Ses teli felci, ses telleri hareketini denetçi sinirlerin (Nervus Vagus) hasar görmesiyle çoğalan bir sorun Genellikle göğüs ve boyun yaralanmaları, tümörler, hastalık, ameliyat veya felç sonrasında görülür Çoğu zaman konuşmayı güçleştirir Hatta bir takım durumlarda yutkunmayı zorlaştırarak boğulmaya niçin olabilir *
Ses teli felci kimlerde görülür?
Tüm hastalıklarda olduğu gibi ses teli felci de bir takım grupları daha çok seviyor Şu Anda bu grupları ele alalım ve kimler daha artı risk aşağıda bakalım
Kadınlar: Ses teli felci kadınları çok seviyor Fakat bu ilginin nedeni tamamiyle bilinmiyor
Göğüs ve boyun ameliyatı olanlar: Tiroit, paratiroit, boyun ve göğüs ameliyatı esnasında ses teli hareketini kontrol eden sinirlerin zarar görme ihtimali pozitif Ayrıca uzun süreli solunum sorunu yaşayan kişilerin kullandığı tüpler de ses teli felcini tetikleyebilir
Nörolojik sorunları olanlar: Parkinson hastalığı, multipl skleroz ya da myastenia gravis gibi nörolojik sorunlardan kaynaklanan hastalıklar ses teli felci riskini arttırır*
Ses teli felci bana ne yapar?
Ses teli felci kişiden kişiye öbür etkiler gösterir Kimi nefes bile almada zorluk çekerken, kiminin sadece sesi kısılır Ancak yine de tüm vakalardaki en büyük risk boğulma riskidir Çünkü ses tellerinin tek görevi konuşmak değil, bununla beraber yemek yemek yerken veya konuşurken yutma ve yutkunma refleksinin doğru çalışmasıdır Hal böyle olunca felç yüzünden bütün kapanamayan ses telleri işlevini yerine getiremez ve soluk borusunu iyice kapatamaz Sonuçta yemek yemek ya da tükürük soluk borusuna kaçabilir Bu gibi durumlarda ivedi tıbbi müdahale gerekebilir
Ses teli felci nasıl teşhis edilir?
Belirtilerden rahatsız olup doktora giden bir kişi ilk olarak somut muayeneye alınır Geçmiş sağlık ve yaşam biçimi hakkında data toplanır Ardındaki değişik testler ve uygulamalardan geçirilir Hemen bunlara bakalım:
Endoskopi: Doktorunuz ilk olarak ucunda kamera olan ince ve elastik bir tüpü boğazınızdan içeri sokar Kameradan aldığı görüntüyü ekrana yansıtır ve ses tellerinizi inceler Bu şekilde ses tellerinin durumu ve hareket seviyesi hakkında ayrıntılı veri alır Bu operasyon acısızdır Çoğunlukla 5 – 10 dakika sürer*
Laringeal elektromiyografi: Bu test ses tellerini hareket ettiren kaslardaki elektrik akımını ölçer Yani bu kasları hareket ettiren sinirlerin etkin olup olmadığına bakar Bu şekilde sorunun yapısal veya nörolojik bir nedene yan olup olmadığı öğrenilir Ölçüm için boğazın dışına, ses tellerini hareket ettiren kasların üzerine çok ince iğneler yerleştirilir
Kan testleri ve taramalar: Çeşitli hastalıkların ses teli felcine niçin olduğunu biliyoruz İşte bu hastalıkları devretmek için bir takım kan ve akciğer fonksiyon testlerine, röntgene, MR ve CT taramalarına başvurulabiliyor
Ses teli felci tedavisi nasıl yapılır?
Ses teli felci tedavisi kişiden kişiye değişir Tedavi yöntemi, hastalığın nedenine, belirtilerin türüne, ilerleyişine, ses tellerinin pozisyonuna, zamanla kendiliğinden iyileşme olasılığının olup olmadığına ve hastanın ihtiyaçlarına tarafından belirlenir Bazı durumlarda cerrahi müdahaleye lüzum kalmadan ses terapisi gibi yöntemlerle sorun çözülebildiğinden işlem için 6 ay dek beklenebilir *Bu zaman baştan başa ses tellerinin hareketlerini idare eden sinirlerin canlandırılması için bir takım teknikler uygulanır Acilen çare yollarını detaylı bakalım
Ses terapisi: Bu seanslarda ses tellerini güçlendirilir Tavır sırasında nefes kontrolü arttırılır Sorunlu kaslardaki olağandışı gerilimler azaltılır Yutkunma esnasında havayolunu gözetmek için egzersizler yapılır*
Cerrahi müdahale: *Cerrahi müdahale, sorunun kaynağına ve daha önce saydığımız öteki etkenlere kadar belirlenir Nefes almada güçlüğe neden olan ses teli felçlerinde lazer kordomotomi uygulanır Ses kısıklığına niçin olan ses teli felçlerindeyse gırtlak içine enjeksiyon veya medializasyon laringoplasti tekniği uygulanabilir
Ses teli felci kimlerde görülür?
Tüm hastalıklarda olduğu gibi ses teli felci de bir takım grupları daha çok seviyor Şu Anda bu grupları ele alalım ve kimler daha artı risk aşağıda bakalım
Kadınlar: Ses teli felci kadınları çok seviyor Fakat bu ilginin nedeni tamamiyle bilinmiyor
Göğüs ve boyun ameliyatı olanlar: Tiroit, paratiroit, boyun ve göğüs ameliyatı esnasında ses teli hareketini kontrol eden sinirlerin zarar görme ihtimali pozitif Ayrıca uzun süreli solunum sorunu yaşayan kişilerin kullandığı tüpler de ses teli felcini tetikleyebilir
Nörolojik sorunları olanlar: Parkinson hastalığı, multipl skleroz ya da myastenia gravis gibi nörolojik sorunlardan kaynaklanan hastalıklar ses teli felci riskini arttırır*
Ses teli felci bana ne yapar?
Ses teli felci kişiden kişiye öbür etkiler gösterir Kimi nefes bile almada zorluk çekerken, kiminin sadece sesi kısılır Ancak yine de tüm vakalardaki en büyük risk boğulma riskidir Çünkü ses tellerinin tek görevi konuşmak değil, bununla beraber yemek yemek yerken veya konuşurken yutma ve yutkunma refleksinin doğru çalışmasıdır Hal böyle olunca felç yüzünden bütün kapanamayan ses telleri işlevini yerine getiremez ve soluk borusunu iyice kapatamaz Sonuçta yemek yemek ya da tükürük soluk borusuna kaçabilir Bu gibi durumlarda ivedi tıbbi müdahale gerekebilir
Ses teli felci nasıl teşhis edilir?
Belirtilerden rahatsız olup doktora giden bir kişi ilk olarak somut muayeneye alınır Geçmiş sağlık ve yaşam biçimi hakkında data toplanır Ardındaki değişik testler ve uygulamalardan geçirilir Hemen bunlara bakalım:
Endoskopi: Doktorunuz ilk olarak ucunda kamera olan ince ve elastik bir tüpü boğazınızdan içeri sokar Kameradan aldığı görüntüyü ekrana yansıtır ve ses tellerinizi inceler Bu şekilde ses tellerinin durumu ve hareket seviyesi hakkında ayrıntılı veri alır Bu operasyon acısızdır Çoğunlukla 5 – 10 dakika sürer*
Laringeal elektromiyografi: Bu test ses tellerini hareket ettiren kaslardaki elektrik akımını ölçer Yani bu kasları hareket ettiren sinirlerin etkin olup olmadığına bakar Bu şekilde sorunun yapısal veya nörolojik bir nedene yan olup olmadığı öğrenilir Ölçüm için boğazın dışına, ses tellerini hareket ettiren kasların üzerine çok ince iğneler yerleştirilir
Kan testleri ve taramalar: Çeşitli hastalıkların ses teli felcine niçin olduğunu biliyoruz İşte bu hastalıkları devretmek için bir takım kan ve akciğer fonksiyon testlerine, röntgene, MR ve CT taramalarına başvurulabiliyor
Ses teli felci tedavisi nasıl yapılır?
Ses teli felci tedavisi kişiden kişiye değişir Tedavi yöntemi, hastalığın nedenine, belirtilerin türüne, ilerleyişine, ses tellerinin pozisyonuna, zamanla kendiliğinden iyileşme olasılığının olup olmadığına ve hastanın ihtiyaçlarına tarafından belirlenir Bazı durumlarda cerrahi müdahaleye lüzum kalmadan ses terapisi gibi yöntemlerle sorun çözülebildiğinden işlem için 6 ay dek beklenebilir *Bu zaman baştan başa ses tellerinin hareketlerini idare eden sinirlerin canlandırılması için bir takım teknikler uygulanır Acilen çare yollarını detaylı bakalım
Ses terapisi: Bu seanslarda ses tellerini güçlendirilir Tavır sırasında nefes kontrolü arttırılır Sorunlu kaslardaki olağandışı gerilimler azaltılır Yutkunma esnasında havayolunu gözetmek için egzersizler yapılır*
Cerrahi müdahale: *Cerrahi müdahale, sorunun kaynağına ve daha önce saydığımız öteki etkenlere kadar belirlenir Nefes almada güçlüğe neden olan ses teli felçlerinde lazer kordomotomi uygulanır Ses kısıklığına niçin olan ses teli felçlerindeyse gırtlak içine enjeksiyon veya medializasyon laringoplasti tekniği uygulanabilir