Ses, günlük hayatımızda her zaman olan bir olgudur. Canlılar arasındaki iletişimi ve anlaşmayı sağlayan ses nedir nasıl oluşur merak edenler elbette vardır. Bu yazımızda insanda ses oluşumu hakkında yaptığımız araştırmaların sonuçlarını sizlerle paylaşacağız...
ses-nasil-olusur
Doğduğumuz andan beri sürekli hayatımızda olan, duyduğumuz seslerin oluşumu da tıpkı duyma ve görme gibi organların birbiri ile etkileşimi sayesindedir. İnsanda ses oluşumu için ağız, akciğerler ve ses telleri çalışır. İlk olarak akciğerlerden gelen hava soluk borusuna dolar.
Soluk borusunun üst bölümünde gırtlak ve gırtlak bölgesinde de ses teller bulunur. Soluk borusuna dolan havanın buradan çıkıp gırtlak ve ses tellerine ulaşması ile ses oluşur. Ses tellerinin yapısı sert liflere benzer ve keman telleri gibi iş görürler. Akciğerden gelen bu hava ses tellerinin titreşmesine ve sesin çıkmasına neden olur.
Anlamsız olarak çıkan bu sesin anlamlı kelimeler haline gelmesinde gırtlak kasları, ağız, dudak ve dişlerden yardım alınır.
Bütün sesler dalgalar halinde ortaya çıkar ve duyulur. Her bir devir kısmında sesde bir azalma meydana gelir. Ses, katıdan sıvıya, sıvıdan gaza daha kolay aktarılır ve yayılma hızı artar. Havada moleküller halinde yayılan ses halkaları kulağa geldiğinde benzer şekilde ilerleyip duyma işlemi gerçekleşir.
Ses Nasıl Oluşur? 2
Ses tellerinin titreşim sayıları, kalınlık ve inceliklerini belirler. Normal olarak erkeklerde saniyede 100-150 kere titreşen ses telleri kadınlarda 200-250 kere titreşir. Bu da daha kadınların daha ince sesli olmalarına neden olur. En ince sesli canlılardan olan bebeklerde bu oran saniyede 400 defa olarak belirlenmiştir.
Günlük hayatta iletişim için çok önemli olan sesimizde zaman zaman kısıklık olabilir. Ses kaybı da denilen bu durum, farklı sağlık sorunları ve hastalıkların habercisi niteliğinde yansıyabilir. Kısaca ses kalbının nedenlerini şu şekilde maddelendirebiliriz.
Gırtlak iltihabı, ses kısıklığının en önemli nedenlerinden biridir.
Ses tellerinde nodül, kist veya polip gibi iyi huylu kitleler kısıklığa neden olabilir.
Akciğer hastalıkları, nefes alış verişini değiştirdiği gibi ses kısıklığına da neden olabilir.
Ses teli hareketini sağlayan sinirlerin felce uğraması, kısıklığa neden olabilir.
Alerji veya iltihaplara bağlı geniz akıntısı hallerinde ses kısıklığı olabilir.
Ses Nasıl Oluşur? 3
Mideden yukarı doğru asit kaçağının olması (reflü) ve şiddetli kusma durumunda geçici ses kaybı olabilir.
Gırtlak ve çevresindeki dokularda ortaya çıkan bazı tümörler.
Ses telleri çevresine gelen ani ve şiddetli darbeler kısılmaya ya da kayba neden olabilir.
Bazı psikolojik sebepler ses kısılmasına neden olabilir.
Şeker hastalığı ya da sinir sistemi hastalıkları gibi vücudun diğer bölgeleriyle birlikte ses telini de tutan bazı hastalık türleri.
Boğazı ve ses yollarını tahriş edici sigara, duman ve kimyasal gazlar gibi maddelere maruz kalma ya da kullanımı.
Çok fazla bağırma, çığlık atma, şiddetli ağlama gibi yanlış ses kullanımları
Bir takım cerrahi travmalar ve operasyon sonrası yan etkiler.
Ses kısıklığı nedenleri farklı hastalıklar olabilir. Bu nedenle mutlaka önemsenmeli, uzun süren ses kayıplarında kalıcı olmaması için hemen doktora gidilmelidir. Gereken tedavi ile ses kısıklığının kontrol altına alınması mümkündür.
Sizlerle ses nasıl oluşur kısaca konu hakkında bilgileri paylaştık. Bu bilgiler sayesinde her gün duyduğumuz, sürekli hayatımızda olan sesin nasıl oluştuğunu artık biliyoruz.