kuyruklu yıldızlar - meteorlar - gök taşları - asteroitler -
Takım Yıldızlar :
Gökyüzünde bir arada bulunan yıldız gruplarına takımyıldızı denir. Takımyıldızlara görünümleri nedeniyle hayvanların, çeşitli nesnelerin ve ünlü kişilerin isimleri verilmiştir. (Eski Yunan ve Romalılar tarafından). Takımyıldızlar farklı özellikte olmalarına rağmen kümeymiş gibi görünen yıldızlardan oluşurlar. (Takımyıldızlar hayali çizgiyle birleştirilerek masalsı ve mitolojik isimler almıştır).
Büyükayı (yedi yıldızdan oluşur), küçük ayı, ejderha, çoban, kuzey tacı, Orion (avcı) bilinen takımyıldızlarına örnektir. Günlük hayatta burç isimleri olarak bilinen koç, boğa, ikizler, yengeç, aslan, başak, terazi, akrep, yay, oğlak, kova, balık birer takımyıldız isimleridir. (Burç fallarının bilimsellikle ilgisi yoktur).
SORU : 1- Takım yıldızı nedir?
2- Takım yıldızı nasıl oluşur?
3- Bilinen takım yıldızları nelerdir?
4- burçlar gazete ve dergilerde okunduğu gibi hayatı etkiler mi?
NOT : 1- İnsanlarda burcu oluşturan yıldızların ve burç içinden geçen gezegenlerin
yaptığı etkilerden kaynaklanan bazı ortak özelliklerin olduğu öne sürülür. Oysa bize en yakını 40 trilyon km uzaklıkta olan yıldızların dışında, yörüngesi Dünya’mıza en yakın olan gezegenler insan üzerinde en ufak bir etki yapamaz.
Kuyruklu Yıldızlar :
Kuyruklu yıldızlar, yıldız değildir, Güneş’ten aldıkları ışığı yansıtırlar. Kuyruklu yıldızların yapısında donmuş halde buzlar, gazlar ve tozlar bulunur. Bu yüzden kirli kartopu olarak da adlandırılırlar.
Kuyruklu yıldızlar, Güneş’in çevresindeki uzun ve geniş elips şeklindeki yörüngelerde dolanır. Güneşe yaklaştıklarında içerdikleri buz bir miktar erir. Buzla karışmış toz ve taş parçaları serbest kalır. Serbest kalan gaz, su buharı ve ince tozlar güneş rüzgarıyla itilir. Böylece kuyruklu yıldızın kuyruk kısmı oluşur.
Kuyruklu yıldızda, baş bölümü kuyruk bölümüne göre daha parlaktır. En önemli kuyruklu yıldız Halley Kuyruklu Yıldızıdır ve 76 yılda bir Dünya’nın yakınından geçer, gözlenir.
NOT : 1- Dünya’da en son izlenen kuyruklu yıldız 2002 yılında gözlenen İkaye–Zhang
kuyruklu yıldızıdır.
2- Kuyruklu yıldızlardan kopan toz tanecikleri, kaya parçaları veya gök taşları ile meteorlar ve asteroitler Dünya atmosferine girdiklerinde atmosferdeki hava moleküllerine sürtünmenin etkisiyle ısınır ve kor haline gelerek ince bir ışık çizgisi bırakır. Bu doğa olayı halk arasında yıldız kayması olarak bilinir. Gerçekte yıldız kayması diye bir olay yoktur.
Meteorlar ve Gök Taşları :
Gökyüzünde birden görünüp kaybolan, evrenin oluşumu esnasında ve ya kuyruklu yıldızlardan koparak uzaya saçılan, yapılarında çeşitli maddelerin bulunduğu kayalara, gök cisimlerine meteor denir. Meteorlar atmosfere hızla girdiklerinde atmosferdeki hava moleküllerine sürtünmenin etkisiyle ısınır ve kor haline gelerek ince bir ışık çizgisi bırakır. Atmosferden çıkan meteorlar soğur ve kaybolur.
Bazı meteorların tamamı atmosferde yanmaz ve yeryüzüne düşen parçaları olur. Atmosfere girerek yeryüzüne ulaşabilen bu meteorlara gök taşı (meteorit) denir.
Gök taşları (meteorlar), düştükleri yerlerde hasarlara yol açabilir, çukurlar oluşturabilir. Oluşan çukurlara gök taşı çukuru denir.
NOT : 1- Ağrı Dağı’nın doğusunda 35 m çapında 60 m derinliğinde bir gök taşı çukuru yer
alır. Bu çukur 1920 yılında düştüğü tahmin edilen gök taşı tarafından oluşturulmuştur.
8- Asteroitler :
Güneş etrafında dönerken kendi ekseni etrafında da dönebilen gezegenlere benzeyen gök cisimlerine asteroit denir.
Asteroitler, Güneş sistemi’nde, çoğunlukla Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında bulunur. (bazıları örneğin Apollo asteroitleri Dünya’nın yörüngesiyle kesişen yörüngelerde ilerler).
• (Asteroitler, birkaç yüz metreden birkaç yüz kilometre genişliğe kadar olabilen gök cisimleridir. Bunların, Güneş Sisteminin oluşumundan arda kalmış döküntüler olduğu düşünülmektedir. Büyük bölümü, Mars ve Jüpiter arasında yer alır).
• (Turlarını 3–6 dünya yılı içinde çeşitli sürelerde tamamlarlar).
• Asteroitler hareketleri sırasında yaklaştıkları gezegenlerin çekim etkisiyle yörüngelerinden çıkabilir. Bunun sonucunda o gezegenin çevresinde yeni bir yörüngeye oturarak onun uydusu haline gelebilir veya gezegen yüzeyine düşerek büyük bir enerji patlamasına ve meteor krateri oluşumuna yol açabilir).
Takım Yıldızlar :
Gökyüzünde bir arada bulunan yıldız gruplarına takımyıldızı denir. Takımyıldızlara görünümleri nedeniyle hayvanların, çeşitli nesnelerin ve ünlü kişilerin isimleri verilmiştir. (Eski Yunan ve Romalılar tarafından). Takımyıldızlar farklı özellikte olmalarına rağmen kümeymiş gibi görünen yıldızlardan oluşurlar. (Takımyıldızlar hayali çizgiyle birleştirilerek masalsı ve mitolojik isimler almıştır).
Büyükayı (yedi yıldızdan oluşur), küçük ayı, ejderha, çoban, kuzey tacı, Orion (avcı) bilinen takımyıldızlarına örnektir. Günlük hayatta burç isimleri olarak bilinen koç, boğa, ikizler, yengeç, aslan, başak, terazi, akrep, yay, oğlak, kova, balık birer takımyıldız isimleridir. (Burç fallarının bilimsellikle ilgisi yoktur).
SORU : 1- Takım yıldızı nedir?
2- Takım yıldızı nasıl oluşur?
3- Bilinen takım yıldızları nelerdir?
4- burçlar gazete ve dergilerde okunduğu gibi hayatı etkiler mi?
NOT : 1- İnsanlarda burcu oluşturan yıldızların ve burç içinden geçen gezegenlerin
yaptığı etkilerden kaynaklanan bazı ortak özelliklerin olduğu öne sürülür. Oysa bize en yakını 40 trilyon km uzaklıkta olan yıldızların dışında, yörüngesi Dünya’mıza en yakın olan gezegenler insan üzerinde en ufak bir etki yapamaz.
Kuyruklu Yıldızlar :
Kuyruklu yıldızlar, yıldız değildir, Güneş’ten aldıkları ışığı yansıtırlar. Kuyruklu yıldızların yapısında donmuş halde buzlar, gazlar ve tozlar bulunur. Bu yüzden kirli kartopu olarak da adlandırılırlar.
Kuyruklu yıldızlar, Güneş’in çevresindeki uzun ve geniş elips şeklindeki yörüngelerde dolanır. Güneşe yaklaştıklarında içerdikleri buz bir miktar erir. Buzla karışmış toz ve taş parçaları serbest kalır. Serbest kalan gaz, su buharı ve ince tozlar güneş rüzgarıyla itilir. Böylece kuyruklu yıldızın kuyruk kısmı oluşur.
Kuyruklu yıldızda, baş bölümü kuyruk bölümüne göre daha parlaktır. En önemli kuyruklu yıldız Halley Kuyruklu Yıldızıdır ve 76 yılda bir Dünya’nın yakınından geçer, gözlenir.
NOT : 1- Dünya’da en son izlenen kuyruklu yıldız 2002 yılında gözlenen İkaye–Zhang
kuyruklu yıldızıdır.
2- Kuyruklu yıldızlardan kopan toz tanecikleri, kaya parçaları veya gök taşları ile meteorlar ve asteroitler Dünya atmosferine girdiklerinde atmosferdeki hava moleküllerine sürtünmenin etkisiyle ısınır ve kor haline gelerek ince bir ışık çizgisi bırakır. Bu doğa olayı halk arasında yıldız kayması olarak bilinir. Gerçekte yıldız kayması diye bir olay yoktur.
Meteorlar ve Gök Taşları :
Gökyüzünde birden görünüp kaybolan, evrenin oluşumu esnasında ve ya kuyruklu yıldızlardan koparak uzaya saçılan, yapılarında çeşitli maddelerin bulunduğu kayalara, gök cisimlerine meteor denir. Meteorlar atmosfere hızla girdiklerinde atmosferdeki hava moleküllerine sürtünmenin etkisiyle ısınır ve kor haline gelerek ince bir ışık çizgisi bırakır. Atmosferden çıkan meteorlar soğur ve kaybolur.
Bazı meteorların tamamı atmosferde yanmaz ve yeryüzüne düşen parçaları olur. Atmosfere girerek yeryüzüne ulaşabilen bu meteorlara gök taşı (meteorit) denir.
Gök taşları (meteorlar), düştükleri yerlerde hasarlara yol açabilir, çukurlar oluşturabilir. Oluşan çukurlara gök taşı çukuru denir.
NOT : 1- Ağrı Dağı’nın doğusunda 35 m çapında 60 m derinliğinde bir gök taşı çukuru yer
alır. Bu çukur 1920 yılında düştüğü tahmin edilen gök taşı tarafından oluşturulmuştur.
8- Asteroitler :
Güneş etrafında dönerken kendi ekseni etrafında da dönebilen gezegenlere benzeyen gök cisimlerine asteroit denir.
Asteroitler, Güneş sistemi’nde, çoğunlukla Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında bulunur. (bazıları örneğin Apollo asteroitleri Dünya’nın yörüngesiyle kesişen yörüngelerde ilerler).
• (Asteroitler, birkaç yüz metreden birkaç yüz kilometre genişliğe kadar olabilen gök cisimleridir. Bunların, Güneş Sisteminin oluşumundan arda kalmış döküntüler olduğu düşünülmektedir. Büyük bölümü, Mars ve Jüpiter arasında yer alır).
• (Turlarını 3–6 dünya yılı içinde çeşitli sürelerde tamamlarlar).
• Asteroitler hareketleri sırasında yaklaştıkları gezegenlerin çekim etkisiyle yörüngelerinden çıkabilir. Bunun sonucunda o gezegenin çevresinde yeni bir yörüngeye oturarak onun uydusu haline gelebilir veya gezegen yüzeyine düşerek büyük bir enerji patlamasına ve meteor krateri oluşumuna yol açabilir).
