Kaset ve CD devri biteli yıllar oluyor. Hatta MP3 formatında dosyalar ile müzik dinlemek bile artık bir nostalji oldu. Yeni nesil müzik dinleme alışkanlığını ise Spotify, YouTube Music ve Apple Music benzeri dijital müzik platformları oluşturuyor. Bunlar arasında Spotify platformunun öne çıktığını söylemek mümkün. Son verilere göre platformun 158 milyon premium kullanıcısı, 198 milyon ücretsiz kullanıcısı var.
Milyonlarca kullanıcının bir numaralı tercihinin Spotify olmasının en büyük nedeni, platformun neredeyse her zaman kullanıcısının seveceği bir şarkı ya da çalma listesi öneriyor olması. 2006 yılından beri hizmet veren Spotify, şarkı önerisi konusunda yapay zeka destekli bir algoritma kullanıyor. İşin sırrı tam olarak burada yatıyor. Bu algoritmanın nasıl çalıştığına gelin biraz daha yakından bakalım.
Spotify algoritması nasıl nokta atışı öneriler yapıyor?
- 30 saniye kuralı
- Yaşa göre belirlenen öneriler
- Konuma göre belirlenen öneriler
- Kullanıcı verilerine göre belirlenen öneriler
- Yeni şarkılar üzerinde yapılan ses analizi
- Sponsorlu içerik önerileri
- Otomatik çalma listeleri son derece önemli
Benzer bir saniye kuralı tüm platform algoritmaları tarafından kullanılıyor olsa bile Spotify bu konuda en net kuralı belirleyen platform gibi görünüyor. Spotify’da rastgele açtığınız bir şarkıyı ya da çalma listesinde sıradan çalan bir şarkıyı beğenmediyseniz bunu göstermek için 30 saniyeniz var.
Bir şarkı çalmaya başladı ve fena gitmiyor diyelim. Ancak 20. saniyede bir şeyler oldu ve siz artık bu şarkının size uygun olmadığını anladınız. Hemen şarkıyı değiştirin. Böylece algoritma, bu şarkının kullanıcı için uygun olmadığını anlayacak ve benzer şarkıları eleyecek.
Bir şarkı başladı ve fena gitmiyor diyelim. O şarkıyı gerçekten sevdiyseniz sonuna kadar durdurmadan dinleyin. YouTube algoritması gibi Spotify algoritması da temel olarak kullanıcının baştan sona kadar durdurmadan izlediği ya da dinlediği içerikleri önemser ve bir sonraki önerileri bu içerikler üzerinden değerlendirerek yayınlar.
Yaşa göre belirlenen öneriler:
Özellikle ilk kez Spotify kullanıcısı olan kişilerin karşısına çıkan müziklerin ana belirleyici unsuru kişinin yaşıdır. Eğer sizinle aynı yaşta olan kişiler bir parçayı beğeniyorsa karşınıza çıkan öneriler içinde mutlaka o parçayı görürsünüz. Zaman geçtikçe bu sistemi özelleştirebilirsiniz ama temel olarak her şey böyle başlar.
Konuma göre belirlenen öneriler:
Tıpkı yaşınız gibi eğer platformla paylaşırsanız konumunuz da öneriler konusunda bir o kadar önemli bir faktördür. Sizinle benzer konumda bulunan kişilerin severek dinlediği bir şarkı mutlaka size de önerilecektir. Elbette, bu faktörü de daha sonra farklı müzikler dinledikçe değiştirmeniz mümkün ancak yeni bir hesap oluşturduğunuz zaman ilk öneriler bu şekilde oluşturulur.
Kullanıcı verilerine göre belirlenen öneriler:
Spotify tarafından kullanılan yapay zeka destekli algoritmanın adı BaRT’tır. BaRT, pek çok platform tarafından kullanılan algoritmaya göre çok daha zekidir. Kullanıcı verilerini tüm detaylarıyla inceler ve bu sayede her kullanıcının tam olarak hoşuna gidecek müziği önermeyi başarır.
Kaydettiğiniz müzikler, indirdiğiniz parçalar, incelediğiniz çalma listeleri, takip ettiğiniz sanatçılar, benzer şarkıları dinleme sıklığınız, paylaştığınız şarkılar, yaptığınız aramalar ve daha aklınıza gelen - gelmeyen tüm veriler Spotify’ın yapay zeka destekli algoritması BaRT tarafından incelenir ve en iyi öneriler bu şekilde oluşturulur. Yani ne ekerseniz, onu biçersiniz.
Yeni şarkılar üzerinde yapılan ses analizi:
Kullanıcı kaynaklı bilgiler elbette Spotify algoritmasının en önemli verilerini oluşturuyor ancak sistem bununla sınırlı değil. Spotify’ın kendine özel bir ses analiz teknolojisi var. Bu teknoloji sayesinde platforma yeni yüklenen tüm parçalar inceleniyor ve diğer parçalar ile karşılaştırılıyor.
Örneğin kullanıcı uzun gitar soloları olan şarkılar dinlemeyi seviyorsa Spotify algoritması o kullanıcın karşısına aynı şekilde uzun gitar soloları olan parçalar çıkarıyor. Bu tür örnekleri dilediğiniz kadar çoğaltmanız mümkün. Önemli olan kullanıcının hangi tür parçaları dinlemek istediğinden emin olmasıdır. Gerisini Spotify halleder.
Sponsorlu içerik önerileri:
Tabi, her şey bu kadar pespembe değil. Spotify da sponsorlu içerik ya da geliri kendisine gelecek olan içerikler paylaşıyor. Çalma listesinde ansızın pek de hoşunuza gitmeyen bir parça çalmaya başladıysa emin olun o şarkının telif geliri Spotify’a kalıyor demektir. Bu tür önerilerle daha çok yeni kullanıcılar karşılaşır. Eğer uzun zamandır platform üzerinden müzik dinliyorsanız bu tür alakasız sponsorlu içeriklerle çok fazla karşılaşmazsınız.
Otomatik çalma listeleri son derece önemli:
Spotify'da rastgele bir müzik açtıktan sonra otomatik çalma listesinin devam ettiğini fark etmişsinizdir. İşte bu da algoritmayı besleyen en önemli verilerden biridir. Otomatik çalma listesinde sevdiğiniz şarkıları beğenip, sevmediklerinizi atladığınız zaman Spotify önerilerini neredeyse kendi elinizle seçmiş gibi oluyorsunuz. Algoritma, bu tür rastgele karşılaşmalarda kullanıcının verdiği tepkiyi inceleme konusunda son derece hevesli.
Spotify algoritmasını doğru yönlendirmek için yapmanız gerekenler:
Eğer yeni bir Spotify kullanıcısıysanız acele etmeyin ve bol bol müzik dinleyin. Algoritma ne kadar zeki olursa olsun, sizi yeterince iyi tanıması için biraz süreye ihtiyacı var. Bu süre boyunca yukarıda anlattığımız detaylara önem verirseniz kısa zaman sonra sizin de karşınıza tam olarak seveceğiniz türde parçalar çıkacaktır.
30 saniye kuralını asla unutmayın. Algoritmayı besleyen en önemli verilerden biri budur. Hatta dikkat ettiyseniz sırf bu nedenle son yıllarda yapılan şarkıların büyük bölümü direkt olarak nakaratla başlıyor. Artık dinleyicilerin uzun girizgahları dinleyecek sabrı kalmadı. Spotify da bunun farkında ve algoritmasını bu şekilde beslemekte son derece kararlı.
Severek dinlediğiniz şarkıları beğenmekten, indirmekten, kaydetmekten, paylaşmaktan ve sevdiğiniz sanatçıları takip etmekten çekinmeyin. Böylece hem onları desteklemiş hem de Spotify algoritmasını doğru besleyerek bir sonraki önerinin nasıl olacağını belirlemiş olursunuz. Kontrolün tamamen sizin elinizde olduğunu unutmayın.
Dünya çapında milyonlarca premium kullanıcıya sahip Spotify nasıl oluyor da her seferinde tam da seveceğimiz parçaları öneriyor sorusunu yanıtladık ve platformun yapay zeka destekli algoritması hakkında bilmeniz gerekenleri anlattık. Spotify hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.