Balık ve diğer su urunlerinin zehirlenerek olume sebep olduğunu belirten uzmanlar, bu konuda vatandaşları uyardı
Samsun Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitusu Muduru Uzman Veteriner Hekim İsmail Aydın, kurumlarında balık ve diğer su urunleri hastalıklarıyla ilgili kapsamlı araştırma ve teşhis yaptıklarını belirterek, vatandaşların balık zehirlenmelerine karşı dikkatli olmasını istedi Balık hastalıklarının Turkiye icin yeni bir konu olduğunu ve bu konuda bilgi birikimi bulunmadığını kaydeden Aydın, bu alandaki calışmalara hız verilmesi gerektiğini soyledi
Enstitu hizmet bolgesinde kultur balıkcılığının diğer bolgelere nazaran daha hızlı geliştiğini ve bolgede yaklaşık 170 işletme bulunduğunu ifade eden Aydın, “Bu işletmeler, enstitu uzmanlarının kontrolunde Kurum uzmanları, balık hastalıkları konusunda araştırma yapıyor Balık işletmelerinin sorunlarının cozulmesinde bilimsel verilere gore hareket ediyoruz Bugune kadar yapılan araştırmalara gore, balık ciftliklerinde ozellikle Yersiniozis hastalığı cok yaygın Bununla birlikte Vibrio, Aeromonas, Pseudomas, Edwardsiella ve Mixobacter infeksiyonları da tespit edildi Suya karışan sanayi atıkları suyun kalitesini bozarak ozellikle bakır, cinko ve civa zehirlenmesine yol acıyor Yağmur suları, suda kurşun birikimine sebep olduğu icin kurşun zehirlenmesi meydana getiriyor Sağlıklı beslenmek icin beyaz et tuketimi onemli Ancak, ozellikle balık ve deniz urunlerinin bilincli tuketilmesi, sağlıklı muhafaza edilmiş ve ambalajlanmış, orijini bilinen, kontrolu yapılmış, hijyenik su urunlerinin tuketilmesi gerekiyor dedi
“MİDYE ZEHİRLEMESİ OLDURUYOR
Kirli sularda avlanan balık, midye ve diğer su urunlerinin insan sağlığına zarar verdiğini ifade eden İsmail Aydın, “Kabuklu deniz hayvanları, insanlarda ishalle birlikte seyreden tehlikeli yiyecek zehirlenmelerinin ortaya cıkmasına neden olabilir Havaların ısınmasıyla birlikte risk faktoru daha da artmaktadır Bu durum halk nazarında bu urunlere karşı guvenin sarsılmasına ve tuketimin azalmasına sebep olmaktadır Yeterince işlem gormemiş ya da ciğ olarak tuketilen deniz kabuklularının tuketimini takiben zehirlenme belirtileri ortaya cıkabilmektedir Bu deniz canlılarının besinleri suzerek, ağır ağır yemesi nedeniyle, lağım sularıyla kirlenmiş sulardan yuksek miktarda mikrop ve atık madde (toksinleri) almalarına ve vucutlarında biriktirmelerine yol acar Kabuklu deniz hayvanları, iyi pişirilmesine rağmen ic organlardaki patojenler yeterli şekilde yok edilemeyebilir Toksin birikimi de yuksek ısıyla yok edilemez Cok duşuk miktarlarda, mide ve bağırsaklar icin zararlı urunler gıdalarda kalabilir ve bu urunler tuketimi takiben hastalıklara neden olurlar Bazı midye turleri de yendikleri zaman toksik etki gosterebilir (Mytilus edulus ve Modiola modiolus cinsi midyeler) dedi
Midye zehirlenmelerinde, zehirlenme belirtisi olarak aşırı duyarlılık ve felc, parmak uclarında iğne batması gibi karıncalanma hissi, dudaklarda sızlama ve uyuşukluk hissedildiğini soyleyen veteriner hekim Aydın, “Sersemlik, uyuklama, boğazda sıkışma ve kuruluk, bazı vakalarda konuşmada bozukluk vardır Ağır vakalarda olum solunum yetersizliğinden kaynaklanmaktadır Toksin ihtiva eden midyelerden 45 tanesinin yenmesiyle bile olum meydana gelebilir Bu toksinin cok kuvvetli bir zehir olan potasyum siyanurden 50 kez daha guclu olduğu bildirilmiştir Midye yendikten sonra bir rahatsızlık hissedilmesi halinde, gecikmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır Midye zehirlenmesi olayları ABD, Fransa, İrlanda, İngiltere ve Almanya gibi gelişmiş ulkelerde sık meydana geliyor Ulkemizde midye zehirlenmesinin gelişmiş ulkelere oranla daha az gorulmesinin sebebi, dini inanış boyutuna paralel olarak daha az tuketilmesinden kaynaklanmaktadır diye konuştu
“BOZULAN BALIKTA 12 SAAT İCİNDE 68 MİLYAR BAKTERİ OLUŞUYOR
Sahillerde yaşayan bircok deniz hayvanının toksin ihtiva ettiğini ifade eden Aydın, “İnsanlar bazı balıklara temas etmekle de zehirlenebilir Bu balıkların yuzgecleri birtakım dikenler ihtiva eder Dikenin kaidesindeki kesede bulunan zehir, kesenin kanalı vasıtasıyla dikenin actığı yaraya boşaltılır Memleketimizde bulunan bu nevi balıklar: tarakonya, carpan balık, kum tarakonyası, varsan balığı, rina balığı, iğneli vatoz balığı, tırpana balığı, kazık kuyruğu balığı, folya balığı, tatlı su levreği gibi balıklardır Doğal olarak toksin ihtiva eden bir tek balığın bile yenmesi, olume sebep olabilir Balıkcılık sektorundeki sorunlardan bir tanesi de ciftliklerde bilincsiz kimyasal madde ve ilac kullanımı sonucu oluşan ilac kalıntısı birikimidir Avrupa Birliği ulkeleri, ithal ettikleri su urunlerinde ilac kalıntısı icin belli bir standart getirmişlerdir Balıkların yaşadıkları ortamda yeterli sayıda hastalık etkeni bulunursa, balıklarda yaralanma, organ bozuklukları, zayıflama ve stres gibi faktorlerle birlikte hem balığın kendi sağlığını bozan, hem de kesim sonrası balık etinin değerini duşuren hastalıklar meydana gelir şeklinde konuştu
Balık etinin protein yonunden zengin olduğunu vurgulayan, ancak balık ciftliklerinin hijyenik olması gerektiğini vurgulayan Aydın, “Uygun şartlarda balık vucudunda bir bakteri her 20 dakikada bir coğalmaktadır Periyodik olarak coğalan bir bakteri hucresinden 12 saat sonra 68 milyar adet bakteri meydana geldiği dikkate alınırsa, bozulmaya uğramış bir balık etini yiyen kişinin ne kadar risk altında olduğu anlaşılır dedi
Deniz urunleri pişirilirken ortaya cıkan dumanın solunmasının, astım, rinitis, larenks odemi veya rinokonjuktivitise sebebiyet verdiğini hatırlatan İsmail Aydın, daha sonra şunları soyledi:
“Balık alerjileri, sindirimi takiben en erken 2 dakikada ortaya cıkabilir Deniz urunleri alerjilerinin belirtileri de genellikle 1 saat icinde ortaya cıkar İnsanlarda deniz urunleri anafilaktik şoka sebep olabilir Bazı bakteriler orkinos, uskumru, palamut gibi balık turlerinde toksin oluşturur Bu balıkların yenmesiyle balık zehirlenmesi meydana gelir Bazı deniz kamcılıları da toksin uretebilirler Balıkların bazı turleri, bu toksik kamcılıları tukettikten sonra insanlar icin zehirli hale gelir Bu toksinler balığın ic organlarında, kafasında ya da merkezi sinir siteminde depolanır
Samsun Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitusu’nun bolge enstitusu olduğunu kaydeden İsmail Aydın, Samsun, Sinop, Amasya, Tokat, Sivas, Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize’den oluşan toplam 9 ile hizmet goturduklerini, balık hastalıklarıyla ilgili kapsamlı araştırma ve teşhis yapılabilen bir alt yapıya sahip olduklarını sozlerine ekledi
Samsun Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitusu Muduru Uzman Veteriner Hekim İsmail Aydın, kurumlarında balık ve diğer su urunleri hastalıklarıyla ilgili kapsamlı araştırma ve teşhis yaptıklarını belirterek, vatandaşların balık zehirlenmelerine karşı dikkatli olmasını istedi Balık hastalıklarının Turkiye icin yeni bir konu olduğunu ve bu konuda bilgi birikimi bulunmadığını kaydeden Aydın, bu alandaki calışmalara hız verilmesi gerektiğini soyledi
Enstitu hizmet bolgesinde kultur balıkcılığının diğer bolgelere nazaran daha hızlı geliştiğini ve bolgede yaklaşık 170 işletme bulunduğunu ifade eden Aydın, “Bu işletmeler, enstitu uzmanlarının kontrolunde Kurum uzmanları, balık hastalıkları konusunda araştırma yapıyor Balık işletmelerinin sorunlarının cozulmesinde bilimsel verilere gore hareket ediyoruz Bugune kadar yapılan araştırmalara gore, balık ciftliklerinde ozellikle Yersiniozis hastalığı cok yaygın Bununla birlikte Vibrio, Aeromonas, Pseudomas, Edwardsiella ve Mixobacter infeksiyonları da tespit edildi Suya karışan sanayi atıkları suyun kalitesini bozarak ozellikle bakır, cinko ve civa zehirlenmesine yol acıyor Yağmur suları, suda kurşun birikimine sebep olduğu icin kurşun zehirlenmesi meydana getiriyor Sağlıklı beslenmek icin beyaz et tuketimi onemli Ancak, ozellikle balık ve deniz urunlerinin bilincli tuketilmesi, sağlıklı muhafaza edilmiş ve ambalajlanmış, orijini bilinen, kontrolu yapılmış, hijyenik su urunlerinin tuketilmesi gerekiyor dedi
“MİDYE ZEHİRLEMESİ OLDURUYOR
Kirli sularda avlanan balık, midye ve diğer su urunlerinin insan sağlığına zarar verdiğini ifade eden İsmail Aydın, “Kabuklu deniz hayvanları, insanlarda ishalle birlikte seyreden tehlikeli yiyecek zehirlenmelerinin ortaya cıkmasına neden olabilir Havaların ısınmasıyla birlikte risk faktoru daha da artmaktadır Bu durum halk nazarında bu urunlere karşı guvenin sarsılmasına ve tuketimin azalmasına sebep olmaktadır Yeterince işlem gormemiş ya da ciğ olarak tuketilen deniz kabuklularının tuketimini takiben zehirlenme belirtileri ortaya cıkabilmektedir Bu deniz canlılarının besinleri suzerek, ağır ağır yemesi nedeniyle, lağım sularıyla kirlenmiş sulardan yuksek miktarda mikrop ve atık madde (toksinleri) almalarına ve vucutlarında biriktirmelerine yol acar Kabuklu deniz hayvanları, iyi pişirilmesine rağmen ic organlardaki patojenler yeterli şekilde yok edilemeyebilir Toksin birikimi de yuksek ısıyla yok edilemez Cok duşuk miktarlarda, mide ve bağırsaklar icin zararlı urunler gıdalarda kalabilir ve bu urunler tuketimi takiben hastalıklara neden olurlar Bazı midye turleri de yendikleri zaman toksik etki gosterebilir (Mytilus edulus ve Modiola modiolus cinsi midyeler) dedi
Midye zehirlenmelerinde, zehirlenme belirtisi olarak aşırı duyarlılık ve felc, parmak uclarında iğne batması gibi karıncalanma hissi, dudaklarda sızlama ve uyuşukluk hissedildiğini soyleyen veteriner hekim Aydın, “Sersemlik, uyuklama, boğazda sıkışma ve kuruluk, bazı vakalarda konuşmada bozukluk vardır Ağır vakalarda olum solunum yetersizliğinden kaynaklanmaktadır Toksin ihtiva eden midyelerden 45 tanesinin yenmesiyle bile olum meydana gelebilir Bu toksinin cok kuvvetli bir zehir olan potasyum siyanurden 50 kez daha guclu olduğu bildirilmiştir Midye yendikten sonra bir rahatsızlık hissedilmesi halinde, gecikmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır Midye zehirlenmesi olayları ABD, Fransa, İrlanda, İngiltere ve Almanya gibi gelişmiş ulkelerde sık meydana geliyor Ulkemizde midye zehirlenmesinin gelişmiş ulkelere oranla daha az gorulmesinin sebebi, dini inanış boyutuna paralel olarak daha az tuketilmesinden kaynaklanmaktadır diye konuştu
“BOZULAN BALIKTA 12 SAAT İCİNDE 68 MİLYAR BAKTERİ OLUŞUYOR
Sahillerde yaşayan bircok deniz hayvanının toksin ihtiva ettiğini ifade eden Aydın, “İnsanlar bazı balıklara temas etmekle de zehirlenebilir Bu balıkların yuzgecleri birtakım dikenler ihtiva eder Dikenin kaidesindeki kesede bulunan zehir, kesenin kanalı vasıtasıyla dikenin actığı yaraya boşaltılır Memleketimizde bulunan bu nevi balıklar: tarakonya, carpan balık, kum tarakonyası, varsan balığı, rina balığı, iğneli vatoz balığı, tırpana balığı, kazık kuyruğu balığı, folya balığı, tatlı su levreği gibi balıklardır Doğal olarak toksin ihtiva eden bir tek balığın bile yenmesi, olume sebep olabilir Balıkcılık sektorundeki sorunlardan bir tanesi de ciftliklerde bilincsiz kimyasal madde ve ilac kullanımı sonucu oluşan ilac kalıntısı birikimidir Avrupa Birliği ulkeleri, ithal ettikleri su urunlerinde ilac kalıntısı icin belli bir standart getirmişlerdir Balıkların yaşadıkları ortamda yeterli sayıda hastalık etkeni bulunursa, balıklarda yaralanma, organ bozuklukları, zayıflama ve stres gibi faktorlerle birlikte hem balığın kendi sağlığını bozan, hem de kesim sonrası balık etinin değerini duşuren hastalıklar meydana gelir şeklinde konuştu
Balık etinin protein yonunden zengin olduğunu vurgulayan, ancak balık ciftliklerinin hijyenik olması gerektiğini vurgulayan Aydın, “Uygun şartlarda balık vucudunda bir bakteri her 20 dakikada bir coğalmaktadır Periyodik olarak coğalan bir bakteri hucresinden 12 saat sonra 68 milyar adet bakteri meydana geldiği dikkate alınırsa, bozulmaya uğramış bir balık etini yiyen kişinin ne kadar risk altında olduğu anlaşılır dedi
Deniz urunleri pişirilirken ortaya cıkan dumanın solunmasının, astım, rinitis, larenks odemi veya rinokonjuktivitise sebebiyet verdiğini hatırlatan İsmail Aydın, daha sonra şunları soyledi:
“Balık alerjileri, sindirimi takiben en erken 2 dakikada ortaya cıkabilir Deniz urunleri alerjilerinin belirtileri de genellikle 1 saat icinde ortaya cıkar İnsanlarda deniz urunleri anafilaktik şoka sebep olabilir Bazı bakteriler orkinos, uskumru, palamut gibi balık turlerinde toksin oluşturur Bu balıkların yenmesiyle balık zehirlenmesi meydana gelir Bazı deniz kamcılıları da toksin uretebilirler Balıkların bazı turleri, bu toksik kamcılıları tukettikten sonra insanlar icin zehirli hale gelir Bu toksinler balığın ic organlarında, kafasında ya da merkezi sinir siteminde depolanır
Samsun Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitusu’nun bolge enstitusu olduğunu kaydeden İsmail Aydın, Samsun, Sinop, Amasya, Tokat, Sivas, Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize’den oluşan toplam 9 ile hizmet goturduklerini, balık hastalıklarıyla ilgili kapsamlı araştırma ve teşhis yapılabilen bir alt yapıya sahip olduklarını sozlerine ekledi