım
İşitilebilmeYukseklik
Bazı insanların sesleri bir metre mesafeden bile guclukle duyulabilmektedir Boyle bir sesle yapılan konuşmanın anlaşılabilmesi son derece guctur ve dinleyiciler dinlerken psikolojik gerginlik icerisine girerler
Ses dinleyiciler tarafından işitilebilecek kadar yuksek olmalıdır Normal ses kalabalık kitlenin en uzağına ulaştırılacak kadar yuksek cıkmalıdır Ancak yuksek ses bağırmaya donuşmemelidir Bu anlamda eğer mikrofon kullanmıyorsanız ozellikle konuşma yaptığınız topluluğun buyukluğune dikkat etmelisiniz Hemen yanınızdaki bir arkadaşınıza 20 metre uzaktaki insana konuşur gibi konuşursanız sesin yuksekliğini hatalı kullanmış olursunuz Sesin yuksekliği salonun buyukluğune gore ayarlanmalıdır Ancak sesi yukseltirken “bağırma tonu oluşturmamak cok onemlidir
Dikkat edin: Kac kişilik bir guruba konuşuyorsunuz? Salonunuz ne kadar geniş? Ortamda gurultu var mı? Sesiniz 20 metreden rahat duyulabiliyor mu? Yoksa mırıltı gibi mi cıkıyor? sesiniz yukselince bağırmaya donuşuyor mu? Uygun ses yuksekliği dinleyici kitlesini tamamen ve rahatlıkla kuşatan sestir
Aşağıdaki alıştırmalar sesimizi kontrollu olarak yukseltebilmek icin hazırlanmıştır Ses yuksekliğimizi kontrol edebildiğimiz taktirde dinleyicilerimizi de kontrol edebileceğiz:
ALIŞTIRMA: İŞİTİLEBİLİRLİK
a) Yuksekten ses fırlatınız: Tek nefeste 20 metre ilerideki insanlara duyurabilecek şekilde : “pa, pe,pi, po; ba, be, bi, bo; da, de, di, do deyiniz Tekrar edin
b) Elinizle duvara dokunun soluk alarak 10’a kadar sayın Sonra duvarı kuvvetle itin, guclu tonla tekrar sayın Her iki durumda ses şiddeti aynı kalsın
c) Aşağıdaki cumleleri bir solukta ses yoğunluğunu yitirmeden okuyun Sesinizin gurluk derecesinin cumle boyunca aynı olmasını sağlayın
Ben gitmek istemiyorum
Makine muhendisi daha yavaş surmenizi istedi
Kalp, gunde 100800 defa carpmakta ve bu devre zarfında da 130 tonluk bir ağırlığın 30 cm yuksekliğe kaldırılmasına denk duşen bir guc sağlamaktadır
d)Aşağıdaki ifadelerin ilk bolumlerini yakınınızdaki kişiyle konuşur gibi, ikinci bolumlerini 100 kişiye konuşur gibi kuvvetli bir sesle okuyun
Okumak zor değil, yeter ki tadına varalım
Calışmak ne guzel huy, devamlı calışarak sıkıntılarımı yok ediyorum
Delik kovanın suyu damla damla, musrif insanın zamanı saniye saniye tukenir
e) Metni, 1 cok yavaş bir sesle 2 kucuk bir odada olağan bir sesle; 3 buyuk bir salonda, daha kalabalık bir dinleyici karşısında okuyun
Tembelliğin ne olduğunu ve insanların başına nasıl coraplar orduğunu duşundunuz mu? Bu soru cok mu cocukca? Hemen herkes tembelliğin kotu olduğunu bilir Kimse tembel olmayı kabullenmek istemez Ama acaba kac kişi gercekten tembel olup olmadığını araştırmıştır? Tembellik ya zihinsel, ya bedensel ya da her ikisi birden yaşanır İnsanların buyuk bir kısmı zihinlerini, onemli bir kısmı bedenlerini calıştırmazlar Yine insanların cok onemli bir kısmı hem bedenlerini hem de zihinlerini calıştırmazlar
f) Ellerinizle alın ve şakağınızı tutun “Mmmmmm deyin Sesi yukseltin Titreşimleri burnunuzda, alnınızda, ensenizde, goğsunuzde ve başınızın tepesinde hissedin
Ses PerdesiBukumluluk
Sesin bukumlu cıkışı ses perdesinde değişiklik yapmakla mumkundur “Doremifasollasido2 notalarını duşunun Her bir notayı farklı bir perdeden cıkarıyorsunuz Gırtlağınızı kucultup yukarıya yaklaştırdıkca sesiniz incelir: Tersini yaptıkca sesiniz kalınlaşır Pes ve tiz sesler arasında sesinizle muzik uretirsiniz
Ses cıkışı monoton olmamalıdır Ses yuksek alcak tonda, hızlıyavaş arasında, duraklamalıduraklamasız, vurguluvurgusuz arasında değişerek cıkmalıdır Sesin değişirliğinibukumluluğunu sesin muzikselliği olarak da tanımlayabiliriz Herkesin kendine ozgu bir konuşma muziği vardır
Sese kolayca bukumluluk verebilmek icin ses perdesinde değişim oluşturma yeteneğimizi geliştirmemiz gerekir Uc teme ses perdesi uzerinde duralım: Pes, orta ve tiz sesler Pes kalın, tiz ise ince sestir Her uc perdede kendi icinde notalanabilir Ses perdesi bir tur notadır Notaların kelimelere uyarlanmasına da “bukumluluk veya “boğumlama diyebiliriz Eğer konuşmacı sesinde boğum yapamıyorsa bilgisayar makinesinin tek duze cıkardığı sese benzer ses cıkaracaktır Sesi bireyselleştiren ve herkesi ayrı bir konuşmacı yapan asıl sır sesin kişiye gore farklı boğumlanmasıdır
İşitilebilmeYukseklik
Bazı insanların sesleri bir metre mesafeden bile guclukle duyulabilmektedir Boyle bir sesle yapılan konuşmanın anlaşılabilmesi son derece guctur ve dinleyiciler dinlerken psikolojik gerginlik icerisine girerler
Ses dinleyiciler tarafından işitilebilecek kadar yuksek olmalıdır Normal ses kalabalık kitlenin en uzağına ulaştırılacak kadar yuksek cıkmalıdır Ancak yuksek ses bağırmaya donuşmemelidir Bu anlamda eğer mikrofon kullanmıyorsanız ozellikle konuşma yaptığınız topluluğun buyukluğune dikkat etmelisiniz Hemen yanınızdaki bir arkadaşınıza 20 metre uzaktaki insana konuşur gibi konuşursanız sesin yuksekliğini hatalı kullanmış olursunuz Sesin yuksekliği salonun buyukluğune gore ayarlanmalıdır Ancak sesi yukseltirken “bağırma tonu oluşturmamak cok onemlidir
Dikkat edin: Kac kişilik bir guruba konuşuyorsunuz? Salonunuz ne kadar geniş? Ortamda gurultu var mı? Sesiniz 20 metreden rahat duyulabiliyor mu? Yoksa mırıltı gibi mi cıkıyor? sesiniz yukselince bağırmaya donuşuyor mu? Uygun ses yuksekliği dinleyici kitlesini tamamen ve rahatlıkla kuşatan sestir
Aşağıdaki alıştırmalar sesimizi kontrollu olarak yukseltebilmek icin hazırlanmıştır Ses yuksekliğimizi kontrol edebildiğimiz taktirde dinleyicilerimizi de kontrol edebileceğiz:
ALIŞTIRMA: İŞİTİLEBİLİRLİK
a) Yuksekten ses fırlatınız: Tek nefeste 20 metre ilerideki insanlara duyurabilecek şekilde : “pa, pe,pi, po; ba, be, bi, bo; da, de, di, do deyiniz Tekrar edin
b) Elinizle duvara dokunun soluk alarak 10’a kadar sayın Sonra duvarı kuvvetle itin, guclu tonla tekrar sayın Her iki durumda ses şiddeti aynı kalsın
c) Aşağıdaki cumleleri bir solukta ses yoğunluğunu yitirmeden okuyun Sesinizin gurluk derecesinin cumle boyunca aynı olmasını sağlayın
Ben gitmek istemiyorum
Makine muhendisi daha yavaş surmenizi istedi
Kalp, gunde 100800 defa carpmakta ve bu devre zarfında da 130 tonluk bir ağırlığın 30 cm yuksekliğe kaldırılmasına denk duşen bir guc sağlamaktadır
d)Aşağıdaki ifadelerin ilk bolumlerini yakınınızdaki kişiyle konuşur gibi, ikinci bolumlerini 100 kişiye konuşur gibi kuvvetli bir sesle okuyun
Okumak zor değil, yeter ki tadına varalım
Calışmak ne guzel huy, devamlı calışarak sıkıntılarımı yok ediyorum
Delik kovanın suyu damla damla, musrif insanın zamanı saniye saniye tukenir
e) Metni, 1 cok yavaş bir sesle 2 kucuk bir odada olağan bir sesle; 3 buyuk bir salonda, daha kalabalık bir dinleyici karşısında okuyun
Tembelliğin ne olduğunu ve insanların başına nasıl coraplar orduğunu duşundunuz mu? Bu soru cok mu cocukca? Hemen herkes tembelliğin kotu olduğunu bilir Kimse tembel olmayı kabullenmek istemez Ama acaba kac kişi gercekten tembel olup olmadığını araştırmıştır? Tembellik ya zihinsel, ya bedensel ya da her ikisi birden yaşanır İnsanların buyuk bir kısmı zihinlerini, onemli bir kısmı bedenlerini calıştırmazlar Yine insanların cok onemli bir kısmı hem bedenlerini hem de zihinlerini calıştırmazlar
f) Ellerinizle alın ve şakağınızı tutun “Mmmmmm deyin Sesi yukseltin Titreşimleri burnunuzda, alnınızda, ensenizde, goğsunuzde ve başınızın tepesinde hissedin
Ses PerdesiBukumluluk
Sesin bukumlu cıkışı ses perdesinde değişiklik yapmakla mumkundur “Doremifasollasido2 notalarını duşunun Her bir notayı farklı bir perdeden cıkarıyorsunuz Gırtlağınızı kucultup yukarıya yaklaştırdıkca sesiniz incelir: Tersini yaptıkca sesiniz kalınlaşır Pes ve tiz sesler arasında sesinizle muzik uretirsiniz
Ses cıkışı monoton olmamalıdır Ses yuksek alcak tonda, hızlıyavaş arasında, duraklamalıduraklamasız, vurguluvurgusuz arasında değişerek cıkmalıdır Sesin değişirliğinibukumluluğunu sesin muzikselliği olarak da tanımlayabiliriz Herkesin kendine ozgu bir konuşma muziği vardır
Sese kolayca bukumluluk verebilmek icin ses perdesinde değişim oluşturma yeteneğimizi geliştirmemiz gerekir Uc teme ses perdesi uzerinde duralım: Pes, orta ve tiz sesler Pes kalın, tiz ise ince sestir Her uc perdede kendi icinde notalanabilir Ses perdesi bir tur notadır Notaların kelimelere uyarlanmasına da “bukumluluk veya “boğumlama diyebiliriz Eğer konuşmacı sesinde boğum yapamıyorsa bilgisayar makinesinin tek duze cıkardığı sese benzer ses cıkaracaktır Sesi bireyselleştiren ve herkesi ayrı bir konuşmacı yapan asıl sır sesin kişiye gore farklı boğumlanmasıdır