Soylu, "Lanet bir dizi var 'Çukur' diye. Onun kadar olamıyorsak yazıklar olsun. Bir de 'Adana Sıfır Bir' diye dizi var. İkisinin tesir alanı kadar tesir alanı oluşturamıyorsak yandık" sözünü kullandı.
İçişleri Bakanı Soylu, Antalya'nın Kundu Turizm Bölgesi'ndeki Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı Tesisleri'nde gerçekleştirilen Vilayet Afet ve Acil Durum Müdürleri Türkiye Afet Müdahale Planı Kıymetlendirme Toplantısı'nda konuştu.
Afetlerin etkilediği insan sayısı bakımından selin birinci, fırtınanın ise ikinci sırada olduğuna dikkati çeken Soylu, şunları söyledi:
"Öldürücülükte zelzeleler birinci, sel afeti ikinci sırada. Tüm dünyada 2018 yılı içinde afetlerin neden olduğu ekonomik kayıp 131.7 milyar dolar civarında. Sayıları incelediğinizde, ülkelerin gelişmişlik seviyesiyle afetlerden etkilenme oranının aykırı çalıştığını görüyorsunuz. Mesela Asya'daki ölümlerin yarısı Endonezya'da gerçekleşmiş. 1989-2003 ortasında 4 bin 129 doğal afet olmuş, 3 milyar 363 milyon kişi etkilenmiş. Halbuki 2004-2018 ortasında 5 bin 227 afet olmuş lakin 2 milyar 488 milyon kişi etkilenmiş. Yani afet sayısı yüzde 26.5 artmış fakat afetten etkilenen insan sayısı yüzde 26 azalmış. Doğal afetlerin sayısı giderek artıyor. Yani tehlike büyüyor. Sebebi için ister 'çevre kirliliği', ister 'yanlış etraf politikaları', isterseniz 'zamana bağlı değişim' deyin, dünyadaki doğal afet riskinin arttığı bir gerçektir. Öte yandan ülkeler geliştikçe, yapı kalitesi, afet şuuru ve müdahale sistemlerinin kalitesi arttıkça da afetten etkilenme azalmaktadır. Münasebetiyle afet idaresiyle ilgili bilinçlenmek, bunu konuşmak, bunu konuşturmak afeti önlemiyor fakat kayıpları önlüyor."
Türkiye'nin 1999 zelzelesinden çok kıymetli dersler çıkardığını anlatan Soylu, bu dersler sonucunda kıymetli kurumsal yapılanmalar ve mevzuat adımlarının atıldığını söz etti.
'Afet konusunu çabuk unutma üzere bir sorunumuz var'
Zelzele yönetmeliği sonrasında yapılan binalarda inşaat kalitesinin yükselmesi, düz demirden nervürlü demire geçilmesi, yapı kontrol sisteminin ortaya çıkması üzere kıymetli uygulamalara geçildiğini vurgulayan Soylu, şöyle konuştu:
"Ancak afet konusunu çabuk unutma üzere bir sorunumuz var. Yalnızca bir afete odaklanıyoruz. Afetlerle yaşayan, afetlerle karşı karşıya kalan insanları da tek başına bırakıyoruz. O yaşadığı tramvayı yaşamaya devam ediyor, biz de hiç yaşanmayacak üzere onunla paylaşmıyoruz. İşte bundan tam bir ay evvel, tek gündemimiz sarsıntıydı. Tanınan kültür üzere pop siyasetçiler de var. En temel sorunlardan biri 'Bundan nasıl kendime rant elde edebilirim, gelir elde edebilirim.' idi. 5,8'lik zelzeleden sonraki günlerde zelzele uzmanları ekranlardaydı, haberler büsbütün bu mevzuyla ilgiliydi, siyasetin gündemi bile bu bahse odaklanmıştı. Hatta buradan bile siyasi durum devşirmeye çalışanlar vardı. Yalnızca 10 gün sürdü. Şu anda herkes unuttu. Hiç gündemde değil. Güya bir daha zelzele olmayacakmış üzere."
Bir öteki sorunlarının de afet tipi olarak yalnızca zelzeleye odaklanmak olduğunu belirten Soylu, "Bu da bir sorun. Halbuki öbür tehditlerle de karşı karşıyayız. 2019 yılının birinci 6 ayında yurt içinde meydana gelen bin 494 afet ve acil duruma bin 807 araç ve 6 bin 638 çalışanla müdahale edilmiş, 2 bin 597 kişi kurtarılmıştır. Bütün bu olaylar, sarsıntıdan sel felaketine, mahsur kalma olayından iş kazasına kadar 16 farklı başlıkta cereyan etmiştir. Hasebiyle afet kavramına bakışımızı, afet şuurumuzu, haliyle de önlemlerimizi geniş tutmak durumundayız" diye konuştu.
"'Çukur' ve 'Adana Sıfır Bir' kadar tesir alana oluşturamıyorsak yandık'
Soylu, afetle çabanın yalnızca tek bir kurumun yapabileceği bir şey olmadığını belirterek, şöyle devam etti:
"Her kurumun kendi ismine üretmesi gereken önlemler, atması gereken adımlar kelam mevzusudur. Lanet bir dizi var 'Çukur' diye. Onun kadar olamıyorsak yazıklar olsun. Bir de 'Adana Sıfır Bir' diye dizi var. İkisinin tesir alanı kadar tesir alanı oluşturamıyorsak yandık. Bu iki dizi çocuklarımızı zehirliyor. İnsanımızı kendi kültüründen uzaklaştırıyor. Ben de şaşkınlıkla bakıyorum 'Üniversite hocaları ne işe yarıyor?' diye. 'Bu işle ilgili kültür adamları ne yapıyorlar?' diye. Bilhassa bu dizilerle alakalı ne ortaya koyuyorlar? Bizim çocuklara öğretmemiz gereken farklı bir şeyken çocuklarımızı birileri zehirliyor. Buna maalesef bakıyoruz. Çocuklarımız ve gençlerimizin tarafını hayra, gerçek işlere döndürmeliyiz. 5 vakit namazda okunan üzere sırat-ı müstakime döndürmeliyiz" tabirlerini kullandı.
Kurumlar ortası entegrasyonun en değerli problem olduğuna işaret eden Soylu, "Tüm kurumlar, bu işte elini taşın altına koymak durumundadır. Buna ilişkin bilgilendirmeyi, toplumda ve kurumlarda bir şuur oluşturmayı fakat sizler başarabilirsiniz. Bu da bağlantıyla olur. İnanmak içtenlikle, gönüllülükle, kendini hatırlatmak farkındalıkla olur. Büyüklerimizin bir lafı vardır 'Eyvah para etmez.' derler. Hakikaten de para etmiyor. 1999 Gölcük ve Düzce sarsıntılarında 'eyvah' hiç para etmedi. Van Depremi'nde para etmedi. Geçtiğimiz haziran ayında Araklı'daki sel felaketinde para etmedi. Çabucak derenin, ırmağın kenarına yapılan meskenler hiç para etmedi. Bu 'eyvah' sahiden hiç para etmiyor. Onun için ne yapacaksak artık yapmak durumundayız" dedi.