Sistit nedir? sistit, sistit tedavisi, sistit belirtileri, sistit nedir, sistit neden olur SİSTİT NEDİR? Sistit, idrar yollarını ilgilendiren bir çok hastalıkla birlikte görülebilir Çok sık ortaya çıkması hastalığın önemini artırmaktadır NEDENLERİ Olguların büyük bir bölümünde faktör bağırsak kökenli mikroplardır Enfeksiyon zamanında tedavi edilmezse, rahatsızlık böbrekleri de etkileyecek biçimde yayılabilir Sık sistit geçiren hastalarda benzer mikrop, tedaviye rağmen, bitmiş etkinleşebileceği gibi başka cins bakteriler de yinelemelerden sorumluluk sahibi olabilir Sık yineleyen enfeksiyonlarda idrar kültürü uygulanmazsa, antibiyotik tedavisi genel olarak başarısız kalır Daha seyrek olarak, banal mikroplar dışında, kadınlarda bilhassa Chlamydia cinsi mikroorganizmalar ve verem basili de sistite neden olabilir Bakteriler idrar kesesine şu yollardan ulaşabilir: Dışardan, aşağıdan yukarıya, dölyatağı aracılığıyla; Böbrek ve idrar yolları aracılığıyla, yukardan aşağıya; Yakın dokulardaki enfeksiyon odaklarından lenf yoluyla (kolit, apandisit, er­keklerde prostat, kadınlarda üreme yol­ları iltihabından) Sistitin ortaya çıkması için idrar kesesinde mikropların bulunması zorunludur lakin başka etkenlerin de sürece katılması gerekir Bu etkenler arasında, prostat büyümesi veya idrar kesesi felci sebebiyle idrar kesesinde sürekli bir tedarik idrar kalması, hamilelik, soğuk, dölyatağı sarkmasından daha sonra bir takım organlarda kan birikmesi veya yakın organların taşlar, idrar sondası vb etkisiyle yaralanması sayılabilir Yetkisiz temizleme koşulları, somut hareketliliğin azlığı, cinsel ilişki de kolaylaştırıcı rol oynayabilir GÖRÜLME SIKLIĞI Kadınlarda siyek daha kısa, akut ve kronik üreme sistemi iltihapları daha sık olduğundan akut, subakut ve kronik sistit daha yaygın görülür Kadınların minimum yüzde 20’si yaşamlan boyunca minimum bir kez sistite yakalanır Çocukluğun birincil döneminde ve ardından dış cinsel organ enfeksiyonları (vulva ve dölyolu iltihaplan) sonucunda akut sistit veya piyelonefrit gelişebilir Yaş ve cinsiyet, hazırlayıcı etkenlerdir; idrar kesesinde, prostat büyümesine yan olarak idrar göllenmesi, yetişkin ve ilerlemiş yaştaki erkeklerde sistit gelişimine neden olur Kadınlarda ise hastalık, gebelikte daha sık görülür BELİRTİLERİ Hastalığın başlıca belirtisi sık idrar yapma ve bu sırada duyulan sızı ile yanmadır Sızı ve yanma genel olarak idrar yaptıktan daha sonra da sürer ve bazen makat ve kasık bölgelerine yayılır Ağır olgularda İdrar bulanık ve fena kokuludur, bekletildiğinde cerahat hücrelerinden oluşan sarıyeşil bir çökelti bırakır; kanamalı olgularda ise kan çıplak gözle görülebilir Akut sistite yüksek ateş eşlik edebilir Çocukluk ve ihtiyarlık döneminde hastalık dikkatle ele alınmalıdır Çocuklarda, çoğu olguda belirtisiz seyreden rahatsızlık, böbrek işlevlerinin bozulmasına yol açıp uzun süre etkin olabilir Genel durumu ve büyümeyi olumsuz etkiler Farklı Alanlara Yönlendirilmiş sağlık durumu sorunlarının ortaya çıkabildiği ihtiyarlık döneminde ise idrar yolları enfeksiyonları genel durumun kötüleşmesine yol açabilir HASTALIĞIN SEYRİ Hastalığın seyri, etmen olan mikrobun türüne, önceden var olan bozukluklara (taş, idrar göllenmesi, bitkiler, ertifcül, tüberküloz vb) bağlıdır Önceden idrar kesesi iltihabını kolaylaştırıcı etkenlerin bulunması, bir yana bu etkene yönelik uygun tedaviyle akut nöbetin geçmesine müsade verirken, bir yana da yinelemelere yol açabilir (yineleyici sistit) Ilk akut sistit olgularında hasta genelde birkaç gün içinde iyileşir Akut biçimden kronik türe geçiş, İyi tedavi edilmeyen olgularda ve saptanamayan ya da tedavi edilemeyen bir kolaylaştırıcı etken bulunduğunda görülür TANI Her koşulda idrar kesesi iltihabının, idrar kesesi ya da genel idrar yolları hastalıklarına eşlik edip etmediği saptanmalıdır Yani hastalığın idrar yolları sisteminin başka hastalıklanna ast ya da onların komplikasyonu olarak ortaya çıkıp çıkmadığı belirlenmelidir Ürografi idrar tahlili ve idrar kültürü, hastalığın türünün saptanmasını sağlar Alışılmış tedavilere cevap vermeyen ve yineleyen tüm olgularda veremden kuşkulanılmalı ve bu olasılığa karşın kültür incelemeleri yapılmalıdır Tüm kanamalı sistitlerde, Bilhassa idrarda bol kan varsa ve öznel belirtiler iyileştiği halde kanama sürüyorsa, idrar kesesinde iyi ya da kötü huylu bir ur olabileceği düşünülmelidir ÇARE Akut sistit olgularında Başta idrar yollarına etkili temizleyiciler veya antibiyotikler uygulanmalıdır Hastalar genellikle hekime başvurmadan kendileri ilaç alır Ama cerahat giderici ilaçları kullanmadan önce, antıbiyogram ve idrar kültürü yapılması için idrar örneği alınmalıdır İncelemenin sonucu beklenirken idrar yolu enfeksiyonlanna etkin olan ilaçlar alınabilir daha sonra bunlar, antibiyogram sonucuna göre icabında değiştirilir Genelde beslenmeye ilişkin kısıtlamalar önerilir Bazı besinlerin (baharat, alkollü içkiler, bira, soslar) idrar yollan mukozası üstünde aşındırıcı etkisi olduğu görüşü yaygındır Bu tedbir enfeksiyonla mücadelede tatmin edici değilse de, göz ardı edilmemelidir