Aralık 2019 da Çin’den başlayıp sonrasında Avrupa ve tüm dünyaya yayılan yeni tip korona virüsün sebeb olduğu hastalık,tüm dünya için önemli bir sağlık sorunu haline gelmiştir.Etken yeni coronavirus 2019(2019 nCoV) olarak izole edilmiştir.Dünya sağlık örgütü Ciddi Akut Solunumsal Sendrom Coronavirus-2(SARS-CoV-2) ,sebeb olduğu hastalığı da COVİD-19 olarak isimlendirmiştir.Virüs SARS ve MERS hastalığına sebeb olan virüs ile aynı ailedendir ancak daha uzun bulaştırıcılık süresine sahiptir.
SARS-CoV-2 genetik olarak 2002-2003 yıllarında SARS salgınına neden olan SARS-CoV ve yarasalarda bulunan coronavirus ile genetik olarak büyük oranda benzerlikler taşımaktadır.Yeni mutasyon sonucu oluştuğu sanılan SARS-CoV-2;akciğer kalp,böbrek,ince bağırsak ve idrar torbası hücrelerinde bulunan ACE2 reseptörleri ile hücre içine girip hastalık yapmaktadır.
Oldukça bulaşıcı olan COVİD-19,damlacık yolu ve doğrudan temas ile bulaşmaktadır.Ortalama kuluçka süresi 5.5 gün olmakla birlikte 14 güne kadar uzayabilmektedir.Semptomatik olgularda en sık belirti ateş,yorgunluk,kas ağrısı,boğaz ağrısı ve kuru öksürüktür.Daha az sıklıkta bulantı,kusma ve ishal görülmektedir.Hastaneye yatışların %91 nedeni akciğer enfeksiyonu,%3.4 ü akut solunum sıkıntısı sendromu(ARDS),%1.1 i şok tablosudur.Solunum cihazı ihtiyacı olan hastalarda ölüm riski oldukça yüksektir.Yaşlılar,hipertansiyon,kalp hastalığı,şeker hastaları ve kanser hastalarında hastalık daha ağır seyretmektedir.
COVİD-19 enfeksiyonunda ölüm oranı yaşla birlikte artmakta,eşlik eden kalp damar hastalığı,diyabet ,kronik bronşit,hipertansiyon ve kanser hastalarında risk artmaktadır.
COVİD-19 solunum sisteminde hastalık yapmakla birlikte kalp kası iltihabı(miyokardit),ritim bozuklukları, toplar damarlarda pıhtı oluşumu gibi doğrudan veya dolaylı olarak kardiyovasküler komplikasyonlar ile sonuçlanabilmektedir.Ayrıca COVİD-19 tedavisinde kullanılan plaquenil ve azitromisin ritim bozukluğu riskini artırmaktadır.
Sonuç olarak,enfeksiyon doğrudan kalp ve damar sistemini etkileyebileceği gibi kalp ve damar hastalığı varlığında enfeksiyon daha ağır seyretmektedir.Hipertansiyon ve kalp-damar hastalığı olan yaşlı bireylerin sosyal izolasyonunu sağlamak,yaşamı tehdit edici acil durumlar olmadığı sürece mümkün olduğunca hastanelerden uzak tutulmalıdır.
COVİD-19 dan ölen hastalar incelendiğinde en sık eşlik eden hastalıklar sırası ile hipertansiyon,diyabet,iskemik kalp hastalıkları,atrial fibrilasyon,kronik bronşit ve kanserdir.Tüm gribal enfeksiyonlarda olduğu gibi COVİD-19 hastalığı da yaşlılarda daha ağır seyretmektedir.Çin ve Avrupa'da yapılmış olan çalışmalar incelendiğinde, hipertansiyon hem hastalığa yakalanma riskini artıyor hemde daha ağır seyretmesine neden oluyor gibi görünmektedir.Hipertansiyon sıklığının yaşla birlikte arttığı düşüldüğünde aslında bu çalışmalar o toplumun hipertansiyon sıklığını göstermektedir.
Hipertansiyon ve kalp yetmezliğinde kullanılan bazı ilaçların,virüsün hücre içine girerken kullandığı ACE2 reseptör düzeyini artırabileceği, bunun sonunda hastalık riskini artırabileceği ve daha ağır seyredebileceği teorileri ortaya atılmıştır.Ancak yapılan çalışmalarda bu ilaçların, virüsün insan vücuduna giriş kapısı olarak kullandığı ACE2 reseptöründe değişiklik yapmadığı saptanmıştır.Bu ilaçları alan hastaların hastalıktan korunmak,COVİD 19 hastalığında kötü gidişin sonlandırılması için kesilmesi önerilmemektedir.