Uzay yarışı geçmişte ülkelerin birbirini geride bırakmak için art geriye attıkları sabırsız adımların bir ürünüyken günümüzde masaya özel şirketler oturmuş durumda. Bilim ve teknolojinin geldiği nokta sayesinde her gün daha büyük bir adım atıyoruz ve gelecekte neler olabileceğine dair çeşitli senaryolarımız var.
Bu senaryoları oluşturmamızda SpaceX ve Blue Origin'in hissesi da oldukça büyük. Lakin doğrusunu söylemek gerekirse, asıl tesir ve güç SpaceX'in elinde. Pekala neden?
Sorunun karşılığı Elon Musk ve Jeff Bezos ortasında geçen bir sohbette gizli:
Uzay yarışının en kıymetli iki ismi olan Elon Musk ve Jeff Bezos, 2004 yılında bir yemekte bir ortaya gelip uzay planlarından konuştular. Bu konuşma, ikilinin uzay yarışında geldiği noktayı özetleyen bir sohbete sahne oldu. Lakin sohbete geçmeden evvel ikilinin uzay yarışına adım atışlarına göz atalım.
Bezos, Blue Origin'i 2000 yılında kurmuştu. Emeli ise uzayın sınırsız kaynaklarından faydalanacak teknolojiler geliştirerek Dünya'yı kurtarmaktı. Musk ise değişik bir emelle uzaya gitmek istiyordu; Mars'ı kolonize etmek ve insanlığı çok gezegenli bir cins haline getirmek. Bu gayeyle, Blue Origin'den 18 ay sonra SpaceX kuruldu.
İkili bu gayelerini konuşmak ve uzay hakkında sohbet etmek için 2004 yılında bir yemekte bir ortaya geldi. O devirde SpaceX şimdi rastgele bir roket fırlatmamıştı ve Teksas'ta testlerine devam ediyordu. Bezos ve Musk, roket mimarisi ve teknoloji hakkında bol bol sohbet ettiler.
Bezos, Musk'ın tekliflerini dinlemedi:
Lakin Musk'ın anlattıklarına bakılırsa Bezos ve Blue Origin yanlış adımlar atmak üzere planlar yapıyordu. Musk Bezos'a planladıkları kimi şeyleri 'çoktan denediklerini' ve makul olmadığı, işe yaramadığı için vazgeçtiklerini söyledi. Ve ekledi; 'Bizim yaptığımız aptalca şeyleri yapmayın'. Lakin Musk'a nazaran Bezos onun tekliflerini dinlemeyi reddetmişti. Hakikaten de o denli oldu.
Musk'ın ve şirketi SpaceX'in Blue Origin'i geride bırakmasını sağlayan ayrıntı da aslında bu konuşmada gizli. Bezos Musk'ın tecrübelerinden elde ettiği dersleri direkt uygulamak istemedi. Zira ne olursa olsun kendi denemeye, yanılmaya ve kendi yolunu bulmaya kararlıydı. Lakin bu bakış açısı, ona SpaceX karşısında vakit kaybettirdi.
SpaceX bu yarışta tavşanken, Blue Origin kaplumbağaydı. Bu durumu sahiden de mottoları haline getirmişlerdi. Blue Origin'in gruba katılan çalışanlara ilettiği 'hoş geldin mektubunda' nitekim de 'kaplumbağa olun' sözü yer alıyordu. Mektubun geneli ise Blue Origin'in adım adım ve yavaşça ilerlemek isteyen bir şirket olduğundan bahsediyordu.
Blue Origin kaplumbağa üzere ilerlerken SpaceX yarışta öne geçti:
Jeff Bezos'un kusur yapıp kendi doğrusunu keşfetme ve 'kaplumbağa adımları ile ilerleme' ideolojisi, onu yarışta oldukça geriye düşürdü. Musk tam bilakis hayli agresif bir halla süratli adımlar atıyordu. İkilinin bu yemek buluşmasından dört yıl sonra, SpaceX birinci başarılı fırlatmasını gerçekleştirip büyük bir adım atmayı başarmıştı.
Akabinde SpaceX'in muvaffakiyetleri art geriye geldi. Giderek büyüyen takımı ve projeleriyle adeta yarışta koşmaya başlayan SpaceX 2017 yılında 5000 çalışanı olan büyük bir şirketken Blue Origin birebir sene şimdi 1000 çalışanı olan bir şirketti.
Blue Origin ise SpaceX'ten lakin 7 yıl sonra, 2015 yılında birinci fırlatmasını gerçekleştirdi. Bu sırada SpaceX 2012 yılında Memleketler arası Uzay İstasyonu'na uzay aracı göndermiş, 2016 yılında dikey iniş yapabilen roketini geliştirmiş, 2017 yılında ise birinci 'yeniden kullanılabilir roketini' fırlatmıştı. Akabinde 2018 yılında Falcon Heavy ile karşımıza çıkan SpaceX, 2020 yılında ise Memleketler arası Uzay İstasyonu'na astronot taşıdı.
Bezos geç de olsa akıllandı:
Tüm bunlar yaşanırken yarışta epey geriye düştüğünü geç de olsa anlayan Bezos, 2017 yılında biraz hızlanma kararı aldı ve Amazon'un paylarından bir kısmını satarak Blue Origin'e fon sağladı. Birden agresifleşen Bezos, SpaceX'in çalışanlarını adeta çalmaya başladı. Çok daha yüksek maaş teklifleri ile grubuna SpaceX'ten mühendisler katan Bezos, tüm bu adımlara karşın şimdi SpaceX'in önüne geçmeyi başaramadı.
Bezos artık 20 Temmuz'da kardeşi ve iki kişinin daha iştirakiyle birlikte uzaya çıkacak. Bu onu uzaya giden ikinci milyarder yapacak. Birincisi ise geçtiğimiz hafta uzaya giden Richard Branson ve Musk da önümüzdeki süreçte Virgin Galactic ile uzaya gidecek. Lakin bunun ne vakit gerçekleşeceğini şimdi bilemiyoruz.