Kamu ihalelerinde süreçler yer yer bürokratik nedenlerle uzarken, mevzuatta bunun için eklenen özel husus son 3 yılda neredeyse tüm ihalelerde kullanıldı. Bu kullanımın emelinin ise ihaleleri açık tarz yerine kapalı ya da zarf yordamı yapmak olduğu argüman ediliyor.
Son 3 yılda neredeyse tüm ihaleler 21/b ile yapıldı
Kamu İhale Kanunu’nun sarsıntı, sel üzere fevkalâde haller için öngördüğü 21/b unsuru son üç yılda iktidar tarafından, 75 şirkete kara ve demiryolu ile öbür alt-üst yapı inşaatlarını içeren ve toplam büyüklüğü 201 milyar lirayı bulan ihale ile kullanılmış.
İhalelerin 143 milyar lirayı aşan kısmının “açık” yöntem yerine, fevkalâde haller için öngörülen ve davet yöntemiyle kapalı kapılar gerisinde 21/b formülüyle yapıldığı ortaya çıktı.
Madde 2003'te hazırlanmıştı
Sözcü'den İsmail Şahin haberine nazaran, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 2001 krizinin akabinde, saydamlık, hesap verilebilirlik üzere milletlerarası standartlara ve AB müktesebatına uygun olması maksadıyla hazırlanarak 2003 yılında yürürlüğe girdi.
Çıkarıldığında, unsurlar ve prensipler açısından ülküye yakın bir kanunken, yaklaşık 200 kere değiştirilen kanun sonrası istisnalar doğal hale geldi. Kanunda kamuoyunun davet adabı olarak bildiği, istisnai pazarlık tarzının uygulanması için kanunun 21'inci unsurunun (b) bendinde belirtilen haller neredeyse tüm ihalelerde kullanılmaya başlandı.
21. unsurda ne diyor?
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Doğal afetler, salgın hastalıklar, can yahut mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen yahut üretim tekniği açısından özellik arz eden yahut yapı yahut can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından acilen yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde yahut yönetim tarafından evvelce öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin acele olarak yapılmasının mecburî olması.
Kamu İhale Kanunu'na nazaran büyük üretim ihaleleri, Açık yöntemde yapıldığı takdirde, ihale tarihinden en az 40 gün evvel ilan yayınlanması gerekiyor.
İhalenin 21/b Pazarlık yordamıyla yapılması halinde müddet 25 güne iniyor.
İktidar bu 15 günlük farkı kullanarak işin acil yapılması gerektiği için bu adabın tercih edildiğini savunuyor.
Oysaki ilanlar elektronik ortamda hazırlanınca 40 günlük müddet 24 güne kadar düşüyor ve böylece açık adap ihale süreci daha süratli yürüyebiliyor.
Sayıştay raporlarında da değinildi
Sayıştay’ın kontrol raporlarında, 21/b unsurunun yasaya muhalif halde kullanılması nedeniyle kimi ihalelerin Danıştay ve yönetim mahkemeleri tarafından iptal edildiği vurgulandı.
Raporda, “Kamu İhale Kanunu'nun 21/b hususundaki kuralların ve ivedilikten kastın, yalnızca ihalenin çabuk sonuçlandırılması değil, ihale konusu işin hemen bitirilmesi olarak anlaşılması gerektiği belirtilmiştir” değerlendirmesi yapıldı.
3 yılda 25 firmaya verilen ihalelerin büyüklükleri
Taş Yapı 28 milyar 375 milyon lira
ERG 19 milyar 186 milyon lira
Özkar 19 milyar 15 milyon lira
Doğuş 18 milyar 639 milyon lira
Çelikler 18 milyar 281 milyon lira
Yapı ve Yapı 16 milyar 192 milyon lira
Kalyon 15 milyar 477 milyon lira
Rec Milletlerarası 8 milyar 544 milyon lira
Kolin 7 milyar 967 milyon lira
Özaltın 4 milyar 268 milyon lira
Cengiz 3 milyar 552 milyon lira
Gülermak 3 milyar 111 milyon lira
Limak 2 milyar 705 milyon lira
YDA 2 milyar 277 milyon lira
Söğüt 2 milyar 55 milyon lira
Mustafa Ekşi 1 milyar 869 milyon lira
Yapı Merkezi 1 milyar 763 milyon lira
Met-Gün1 milyar 689 milyon lira
Makyol 1 milyar 675 milyon lira
İspa 1 milyar 611 milyon lira
Gürbağ 1 milyar 437 milyon lira
Ermit-Özge1 milyar 189 milyon lira
Ekşioğlu-Ahes 1 milyar 188 milyon lira
RSY 1 milyar 133 milyon lira
Yıldızlar 1 milyar 91 milyon lira