Şişmanlık tanımı ve sebepleri
Şişmanlık (obezite), sağlığı bozacak duzeyde vucutta yağ miktarının artmasıdır Vucuttaki yağ miktarına ve dağılımına bağlı olarak yaşam kalitesi ve suresi olumsuz yonde etkilenmektedir Şişmanlıkta ozellikle kalpdamar hastalıkları, hipertansiyon, kanser (meme, prostat, kolon, endometrium), diabet, osteoartrit, safra kesesi hastalıkları, uyku apnesi ve solunum yetmezliği gorulme sıklığı artmaktadır
Şişmanlığın saptanmasında cok ceşitli yontemler kullanılır Bu yontemlerden faydalanılarak şişmanlığın seviyesini belirlemek mumkundur Pratikte en yaygın olarak başvurulan kriter beden kitle indeksidir (BKİ) BKİ, yetişkinlerde şişmanlık ve fazla kilonun sınıflandırılması icin sıklıkla kullanılan boy ve vucut ağırlığına dayalı basit bir indekstir BKİ, kg olarak ağırlığın m2 olarak boya bolunmesi ile hesaplanır
BKİ (kgm2) Ağırlık(kg) Boy(m2)
Ornek: Vucut ağırlığı 60 kg, boy uzunluğu 166 m olan bir kişinin BKİ si; 60 276 217 kgm2 dir
Şişmanlığın BKİ’ ne gore derecelendirilmesi :
BKİ ve Derecelendirme
185
Normalin altı ağırlık (Zayıf)
185249
Normal (Kabul edilebilir ağırlık)
250299
Hafif şişman (Overweight)
300349
I Derece şişmanlık (Obezite)
350399
II Derece şişmanlık
400
III Derece şişmanlık (Morbid obezite)
BKİ’nin normal değerleri 2025 kgm2 dir BKİ artıkca hastalıklara yakalanma riski de artar Ancak normal değerler yaşa gore değişiklik gosterirler
Yaşa Gore Olması Gereken BKİ Değerleri :
Yaş ve BKİ (kgm2)
1924 … 1924
2534 … 2025
3544 … 2126
4524 … 2227
5564 … 2328
65 … 2429
Şişman bireyler sadece biriken aşırı yağ bakımından değil, yağın bolgesel dağılımı bakımından da ozellik gosterirYağ dağılımı ozellikle şişmanlıkla birlikte ortaya cıkan hastalıklar (kalpdamar hastalıkları, diabet gibi) bakımından onem taşır Vucutta biriken aşırı yağ karın (abdominal) bolgesinde toplanmışsa android tip, vucudun alt bolgesinde toplanmış ise gynoid tip şişmanlık olarak tanımlanır BKİ, şişmanlığın sınıflanmasında yaygın olarak kullanılmasına rağmen yağın dağılımı konusunda bilgi vermez Bu durumda belkalca oranı kullanılır Bu oranın erkeklerde 10 ve kadınlarda 08’ in uzerine cıkması , ozellikle şişmanlığın neden olduğu hastalıklar acısından buyuk risk oluşturur
Şişmanlığın oluşum nedenleri cevresel ve davranış değişikliklerine bağlı olarak ortaya cıkar Gunluk beslenmedeki enerji ve yağ duzeyinin beraberce artması, fiziksel aktivite yoğunluğunun azalması ve sedanter bir yaşam şeklinin benimsenmesi vucut ağırlığının artmasını etkileyen en onemli nedenlerdir Fizyolojik olarak genellikle gebelik, 57 yaşlar ile adolesan donemi, erken erişkinlik ve menopoz donemi kilo alma eğiliminin en yoğun olduğu sureclerdir Psikolojik faktorlerde ( ozellikle batı toplumlarında) şişmanlığın nedenlerindendir Stres, depresyon ve mental hastalıklar ile şişmanlık arasındaki ilişki bu konuda yapılan calışmalarla ortaya konmuştur Bu tip durumlarda davranış bozuklukları yeme alışkanlığını olumsuz yonde etkileyerek şişmanlık icin zemin hazırlar Bazı hormonal hastalıklar (hipotroidizm, diabet gibi), tedavi amaclı kullanılan bazı ilaclar (antidepresanlar, bazı doğum kontrol hapları gibi) ve hatta sigaranın bırakılması da şişmanlığı oluşturan diğer etmenler arasında sayılabilir
alıntı
Şişmanlık (obezite), sağlığı bozacak duzeyde vucutta yağ miktarının artmasıdır Vucuttaki yağ miktarına ve dağılımına bağlı olarak yaşam kalitesi ve suresi olumsuz yonde etkilenmektedir Şişmanlıkta ozellikle kalpdamar hastalıkları, hipertansiyon, kanser (meme, prostat, kolon, endometrium), diabet, osteoartrit, safra kesesi hastalıkları, uyku apnesi ve solunum yetmezliği gorulme sıklığı artmaktadır
Şişmanlığın saptanmasında cok ceşitli yontemler kullanılır Bu yontemlerden faydalanılarak şişmanlığın seviyesini belirlemek mumkundur Pratikte en yaygın olarak başvurulan kriter beden kitle indeksidir (BKİ) BKİ, yetişkinlerde şişmanlık ve fazla kilonun sınıflandırılması icin sıklıkla kullanılan boy ve vucut ağırlığına dayalı basit bir indekstir BKİ, kg olarak ağırlığın m2 olarak boya bolunmesi ile hesaplanır
BKİ (kgm2) Ağırlık(kg) Boy(m2)
Ornek: Vucut ağırlığı 60 kg, boy uzunluğu 166 m olan bir kişinin BKİ si; 60 276 217 kgm2 dir
Şişmanlığın BKİ’ ne gore derecelendirilmesi :
BKİ ve Derecelendirme
185
Normalin altı ağırlık (Zayıf)
185249
Normal (Kabul edilebilir ağırlık)
250299
Hafif şişman (Overweight)
300349
I Derece şişmanlık (Obezite)
350399
II Derece şişmanlık
400
III Derece şişmanlık (Morbid obezite)
BKİ’nin normal değerleri 2025 kgm2 dir BKİ artıkca hastalıklara yakalanma riski de artar Ancak normal değerler yaşa gore değişiklik gosterirler
Yaşa Gore Olması Gereken BKİ Değerleri :
Yaş ve BKİ (kgm2)
1924 … 1924
2534 … 2025
3544 … 2126
4524 … 2227
5564 … 2328
65 … 2429
Şişman bireyler sadece biriken aşırı yağ bakımından değil, yağın bolgesel dağılımı bakımından da ozellik gosterirYağ dağılımı ozellikle şişmanlıkla birlikte ortaya cıkan hastalıklar (kalpdamar hastalıkları, diabet gibi) bakımından onem taşır Vucutta biriken aşırı yağ karın (abdominal) bolgesinde toplanmışsa android tip, vucudun alt bolgesinde toplanmış ise gynoid tip şişmanlık olarak tanımlanır BKİ, şişmanlığın sınıflanmasında yaygın olarak kullanılmasına rağmen yağın dağılımı konusunda bilgi vermez Bu durumda belkalca oranı kullanılır Bu oranın erkeklerde 10 ve kadınlarda 08’ in uzerine cıkması , ozellikle şişmanlığın neden olduğu hastalıklar acısından buyuk risk oluşturur
Şişmanlığın oluşum nedenleri cevresel ve davranış değişikliklerine bağlı olarak ortaya cıkar Gunluk beslenmedeki enerji ve yağ duzeyinin beraberce artması, fiziksel aktivite yoğunluğunun azalması ve sedanter bir yaşam şeklinin benimsenmesi vucut ağırlığının artmasını etkileyen en onemli nedenlerdir Fizyolojik olarak genellikle gebelik, 57 yaşlar ile adolesan donemi, erken erişkinlik ve menopoz donemi kilo alma eğiliminin en yoğun olduğu sureclerdir Psikolojik faktorlerde ( ozellikle batı toplumlarında) şişmanlığın nedenlerindendir Stres, depresyon ve mental hastalıklar ile şişmanlık arasındaki ilişki bu konuda yapılan calışmalarla ortaya konmuştur Bu tip durumlarda davranış bozuklukları yeme alışkanlığını olumsuz yonde etkileyerek şişmanlık icin zemin hazırlar Bazı hormonal hastalıklar (hipotroidizm, diabet gibi), tedavi amaclı kullanılan bazı ilaclar (antidepresanlar, bazı doğum kontrol hapları gibi) ve hatta sigaranın bırakılması da şişmanlığı oluşturan diğer etmenler arasında sayılabilir
alıntı