Sultan Han Tarihi ve Ozellikleri
Donem Selcuklu
Tip Han
Yer AksaraySultanhanı
Yapılış Tarihi 1229
Banii I Alaeddin Keykubad
Selcuklu hanlarından olan bu eser Aksaray'ın kendi adıyla anılan Sultanhanı kasabasındadır Sultan Han, askeri ve ticari onemi yuksek kervanyolu uzerinde yuzyıllar boyu hizmet veren bir vakıf eseri oluşu yanında, koşk mescidli, mustahkem mimarisi ve Zengi sanatı uslubuyla renklendirilmiş suslemeleriyle Anadolu Selcuklu kervansaraylarının en gosterişli orneğidir ve en buyuğudur Klasik Selcuklu kervansaray şemasının orneklerindendir Vakıflar Genel Mudurluğu ’nce 19591968 yılları arasında kısmen restore edilmiştir Bugun muze olarak kullanılmaktadır Kısmen onarılan hanın suslemeleri de goz onunde tutularak yeniden elden gecirilmesi gerekmektedir
TARİHCESİ
13yy ’da Aksaray ’da inşa edilmiş olan handır Uzerinde yer alan kitabesine gore 1229 yılında Anadolu Selcuklu Sultanı I Alaeddin Keykubat tarafından yaptırılmıştır Mimarı ise Şamlı Muhammed b Havlan ’dır Han inşa edildiği donemde bir askeri us olarak da kullanılmıştır Bu nedenle bircok savaşlara da sahne olmuş, zarar gormuştur III Gıyaseddin Keyhusrev doneminde de yangın gecirmiş, 1269 yılında restore edilmiştir Son yuzyılda civardaki koylulerin taş ocağı haline gelmiş olan Han, Vakıflar Genel Mudurluğu ’nce 19591968 yılları arasında kısmen restore edilmiştir Bugun muze olarak kullanılmaktadır
MİMARİ OZELLİKLERİ
Duz bir arazi uzerinde inşa edilmiş olan han, kale gorunumundedir Malzeme olarak kesme taş kullanılmış, dış cephe kuleler ile desteklenmiştir Yapı revaklı avlu ve kapalı holden oluşan iki bolumlu bir plana sahiptir Tac kapı Doğu cephede yer almaktadır Oldukca gosterişli olan bu kapı, derin niş mukarnaslı bir kavsaraya sahiptir Bitkisel ve geometrik motifler oldukca ince bir işcilikle bezenmiştir Kapının iki yanında birer niş bulunmakta, bu nişler uzerinde Selcuklu sulusuyle yazılmış inşa kitabesi ve usta kitabesi yer almaktadır Bugun tac kapının ust bolumu yıkılmış, ayrıca kapı soveleri savaşlar sırasında ciddi zararlar gormuştur Kapıdan eyvan şeklindeki bir koridorla avluya gecilmektedir Avlunun doğusunda 11 oda, batısında aynı sayıda iki sıralı revaklar bulunmaktadir Bu revakların kemerleri ile odaların kapı cerceveleri geometrik motifler ile suslenmiştir Butun mekanlar beşik tonoz ile ortulmuştur Avlunun ortasında ise sivri kemerli koşk mescit bulunmaktadır Bu koşk mescit ozenle inşa edilmiş olup, zengin geometrik motifler ile bezenmiştir Yalnız bugun harap bir haldedir Hanın kapalı bolumune ise ikinci tackapıdan girilmektedir Bu tackapıda dıştaki ile aynı mimari ve susleme ozelliklerine sahiptir Hanın bu kapalı bolumu, kışlık olarak adlandırılmaktadır Bu bolum uc nefli bir hol şeklinde planlanmıştır Mekanın orasında aydınlık kubbesi bulunmakta ve kubbeye de mukarnaslı tromplar ile geciş sağlanmaktadır Dıştan yuksek sekizgen kasnaklı bir kulahla ortulmuş olsa da zamanla bu kulah yıkılmıştır Hanın su ihtiyacını karşılayan su kurşundan yapılmış kunklerle yakınında bulunan bir koyden getirilmiştir Ceşmelerin yanı sıra avlulu bolumde karşılıklı beşer, hol kısmında dorder sıra su oluğu yerleştirilmiştir
Donem Selcuklu
Tip Han
Yer AksaraySultanhanı
Yapılış Tarihi 1229
Banii I Alaeddin Keykubad
Selcuklu hanlarından olan bu eser Aksaray'ın kendi adıyla anılan Sultanhanı kasabasındadır Sultan Han, askeri ve ticari onemi yuksek kervanyolu uzerinde yuzyıllar boyu hizmet veren bir vakıf eseri oluşu yanında, koşk mescidli, mustahkem mimarisi ve Zengi sanatı uslubuyla renklendirilmiş suslemeleriyle Anadolu Selcuklu kervansaraylarının en gosterişli orneğidir ve en buyuğudur Klasik Selcuklu kervansaray şemasının orneklerindendir Vakıflar Genel Mudurluğu ’nce 19591968 yılları arasında kısmen restore edilmiştir Bugun muze olarak kullanılmaktadır Kısmen onarılan hanın suslemeleri de goz onunde tutularak yeniden elden gecirilmesi gerekmektedir
TARİHCESİ
13yy ’da Aksaray ’da inşa edilmiş olan handır Uzerinde yer alan kitabesine gore 1229 yılında Anadolu Selcuklu Sultanı I Alaeddin Keykubat tarafından yaptırılmıştır Mimarı ise Şamlı Muhammed b Havlan ’dır Han inşa edildiği donemde bir askeri us olarak da kullanılmıştır Bu nedenle bircok savaşlara da sahne olmuş, zarar gormuştur III Gıyaseddin Keyhusrev doneminde de yangın gecirmiş, 1269 yılında restore edilmiştir Son yuzyılda civardaki koylulerin taş ocağı haline gelmiş olan Han, Vakıflar Genel Mudurluğu ’nce 19591968 yılları arasında kısmen restore edilmiştir Bugun muze olarak kullanılmaktadır
MİMARİ OZELLİKLERİ
Duz bir arazi uzerinde inşa edilmiş olan han, kale gorunumundedir Malzeme olarak kesme taş kullanılmış, dış cephe kuleler ile desteklenmiştir Yapı revaklı avlu ve kapalı holden oluşan iki bolumlu bir plana sahiptir Tac kapı Doğu cephede yer almaktadır Oldukca gosterişli olan bu kapı, derin niş mukarnaslı bir kavsaraya sahiptir Bitkisel ve geometrik motifler oldukca ince bir işcilikle bezenmiştir Kapının iki yanında birer niş bulunmakta, bu nişler uzerinde Selcuklu sulusuyle yazılmış inşa kitabesi ve usta kitabesi yer almaktadır Bugun tac kapının ust bolumu yıkılmış, ayrıca kapı soveleri savaşlar sırasında ciddi zararlar gormuştur Kapıdan eyvan şeklindeki bir koridorla avluya gecilmektedir Avlunun doğusunda 11 oda, batısında aynı sayıda iki sıralı revaklar bulunmaktadir Bu revakların kemerleri ile odaların kapı cerceveleri geometrik motifler ile suslenmiştir Butun mekanlar beşik tonoz ile ortulmuştur Avlunun ortasında ise sivri kemerli koşk mescit bulunmaktadır Bu koşk mescit ozenle inşa edilmiş olup, zengin geometrik motifler ile bezenmiştir Yalnız bugun harap bir haldedir Hanın kapalı bolumune ise ikinci tackapıdan girilmektedir Bu tackapıda dıştaki ile aynı mimari ve susleme ozelliklerine sahiptir Hanın bu kapalı bolumu, kışlık olarak adlandırılmaktadır Bu bolum uc nefli bir hol şeklinde planlanmıştır Mekanın orasında aydınlık kubbesi bulunmakta ve kubbeye de mukarnaslı tromplar ile geciş sağlanmaktadır Dıştan yuksek sekizgen kasnaklı bir kulahla ortulmuş olsa da zamanla bu kulah yıkılmıştır Hanın su ihtiyacını karşılayan su kurşundan yapılmış kunklerle yakınında bulunan bir koyden getirilmiştir Ceşmelerin yanı sıra avlulu bolumde karşılıklı beşer, hol kısmında dorder sıra su oluğu yerleştirilmiştir