Ses teli felci, ses telleri hareketini kontrol eden sinirlerin (Nervus Vagus) hasar görmesiyle gelişen bir sorun Genellikle göğüs ve boyun yaralanmaları, tümörler, hastalık, ameliyat veya felç sonrasında görülür Çoğu zaman konuşmayı güçleştirir Hatta bazı durumlarda yutkunmayı zorlaştırarak boğulmaya neden olabilir *
Ses teli felci kimlerde görülür?
Tüm hastalıklarda olduğu gibi ses teli felci de bazı grupları daha çok seviyor Şimdi bu grupları ele alalım ve kimler daha fazla risk altında bakalım
Kadınlar: Ses teli felci kadınları çok seviyor Ancak bu ilginin nedeni tam olarak bilinmiyor
Göğüs ve boyun ameliyatı olanlar: Tiroit, paratiroit, boyun ve göğüs ameliyatı sırasında ses teli hareketini kontrol eden sinirlerin zarar görme ihtimali fazla Ayrıca uzun süreli solunum sorunu yaşayan kişilerin kullandığı tüpler de ses teli felcini tetikleyebilir
Nörolojik sorunları olanlar: Parkinson hastalığı, multipl skleroz veya myastenia gravis gibi nörolojik sorunlardan kaynaklanan hastalıklar ses teli felci riskini arttırır*
Ses teli felci bana ne yapar?
Ses teli felci kişiden kişiye farklı etkiler gösterir Kimi nefes bile almada güçlük çekerken, kiminin yalnızca sesi kısılır Ancak yine de tüm vakalardaki en büyük tehlike boğulma riskidir Çünkü ses tellerinin tek görevi konuşmak değil, aynı zamanda yemek yerken veya konuşurken yutma ve yutkunma refleksinin doğru çalışmasıdır Hal böyle olunca felç yüzünden tam kapanamayan ses telleri işlevini yerine getiremez ve soluk borusunu tam olarak kapatamaz Sonuçta yemek veya tükürük soluk borusuna kaçabilir Bu gibi durumlarda acil tıbbi müdahale gerekebilir
Ses teli felci nasıl teşhis edilir?
Belirtilerden rahatsız olup doktora giden bir kişi öncelikle fiziki muayeneye alınır Geçmiş sağlık durumu ve yaşam tarzı hakkında bilgi toplanır Ardından çeşitli testler ve uygulamalardan geçirilir Şimdi bunlara bakalım:
Endoskopi: Doktorunuz öncelikle ucunda kamera olan ince ve esnek bir tüpü boğazınızdan içeri sokar Kameradan aldığı görüntüyü ekrana yansıtır ve ses tellerinizi inceler Bu şekilde ses tellerinin durumu ve hareket seviyesi hakkında ayrıntılı bilgi alır Bu işlem acısızdır Genellikle 5 – 10 dakika sürer*
Laringeal elektromiyografi: Bu test ses tellerini hareket ettiren kaslardaki elektrik akımını ölçer Yani bu kasları hareket ettiren sinirlerin aktif olup olmadığına bakar Bu şekilde sorunun yapısal ya da nörolojik bir nedene bağlı olup olmadığı öğrenilir Ölçüm için boğazın dışına, ses tellerini hareket ettiren kasların üzerine çok ince iğneler yerleştirilir
Kan testleri ve taramalar: Çeşitli hastalıkların ses teli felcine neden olduğunu biliyoruz İşte bu hastalıkları belirlemek için bazı kan ve akciğer fonksiyon testlerine, röntgene, MR ve CT taramalarına başvurulabiliyor
Ses teli felci tedavisi nasıl yapılır?
Ses teli felci tedavisi kişiden kişiye değişir Tedavi yöntemi, hastalığın nedenine, belirtilerin türüne, ilerleyişine, ses tellerinin pozisyonuna, zamanla kendiliğinden iyileşme olasılığının olup olmadığına ve hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenir Bazı durumlarda cerrahi müdahaleye gerek kalmadan ses terapisi gibi yöntemlerle sorun çözülebildiğinden operasyon için 6 ay kadar beklenebilir *Bu süre boyunca ses tellerinin hareketlerini yöneten sinirlerin canlandırılması için bazı teknikler uygulanır Şimdi tedavi yollarını ayrıntılı bakalım
Ses terapisi: Bu seanslarda ses tellerini güçlendirilir Konuşma sırasında nefes kontrolü arttırılır Sorunlu kaslardaki anormal gerilimler azaltılır Yutkunma sırasında havayolunu korumak için egzersizler yapılır*
Cerrahi müdahale: *Cerrahi müdahale, sorunun kaynağına ve daha önce saydığımız diğer etkenlere göre belirlenir Nefes almada güçlüğe neden olan ses teli felçlerinde lazer kordomotomi uygulanır Ses kısıklığına neden olan ses teli felçlerindeyse gırtlak içine enjeksiyon veya medializasyon laringoplasti tekniği uygulanabilir
Ses teli felci kimlerde görülür?
Tüm hastalıklarda olduğu gibi ses teli felci de bazı grupları daha çok seviyor Şimdi bu grupları ele alalım ve kimler daha fazla risk altında bakalım
Kadınlar: Ses teli felci kadınları çok seviyor Ancak bu ilginin nedeni tam olarak bilinmiyor
Göğüs ve boyun ameliyatı olanlar: Tiroit, paratiroit, boyun ve göğüs ameliyatı sırasında ses teli hareketini kontrol eden sinirlerin zarar görme ihtimali fazla Ayrıca uzun süreli solunum sorunu yaşayan kişilerin kullandığı tüpler de ses teli felcini tetikleyebilir
Nörolojik sorunları olanlar: Parkinson hastalığı, multipl skleroz veya myastenia gravis gibi nörolojik sorunlardan kaynaklanan hastalıklar ses teli felci riskini arttırır*
Ses teli felci bana ne yapar?
Ses teli felci kişiden kişiye farklı etkiler gösterir Kimi nefes bile almada güçlük çekerken, kiminin yalnızca sesi kısılır Ancak yine de tüm vakalardaki en büyük tehlike boğulma riskidir Çünkü ses tellerinin tek görevi konuşmak değil, aynı zamanda yemek yerken veya konuşurken yutma ve yutkunma refleksinin doğru çalışmasıdır Hal böyle olunca felç yüzünden tam kapanamayan ses telleri işlevini yerine getiremez ve soluk borusunu tam olarak kapatamaz Sonuçta yemek veya tükürük soluk borusuna kaçabilir Bu gibi durumlarda acil tıbbi müdahale gerekebilir
Ses teli felci nasıl teşhis edilir?
Belirtilerden rahatsız olup doktora giden bir kişi öncelikle fiziki muayeneye alınır Geçmiş sağlık durumu ve yaşam tarzı hakkında bilgi toplanır Ardından çeşitli testler ve uygulamalardan geçirilir Şimdi bunlara bakalım:
Endoskopi: Doktorunuz öncelikle ucunda kamera olan ince ve esnek bir tüpü boğazınızdan içeri sokar Kameradan aldığı görüntüyü ekrana yansıtır ve ses tellerinizi inceler Bu şekilde ses tellerinin durumu ve hareket seviyesi hakkında ayrıntılı bilgi alır Bu işlem acısızdır Genellikle 5 – 10 dakika sürer*
Laringeal elektromiyografi: Bu test ses tellerini hareket ettiren kaslardaki elektrik akımını ölçer Yani bu kasları hareket ettiren sinirlerin aktif olup olmadığına bakar Bu şekilde sorunun yapısal ya da nörolojik bir nedene bağlı olup olmadığı öğrenilir Ölçüm için boğazın dışına, ses tellerini hareket ettiren kasların üzerine çok ince iğneler yerleştirilir
Kan testleri ve taramalar: Çeşitli hastalıkların ses teli felcine neden olduğunu biliyoruz İşte bu hastalıkları belirlemek için bazı kan ve akciğer fonksiyon testlerine, röntgene, MR ve CT taramalarına başvurulabiliyor
Ses teli felci tedavisi nasıl yapılır?
Ses teli felci tedavisi kişiden kişiye değişir Tedavi yöntemi, hastalığın nedenine, belirtilerin türüne, ilerleyişine, ses tellerinin pozisyonuna, zamanla kendiliğinden iyileşme olasılığının olup olmadığına ve hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenir Bazı durumlarda cerrahi müdahaleye gerek kalmadan ses terapisi gibi yöntemlerle sorun çözülebildiğinden operasyon için 6 ay kadar beklenebilir *Bu süre boyunca ses tellerinin hareketlerini yöneten sinirlerin canlandırılması için bazı teknikler uygulanır Şimdi tedavi yollarını ayrıntılı bakalım
Ses terapisi: Bu seanslarda ses tellerini güçlendirilir Konuşma sırasında nefes kontrolü arttırılır Sorunlu kaslardaki anormal gerilimler azaltılır Yutkunma sırasında havayolunu korumak için egzersizler yapılır*
Cerrahi müdahale: *Cerrahi müdahale, sorunun kaynağına ve daha önce saydığımız diğer etkenlere göre belirlenir Nefes almada güçlüğe neden olan ses teli felçlerinde lazer kordomotomi uygulanır Ses kısıklığına neden olan ses teli felçlerindeyse gırtlak içine enjeksiyon veya medializasyon laringoplasti tekniği uygulanabilir