Sofistler nedir?
Sofistlerin Temel Felsefesi
Sofistlerin genel duşuncesi nedir
Sofistler, MO 5 yuzyılda para karşılığında felsefe oğreten gezgin felsefecilerdir Ozellikle Atina ’da cağın onde gelen bilgeleri var olan değerleri (kritias) eleştirmişlerdir Goreceli ve kuşkucu duşuncenin koklerini atmışlar ve geliştirici olmuşlardır
Etimoloji bakımından ‘sofist ’ kelimesi Yunanca sophos (bilge, becerikli, zeki) sozcuğunden turetilen sophistes ’ten gelir, oğrenmeyi ve oğretmeyi meslek edinen kişileri belirtmek icin kullanılırDonemin sosyal değişimleri ve siyasal gelişimleri (5yy Atina Demokrasisi) sofistlerin etkili olmalarına yol acmıştır Cunku sofizmin doğuş nedenleri arasında Atina demokrasisinin tamamen yeni turden bir eğitime, pedagojiye duyduğu pratik gereksinim gercek belirleyici bir nedendirBir anlamda ‘Yunan Aydınlanması ’ olarak adlandırılacak gelişmenin yaratıcılarıdır
İlk sofistlerin toplumda buyuk bir saygınlığı olmasına rağmen felsefe tarihinde ‘sofist ’ denildiğinde akla olumsuz bir anlam gelir Bu anlam başta donemin en onemli filozofu olan Platon ’un, Sokrates ’in ve Aristoteles ’in sofistlere karşı yuruttuğu mucadeleden ileri gelmektedirSofistler surekli bu duşunurler tarafından eleştirilmiş ve kucuk gorulmuşlerdir Bir de para karşılığı ders vermeleri o donemde yadırganmıştır Bununla birlikte felsefe tarihi icinde erdemin oğretilir olup olmadığı gibi cok onemli soruların sorulmasında ya da yeni yaklaşımlar geliştirilmesinde sofistler her donem onemli etkilere yol acmışlardır
Sofistlerin Temel Felsefesi
Birbirlerinden bağımsız olarak calışan sofistler daha cok etik, siyasal ve toplumsal sorunlar uzerinde durmuşlardır
Bunlar;
Tek tek insana değer verilmesi
Hakim olan dinin devletin gecerlilikte var olan hukukun bağlarından kurtarılması
Her turlu yasanın yerine doğanın konulması
Zayıf mu hakemeyi kuvvetli m uhakeme haline getirmektir
Kendilerinden onceki doğa filozofları temel maddenin ya da nedeninin ne olduğunu kendilerine sormuşlar; su, hava, ateş, toprak, atom vb şeklinde cevap vermişlerdi, sofistlerin ilki ve en unlusu olan Protagoras ise bu turden bir doğa felsefesinden uzaklaşmış, evreni bilmeyi dışta bırakmış ve temel nedenleri bu yonde arayışlara kuşkuyla yaklaşmıştır, insanı her şeyin olcusu kabul etmiş ve celişmezlik ilkesini inkar etmiştir Aynı zamanda Heraklitos ’un her şeyin değiştiği onermesini Protagoras hicbir şeyin belirli bir şey olamayacağı ve mutlak bir varlık aramanın anlamsız olduğunu one surerek reddeder Bir diğer onemli sofist duşunur Leontinoili Gorgias var oluşu ve var oluşla ulaşabilmeyi imkansız sayıyordu Ona gore ne varlık vardır ne de varlığın bilgisi mumkundur, bilginin bir başkasına aktarılması soz konusu değildir Sofistler insanları yetiştirmek uzere onlara bilgi ve hitabet sanatını oğretmeye calışmışlardır, onlar aracılığıyla felsefe dış dunyadan insan dunyasına yoneltilmiş olmalıdır Dil konusunda ilk incelemeler de bir anlamda sofistlere bağlıdır Gorgias, Prodikos ve Hippias'ın eşanlamlılık, gramer ve bicimsellik konularında acıklamaları olmuştur Aynı şekilde sofistler mantık uzerinde de durmuşlar ve onermelerin nasıl kanıtlanıp curutulduğuyle ilgilenmişlerdir Felsefenin bir eğitim meselesi olarak uygulanması, toplumsal ayrımların ve eşitsizliklerin insan urunu olarak değerlendirilmesi, herkesin eşit olduğu duşuncesinin geliştirilmesi, doğal hukukun savunulması, dinin ve tanrının reddedilmesi, sofistlerin belli başlı felsefi konularıdırBu şekilde sofistler, otorite ve geleneği (yasa, hukuk, sosyal ve ahlaki normlar vb) sarsmışlardır
Sofistlerin Temel Felsefesi
Sofistlerin genel duşuncesi nedir
Sofistler, MO 5 yuzyılda para karşılığında felsefe oğreten gezgin felsefecilerdir Ozellikle Atina ’da cağın onde gelen bilgeleri var olan değerleri (kritias) eleştirmişlerdir Goreceli ve kuşkucu duşuncenin koklerini atmışlar ve geliştirici olmuşlardır
Etimoloji bakımından ‘sofist ’ kelimesi Yunanca sophos (bilge, becerikli, zeki) sozcuğunden turetilen sophistes ’ten gelir, oğrenmeyi ve oğretmeyi meslek edinen kişileri belirtmek icin kullanılırDonemin sosyal değişimleri ve siyasal gelişimleri (5yy Atina Demokrasisi) sofistlerin etkili olmalarına yol acmıştır Cunku sofizmin doğuş nedenleri arasında Atina demokrasisinin tamamen yeni turden bir eğitime, pedagojiye duyduğu pratik gereksinim gercek belirleyici bir nedendirBir anlamda ‘Yunan Aydınlanması ’ olarak adlandırılacak gelişmenin yaratıcılarıdır
İlk sofistlerin toplumda buyuk bir saygınlığı olmasına rağmen felsefe tarihinde ‘sofist ’ denildiğinde akla olumsuz bir anlam gelir Bu anlam başta donemin en onemli filozofu olan Platon ’un, Sokrates ’in ve Aristoteles ’in sofistlere karşı yuruttuğu mucadeleden ileri gelmektedirSofistler surekli bu duşunurler tarafından eleştirilmiş ve kucuk gorulmuşlerdir Bir de para karşılığı ders vermeleri o donemde yadırganmıştır Bununla birlikte felsefe tarihi icinde erdemin oğretilir olup olmadığı gibi cok onemli soruların sorulmasında ya da yeni yaklaşımlar geliştirilmesinde sofistler her donem onemli etkilere yol acmışlardır
Sofistlerin Temel Felsefesi
Birbirlerinden bağımsız olarak calışan sofistler daha cok etik, siyasal ve toplumsal sorunlar uzerinde durmuşlardır
Bunlar;
Tek tek insana değer verilmesi
Hakim olan dinin devletin gecerlilikte var olan hukukun bağlarından kurtarılması
Her turlu yasanın yerine doğanın konulması
Zayıf mu hakemeyi kuvvetli m uhakeme haline getirmektir
Kendilerinden onceki doğa filozofları temel maddenin ya da nedeninin ne olduğunu kendilerine sormuşlar; su, hava, ateş, toprak, atom vb şeklinde cevap vermişlerdi, sofistlerin ilki ve en unlusu olan Protagoras ise bu turden bir doğa felsefesinden uzaklaşmış, evreni bilmeyi dışta bırakmış ve temel nedenleri bu yonde arayışlara kuşkuyla yaklaşmıştır, insanı her şeyin olcusu kabul etmiş ve celişmezlik ilkesini inkar etmiştir Aynı zamanda Heraklitos ’un her şeyin değiştiği onermesini Protagoras hicbir şeyin belirli bir şey olamayacağı ve mutlak bir varlık aramanın anlamsız olduğunu one surerek reddeder Bir diğer onemli sofist duşunur Leontinoili Gorgias var oluşu ve var oluşla ulaşabilmeyi imkansız sayıyordu Ona gore ne varlık vardır ne de varlığın bilgisi mumkundur, bilginin bir başkasına aktarılması soz konusu değildir Sofistler insanları yetiştirmek uzere onlara bilgi ve hitabet sanatını oğretmeye calışmışlardır, onlar aracılığıyla felsefe dış dunyadan insan dunyasına yoneltilmiş olmalıdır Dil konusunda ilk incelemeler de bir anlamda sofistlere bağlıdır Gorgias, Prodikos ve Hippias'ın eşanlamlılık, gramer ve bicimsellik konularında acıklamaları olmuştur Aynı şekilde sofistler mantık uzerinde de durmuşlar ve onermelerin nasıl kanıtlanıp curutulduğuyle ilgilenmişlerdir Felsefenin bir eğitim meselesi olarak uygulanması, toplumsal ayrımların ve eşitsizliklerin insan urunu olarak değerlendirilmesi, herkesin eşit olduğu duşuncesinin geliştirilmesi, doğal hukukun savunulması, dinin ve tanrının reddedilmesi, sofistlerin belli başlı felsefi konularıdırBu şekilde sofistler, otorite ve geleneği (yasa, hukuk, sosyal ve ahlaki normlar vb) sarsmışlardır