Tabancalar, tek elle kullanılabilen hafif bir ateşli silahtır Yakın muharebe silahı olarak da tanımlanır
XV asır sonlarında savaşlarda ve bilhassa yakın muharebelerde tüfeklerin etkin olamadığı anlarda, daha etkili olabilecek bir ateşli silaha gereksinim duyulmuştur Önceleri tüfek boyları küçültülerek boyları karabina denilen kısa tüfekler kullanılmışsa da 1544 ’de itibaren kısa namlulu, basit portatif ve tek kişi göre zorlama şartlarda bile kullanılabilen tabancalar üretilmeye başlanmıştır
Önceleri Avrupalı soyluların silahı olarak tanıdık kısa namlulu bu el silahları; zamanla orta sınıfın kullandığı, subayların Kemerlerde taşıdığı ve celtinmenlerin düellosunda kullandığı nazik silahlar haline gelmiştir
1557 ’de alman piyadesinin, 1569 ’da da süvarinin esas silahı olmuştur Yeni üretilen bu silahlarda, önceleri tüfeklerde olduğu gibi namlu ve mermi yatağı tek bir parça halinde (daha sonraları fazla namlulu örnekleri de görülmüştür) ve ağzından dolmalı olarak üretilmiştir
Tabancalarda da fitili ateşleme sistemi hariç tüfeklerde görülen ateşleme sistemleri tıpkı kullanılmıştır
XVI Yüzyılın sonlarına kadar ateşleme sistemi zemberekliçakmaktaşlı olarak tasarlanan tabancalar, 1598 ’den itibaren çakmaktaşlı daha sonraları da tüfeklerdeki gelişime paralel olarak XIX Yüzyıldan itibaren kapsüllü ve iğneli sistemde üretilmeye başlanmıştır
Tabancalar, kullanılmaya başlandığından itibaren dağıtılmış amaç ve şekillerde üretilmişlerdir Örnekleri bütün ateşli silahlarda olduğu gibi ağızdan doldurmalı ve tek namlulu olarak üretilen tabancalar, daha sonraları çok namlulu olarak da üretilmişlerdir En yaygın olarak görülen çift namlulardan sonradan genelde 4–5 namlulu tabancalarında kullanıldığı bilinmektedir Fazla namlulu tabancaların, ateşleme mekanizmalarında farklılıklar görülmektedir Bazılarında her namlu ayrı ateşleme sistemine sahip iken (iki horuz ve iki tetik ), mekanizması (tek horuz ve tek tetik) bulunmaktadır Bu tabancalarda her iki namludan bambaşka benzer anda alev edebilmekteydi Keza çok namlulu tabancaların bazılarında da tek ateşleme mekanizması ve tek tetik olmakla birlikte iki ya da daha fazla namlu dönüşümlü olarak ateşlenebilmektedir Çok namlulu tabancalar genel olarak ağır ve pahalı ve güvenirliğinin eksik olması yanı sıra atış mesafesinin kısa ve hedefe nişan kabiliyeti düşük olmasından çok yaygın olarak kullanılmamıştır Özellikle bu müşteri silahlar korsan silahı olarak bilinmektedir
Tek ve fazla namlulu ağızdan doldurmalı tabancalardan başka, ördek üçgenin taban olmayan kenarı biçiminde tabancalar, karabina tabancalar ve kırma namlulu çakmaklı ve kapsüllü tabancalar da üretilmiştir XIX yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa ve Amerika ’daki silah sanayisindeki gelişmeler, seri üretimi başlatmış ve yeni tabanca modeli tasarlanmıştır Ağızdan doldurmalı tabancalardan sonradan daha hızlı alev edebilen revolver denilen toplu tabancalar (namlu ardındaki “top adı verilen ve üzerinde 5 veya 6 mermi yatağı bulunan ve horoz çekilmek suretiyle ateşlenebilen), genelde bayan silahı olarak bilinen küçük boyutlu cep tabancaları, iğneli, şarjörlü ve mermiyi mermi yatağına kendisi sokan, hızlı atışlı sanki ya da tam otomatik tabancalar üretilmeye başlanılmıştır
Ayrıca İngilizler tüfekli tabancalar arasında küçük bir tabanca olan Blunderbuss adı verilen silahlar da üretmişlerdir Fakat bu silahlar savaş alanlarında yaygın olarak kullanılmamıştır Kişisel koruma silahlar aralarında yer almış ve 1840 a dek İngiliz kraliyet posta servisinde emniyet amaçlı kullanılan bir silah olarak kalmıştır
Tabancalar genelde bir subay silahı olarak kullanılmıştır En etkin kullanımı birinci dünya savaşı sırasında olmuştur Bu savaş ve sonrasında çoğu personel kadar da kullanabilir ışık halkası gelmiştir Askeri polisler, pilotlar ve tank personeli tarafından da kadro silahı olarak kullanılmıştır
Fabrikasyon üretime geçilinceye değin tabancalar bilindiği gibi değişik biçimlerde üretilmişlerdir Oysa XIX, yüzyılın ikinci yarısından itibaren her ülke genellikle kendi ordusu için ürettiği ya da belirlediği tabancaları kadro silahı olarak kullanmıştır
Avrupa da Webley and Scutt firması 1790 ’larda silah üretimine başlamış ve 1834 ’te birincil toplu tabanca üretimine geçmiştir Amerika da ise Smith Wesson 1840 tarihinden itibaren toplu tabanca üretimine başlamıştır 1870 ’de birincil büyük kalibreli toplu silah olan model 3 ’leri ve sonra da model 10 ’ları üretmiştir
XIX Yüzyılın ikinci yarısından itibaren tasarlanan tabancaların tartışmasız en ünlü silahı alman Luger ’dir birinci dünya savaşı esnasında 2 milyon adet 9 mmlik P08Luger tabancası üretilmiştir Alman ordusunda subay silahı olarak kullanılan Lugerler şarjörlü silah olup 7 mermi kapasitelidir Şarjör kabza altından silaha yerleştirilirdir Lugerler isabetli atışlar ve güvenirlikleri ile ünlenmişlerdir
Lugerlerin öbür bir biçimi olan Parebellum ve M17 ’ler 1917 ’de üretilmeye başlanmışlardır Keza bu tarihten itibaren uzun namlulu ve 30 mermi kapasiteli Lugerler de üretilmiştir
Almanya ’da Lugerlerin dışında 7,65 mmlik Beholla ile 7,63 mmlik Mauser c96 ve c10 tabancaları da üretilmiştir Mauserler 763 mmlik çapları ile 9 mmlik Lugerlere tarafından daha cılız kalmışlardır
Mauser tabancaların ahşaptan üretilmiş kılıfları (koruma kabı) kabzaya takılarak, omuzdan takviye alınarak ateş edilen karabina ’ya (kısa namlulu tüfek) dönüştürülebiliyordu
1894 model Mauser otomatik tabancalar Genelde İtalyan ordusu göre seçim edilen bir tabanca olmuştur Birinci dünya savaşı esnasında Türk ve Bulgar orduları da alman Mauser, Parebellum ve Beholla marka tabancaları kadro silahı olarak kullanmışlardır
İngiliz ordusunun subay silahı, Webley model IV Tabancalarıdır 116 mmlik çapında ve 6 mermi kapasiteli bu silahlardan birinci dünya esnasında 3 yüz bin adet üretim yapılmıştır Son derece güvenilir bir silahtır Savaş sırasında Hollanda bataklıklarında daha kendini kanıtlamış bir tabancadır
Webley tabancaları yalnız İngiliz subayları göre kullanılmamıştır Bileşik krallığı yaratıcı diğer ülkelerin subayları da bu tabancaları kullanmışlardır Subayların dışında makineli tüfek mürettebatı da bu tabancaları kadro silahı olarak kullanmışlardır İngiliz ordusunda hem amerikan silahları olan Cold ve Smith Vesson tabancaları da kullanılmıştır
Fransız ordusunun standart tabancası da 1892 model Pistole revolveur ’dur 9 mmlik çapında ve 6 mermi kapasitelidir Bu tabancalar Belçika ve ispanya ’da da üretilmiştir İngiliz Webley ’e benzer bir silahtır Ama webley tabancaları mermi doldurma işlemi esnasında kırma biçiminde açılırken bu tabancalar mermi yuvalarının yer aldığı top yana doğru açılarak mermi yükleme işlemi daha basit yapılabiliyordu
Birinci dünya savaşı esnasında Sırp ordusu subayları da bu tabancaları kadro silahı olarak kullanmışlardır Güvenirliğinin nedeni ile ikinci dünya savaşında da kullanılmıştır
Belçika ordusu subayları 7,6 mmlik Amerikan yapımı brovning toplu tabancaları ile amerikan yapımı 9 mmlik 1903 model Browning silah kullanmışlardır
AvusturyaMacaristan ve Romanya orduları da subay kadro silahı olarak 1912 model Stayer otomatik silah kullanmışlardır 9 mmlik bu tabancalar 8 mermi kapasiteli idi, bu tabancaların dışında Macar birlikleri 7,65 ’lik Fegyvergyar marka tabancaları da kullanmışlardır
ABD De çoğunlukla üç model silah kullanmıştır Bunlar 45 kalibrelik 1911 model Colt toplu silah ve birincil kez 1840 ’ta üretilmeye başlamış olan Smith Vesson toplu tabancadır
İtalyan ordusunda 1910 model 9 mmlik Gilisenti otomatik tabanca kullanılmıştır Ama bu tabancaların üretimi talebi karşılamadığı için 1891 model Bodeo toplu tabancaları ile 1915 model 7,65 mmlik Baretta otomatik tabancalar da kullanılmıştır
Gilisenti model tabancalar alman Luger tabancalarına benzemekle birlikte daha eksik dirençli ve güvenilirdi Berattalar ise kullanışsız ve patlama tehlikesi taşımakta idiler
Rusya da tabanca azlığı sebebiyle Rus subayları ele geçirdikleri her türü ve model tabancaları kullanmışlardır Daha yaygın olan Belçika biçimi olan Rus üretimi Nagant toplu tabancaları kullanmışlardır
Son olarak tabancalar günümüze değin hala kullanılmaktadır
XV asır sonlarında savaşlarda ve bilhassa yakın muharebelerde tüfeklerin etkin olamadığı anlarda, daha etkili olabilecek bir ateşli silaha gereksinim duyulmuştur Önceleri tüfek boyları küçültülerek boyları karabina denilen kısa tüfekler kullanılmışsa da 1544 ’de itibaren kısa namlulu, basit portatif ve tek kişi göre zorlama şartlarda bile kullanılabilen tabancalar üretilmeye başlanmıştır
Önceleri Avrupalı soyluların silahı olarak tanıdık kısa namlulu bu el silahları; zamanla orta sınıfın kullandığı, subayların Kemerlerde taşıdığı ve celtinmenlerin düellosunda kullandığı nazik silahlar haline gelmiştir
1557 ’de alman piyadesinin, 1569 ’da da süvarinin esas silahı olmuştur Yeni üretilen bu silahlarda, önceleri tüfeklerde olduğu gibi namlu ve mermi yatağı tek bir parça halinde (daha sonraları fazla namlulu örnekleri de görülmüştür) ve ağzından dolmalı olarak üretilmiştir
Tabancalarda da fitili ateşleme sistemi hariç tüfeklerde görülen ateşleme sistemleri tıpkı kullanılmıştır
XVI Yüzyılın sonlarına kadar ateşleme sistemi zemberekliçakmaktaşlı olarak tasarlanan tabancalar, 1598 ’den itibaren çakmaktaşlı daha sonraları da tüfeklerdeki gelişime paralel olarak XIX Yüzyıldan itibaren kapsüllü ve iğneli sistemde üretilmeye başlanmıştır
Tabancalar, kullanılmaya başlandığından itibaren dağıtılmış amaç ve şekillerde üretilmişlerdir Örnekleri bütün ateşli silahlarda olduğu gibi ağızdan doldurmalı ve tek namlulu olarak üretilen tabancalar, daha sonraları çok namlulu olarak da üretilmişlerdir En yaygın olarak görülen çift namlulardan sonradan genelde 4–5 namlulu tabancalarında kullanıldığı bilinmektedir Fazla namlulu tabancaların, ateşleme mekanizmalarında farklılıklar görülmektedir Bazılarında her namlu ayrı ateşleme sistemine sahip iken (iki horuz ve iki tetik ), mekanizması (tek horuz ve tek tetik) bulunmaktadır Bu tabancalarda her iki namludan bambaşka benzer anda alev edebilmekteydi Keza çok namlulu tabancaların bazılarında da tek ateşleme mekanizması ve tek tetik olmakla birlikte iki ya da daha fazla namlu dönüşümlü olarak ateşlenebilmektedir Çok namlulu tabancalar genel olarak ağır ve pahalı ve güvenirliğinin eksik olması yanı sıra atış mesafesinin kısa ve hedefe nişan kabiliyeti düşük olmasından çok yaygın olarak kullanılmamıştır Özellikle bu müşteri silahlar korsan silahı olarak bilinmektedir
Tek ve fazla namlulu ağızdan doldurmalı tabancalardan başka, ördek üçgenin taban olmayan kenarı biçiminde tabancalar, karabina tabancalar ve kırma namlulu çakmaklı ve kapsüllü tabancalar da üretilmiştir XIX yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa ve Amerika ’daki silah sanayisindeki gelişmeler, seri üretimi başlatmış ve yeni tabanca modeli tasarlanmıştır Ağızdan doldurmalı tabancalardan sonradan daha hızlı alev edebilen revolver denilen toplu tabancalar (namlu ardındaki “top adı verilen ve üzerinde 5 veya 6 mermi yatağı bulunan ve horoz çekilmek suretiyle ateşlenebilen), genelde bayan silahı olarak bilinen küçük boyutlu cep tabancaları, iğneli, şarjörlü ve mermiyi mermi yatağına kendisi sokan, hızlı atışlı sanki ya da tam otomatik tabancalar üretilmeye başlanılmıştır
Ayrıca İngilizler tüfekli tabancalar arasında küçük bir tabanca olan Blunderbuss adı verilen silahlar da üretmişlerdir Fakat bu silahlar savaş alanlarında yaygın olarak kullanılmamıştır Kişisel koruma silahlar aralarında yer almış ve 1840 a dek İngiliz kraliyet posta servisinde emniyet amaçlı kullanılan bir silah olarak kalmıştır
Tabancalar genelde bir subay silahı olarak kullanılmıştır En etkin kullanımı birinci dünya savaşı sırasında olmuştur Bu savaş ve sonrasında çoğu personel kadar da kullanabilir ışık halkası gelmiştir Askeri polisler, pilotlar ve tank personeli tarafından da kadro silahı olarak kullanılmıştır
Fabrikasyon üretime geçilinceye değin tabancalar bilindiği gibi değişik biçimlerde üretilmişlerdir Oysa XIX, yüzyılın ikinci yarısından itibaren her ülke genellikle kendi ordusu için ürettiği ya da belirlediği tabancaları kadro silahı olarak kullanmıştır
Avrupa da Webley and Scutt firması 1790 ’larda silah üretimine başlamış ve 1834 ’te birincil toplu tabanca üretimine geçmiştir Amerika da ise Smith Wesson 1840 tarihinden itibaren toplu tabanca üretimine başlamıştır 1870 ’de birincil büyük kalibreli toplu silah olan model 3 ’leri ve sonra da model 10 ’ları üretmiştir
XIX Yüzyılın ikinci yarısından itibaren tasarlanan tabancaların tartışmasız en ünlü silahı alman Luger ’dir birinci dünya savaşı esnasında 2 milyon adet 9 mmlik P08Luger tabancası üretilmiştir Alman ordusunda subay silahı olarak kullanılan Lugerler şarjörlü silah olup 7 mermi kapasitelidir Şarjör kabza altından silaha yerleştirilirdir Lugerler isabetli atışlar ve güvenirlikleri ile ünlenmişlerdir
Lugerlerin öbür bir biçimi olan Parebellum ve M17 ’ler 1917 ’de üretilmeye başlanmışlardır Keza bu tarihten itibaren uzun namlulu ve 30 mermi kapasiteli Lugerler de üretilmiştir
Almanya ’da Lugerlerin dışında 7,65 mmlik Beholla ile 7,63 mmlik Mauser c96 ve c10 tabancaları da üretilmiştir Mauserler 763 mmlik çapları ile 9 mmlik Lugerlere tarafından daha cılız kalmışlardır
Mauser tabancaların ahşaptan üretilmiş kılıfları (koruma kabı) kabzaya takılarak, omuzdan takviye alınarak ateş edilen karabina ’ya (kısa namlulu tüfek) dönüştürülebiliyordu
1894 model Mauser otomatik tabancalar Genelde İtalyan ordusu göre seçim edilen bir tabanca olmuştur Birinci dünya savaşı esnasında Türk ve Bulgar orduları da alman Mauser, Parebellum ve Beholla marka tabancaları kadro silahı olarak kullanmışlardır
İngiliz ordusunun subay silahı, Webley model IV Tabancalarıdır 116 mmlik çapında ve 6 mermi kapasiteli bu silahlardan birinci dünya esnasında 3 yüz bin adet üretim yapılmıştır Son derece güvenilir bir silahtır Savaş sırasında Hollanda bataklıklarında daha kendini kanıtlamış bir tabancadır
Webley tabancaları yalnız İngiliz subayları göre kullanılmamıştır Bileşik krallığı yaratıcı diğer ülkelerin subayları da bu tabancaları kullanmışlardır Subayların dışında makineli tüfek mürettebatı da bu tabancaları kadro silahı olarak kullanmışlardır İngiliz ordusunda hem amerikan silahları olan Cold ve Smith Vesson tabancaları da kullanılmıştır
Fransız ordusunun standart tabancası da 1892 model Pistole revolveur ’dur 9 mmlik çapında ve 6 mermi kapasitelidir Bu tabancalar Belçika ve ispanya ’da da üretilmiştir İngiliz Webley ’e benzer bir silahtır Ama webley tabancaları mermi doldurma işlemi esnasında kırma biçiminde açılırken bu tabancalar mermi yuvalarının yer aldığı top yana doğru açılarak mermi yükleme işlemi daha basit yapılabiliyordu
Birinci dünya savaşı esnasında Sırp ordusu subayları da bu tabancaları kadro silahı olarak kullanmışlardır Güvenirliğinin nedeni ile ikinci dünya savaşında da kullanılmıştır
Belçika ordusu subayları 7,6 mmlik Amerikan yapımı brovning toplu tabancaları ile amerikan yapımı 9 mmlik 1903 model Browning silah kullanmışlardır
AvusturyaMacaristan ve Romanya orduları da subay kadro silahı olarak 1912 model Stayer otomatik silah kullanmışlardır 9 mmlik bu tabancalar 8 mermi kapasiteli idi, bu tabancaların dışında Macar birlikleri 7,65 ’lik Fegyvergyar marka tabancaları da kullanmışlardır
ABD De çoğunlukla üç model silah kullanmıştır Bunlar 45 kalibrelik 1911 model Colt toplu silah ve birincil kez 1840 ’ta üretilmeye başlamış olan Smith Vesson toplu tabancadır
İtalyan ordusunda 1910 model 9 mmlik Gilisenti otomatik tabanca kullanılmıştır Ama bu tabancaların üretimi talebi karşılamadığı için 1891 model Bodeo toplu tabancaları ile 1915 model 7,65 mmlik Baretta otomatik tabancalar da kullanılmıştır
Gilisenti model tabancalar alman Luger tabancalarına benzemekle birlikte daha eksik dirençli ve güvenilirdi Berattalar ise kullanışsız ve patlama tehlikesi taşımakta idiler
Rusya da tabanca azlığı sebebiyle Rus subayları ele geçirdikleri her türü ve model tabancaları kullanmışlardır Daha yaygın olan Belçika biçimi olan Rus üretimi Nagant toplu tabancaları kullanmışlardır
Son olarak tabancalar günümüze değin hala kullanılmaktadır