Takının Tanımı

Takının Tanımı Günümüzde genç yaşlı bütün kadınlar az yada fazla takı sahibidir ve tekrar tüm kadınlar takı takmayı sever Peki hiç düşündünüz mü Melek'ler, takının tanımını ve tarihini ? O halde buyrun, öğrnelimtakinintanimi5c51474d49437alt 1548830535 1548830535 takinintanimi5c51474d77f3dtakinintanimi5c51474d77f3d takinintanimi5c51474d77f3d Takı, tarihin çok eski zamanlarından bu yana insanoğlunun hayatında kayda değer bir yere sahip olmuştur Eski zamanlarda daha fazla pratik amaçlarla gündelik hayatımızda bulunan takı ve aksesuarlar, günümüzde daha fazla alımlılık unsuru olarak kullanılmaktadır Sözgelimi, önceleri iki kumaş parçasını ısrar etmek için kullanılan parçalar günümüzde daha fazla dış görüntünün bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır Ilk takı ve aksesuar malzemelerini kemik, hayvan dişleri, deniz kabuğu, ahşap ve taş oluşturuyordu Takı, tarihte toplumda önemli yere sahip kişiler için yapılıyordu ve bu takılar onların sosyal statülerini gösteriyordu Geçmişte, birçok kültürde, takıların ölen sahipleriyle beraber gömüldüğü görülmüştür Takı ve aksesuar ürünleri, doğada aşina bütün maddelerden yapılabilmektedir Takı, saçtan ayak parmağına kadar vücudun her noktası için süslenme amacıyla kullanılabilir (2) Takının Birincil Başvuru Formu Amaçları Takı, dünden bugüne çoğu amaca hizmet etmiştir Kimi zaman maddesel varlık göstergesidir takı, kimi zamansa sahibini kötülüklerden koruyan bir tılsım Kimi süre sosyal statüyü belirlenmiş etme aracıdır, kimi zamansa elbisemizi süsleyen bir broş şüphesiz ki, günümüzde süslenme amacıyla kullanılması diğer bütün amaçlardan hakim çıkmıştır Modern dünyada takı, güzelliği tamamlayan bir unsurdur Geçmişten günümüze bir gezi yaparsak, birçok kültürde değerli takı ve mücevherlerin maddesel zenginlik olarak saklandığı bilinmektedir Bunun yanında, takı, evlilik aşamasında, aileler aralarında çeyiz olarak alınıp verilmektedir Takının gündelik hayatta pratik amaçlarla kullanımı geçmişte olduğu gibi günümüzde de devam etmektedir Ama, önceleri pratik amaçlarla kullanılan broş ve kemer tokası gibi aksesuar ürünleri zamanla süsleme eşyası olarak kullanılmaya başlanmıştır Takı, belirli bir gruba bağlılığı da gösterebilir Hristiyanlar’ın taktığı haç ve Museviler’in taktığı köşeli yıldız hangi dine mensup olunduğunu uygulamak için kullanılır alyans de kişinin evli olduğunu uygulamak için günlük hayatta kullanılan takı çeşididir Insanoğlu, musibetlerden ve belalardan korunma amacı ile de çoğu takı çeşidi kullanmıştır ve günümüzde de kullanmaya devam etmektedir İlkel kabilelerde kullanılan hayvan figürleri biçiminde takılar fena ruhlardan korunma amacını güder Müslüman toplumlarda kolye şeklinde takılan “Ayet el Kursi de insanların kaza,bela ve kötülüklerden korunma ihtiyacını gidermeye yönelik bir araçtır Takının süslenme amaçlı kullanımı 19 yüzyılda öteki tatbik amaçlarına daha egemen çıkmaya başlamıştır (3) Takının Geçmişten Günümüze Yolculuğu Takı sanatlarının ortaya çıkışı 5000 sene öncesine rastlar başlangıçta uygarlıkların beşiği Mezopotamya’da bir meslek olarak doğduğu düşünülmektedir Takılar birçok medeniyette kişinin kimliğini yansıtmış neredeyse onlarla özdeşleşmişlerdi Hatta birçok kültürde takıların ölen sahipleriyle beraber gömülmesi çok sık rastlanan bir durumdur ESKİ MEDENİYETLERDE TAKI (1) Darı’da Takı Sanatı Takı, Mısır’da toplum içinde gücü ve dini otoriteyi sembolize ederdi Zengin Mısırlılar takılarını yaşarken kullandıkları gibi ölünce de takılarıyla beraber gömülürlerdi Ama mezar soyucuları yüzünden bu takıların fazla azı günümüze değin ulaşabilmiştir id Takının rengi eski Darı’da fazla önemliydi Çünkü öbür renkler öbür anlamlara gelebiliyordu Mesela mumyanın boynundaki İsis’in kolyesi kırmızıydı, bu İsis’in kana olan ihtiyacını gösteriyordu Yeşil takı ise verimliliği temsil ediyordu (2) Mezopotamya’da Takı Sanatı Yaklaşık 4000 yıl kadar önce takı yapımı Sümer ve Akad şehirlerinde manâlı bir zanaatti Bunun hakkında en kayda değer kanıt “Tümör Kraliyet Mezarlığıdır Yapılan kazıbilimsel kazılarda MÖ 23002900 tarihlerinden kaldığı düşünülen gömüler bulunmuştur Mezarlıktan öbür mücevher taşlarından yapılmış çok sayıda kolye ve iğneler çıkarılmıştır Mezopotamya’da hem kadınlar keza de erkekler takı ve aksesuar kullanıyordu Bunların içinde halhal ve çok halkalı kolyeler de bulunmaktaydı Takılar ince metal yapraklardan ve parlak renkli taşlardan yapılmaktaydı Takı ve aksesuarlarda en seçim edilen desen ve şekiller yaprak, helezon ve salkım şekilleriydi Takı hem insan kullanımı keza de statü ve idolleri süslemek için kullanılmaktaydı Mezopotamyalılar hem çoğu metal işleme tekniği de geliştirmişlerdi (3) Eski Yunan Medeniyeti’nde Takı Sanatı Eski Yunan’da takı çok özel günlerde aralıklı olarak kullanılırdı Genellikle armağan amaçlı ve kadınlar kadar güzelliklerini ve sosyal statülerini kullanmak için kullanılırdı Takı ve aksesuarların sahibini “nazardan ve kötülükten koruduğu veya sahibine olağanüstü güçler kattığı düşünülürdü Ayrıca dini amblem olarak da insan hayatında yerini almaktaydı Daha eski zamanlardan kaldığı düşünülen takı ve aksesuarların tanrılara adandığı tahmin edilmektedir Eski Yunan’da da takı ve aksesuarlar ölen kişiyle beraber gömülüyordu Fakat burada amaç Eski Darı’daki gibi ölen kişinin eşyalarını ölümden sonraki yaşamına götürmesi için yok, ölen kişiyi onurlandırmaktı (4) Eski Roma’da Takı Sanatı Romalılar, takı ve aksesuar yapımında Avrupa kıtasındaki varlıklı kaynaklardan faydalanabiliyorlardı Altın kullandıkları gibi, ara sıra bronz ve daha eski zamanlarda da sırça boncuklar ve inci kullandıkları da görülmektedir Yaklaşık 2000 yıl değin önce Sri Lanka’dan safir ve Hindistan’dan elmas ithal ettiler Romalıların yönetimindeki İngiltere’de, fosilleşmiş ağaç kabukları mücevher parçalarına dönüştürülüyordu Eski Yunan’da olduğu gibi Eski Romalılar’da da takının nazardan korunma amaçlı kullanıldığı görülmekteydi Kadınların değişik çeşitte mücevher kullanmasına rağmen erkekler sadece yüzük takabiliyordu Keza erkekler keza de kadınlar yontulmuş taştan yüzük takıyorlar ve bunları önemli belgelerde mühür olarak kullanabiliyorlardı Bu gelenek Orta Çağ kral ve asilleri göre da devam ettirildi (5) Orta Devir’da Takı Sanatı Roma sonrası Avrupa, takı yapma sanatını ilerletmeye devam etti Düğmeler, nazarlıklar ve mühür yüzükleri bizim bildiğimiz eserlerdendir 8 yüzyılda değerli taş işlenmiş silahlar erkekler aralarında yaygındı öte yandan diğer mücevher çeşitleri kadınların kullanım alanındaydı 6 ve 7 yüzyıla ait mezarlardan çıkarılan gömüler bunun en açık göstergesidir “ChalonsurSaone yakınlarında yer alan bir mezardan o tarihlerde ölen bir genç kızın kolye, bilezik, altın küpe, bir çift saç firketesi, tarak ve saç tokasıyla beraber gömüldüğü anlaşılmıştır Bu da takının Orta Çağ’da insan hayatındaki önemini göstermektedir Roma’nın doğudaki halefi Bizans’ta da Romanın takı yapma ve mücevher işleme teknikleri devam etti Batı’da olduğu gibi Bizans’ta da mücevher, zengin aileler göre takılıyordu O çağın öteki kültürleri gibi ölen insan takılarıyla beraber gömülüyordu (6) Asya’da Takı Sanatı Asya’da takı yapımı, Çin’de 5000 yıl dek önce, Indus Vadisi’nde ise daha sonraki zamanlarda başladı Anlamını dini öğelere dayandıran Asya’da takı, oldukça süsleyici olmakla beraber, çoğunlukla törenlerde kullanılmak üzere yapılmaktaydı (7) Çin’de Takı Sanatı Takı yapımına en erken başlayan toplum, Çin toplumudur ve takı yapma geleneği 5000 sene öncelerine dayanır Tasarımlar çoğunlukla dini öğe ağırlıklıydı ve Budizm sembolleri içermekteydi Bu reel günümüze değin devam etmiştir Çin’de takı, keza bayan hem de erkeğin hayatında yerini almaktaydı Her takı kişinin asaletini ve somut zenginliğini göstermeye yarayan bir araçtı bununla beraber daha sonraki yıllarda takı daha çok alımlılık unsuru olarak kullanılmaya başlandı Çin’de kullanılan ilk takı unsuru küpeydi ve ayrıca erkek keza de kadın göre takılmaktaydı Nazarlıktılsım kullanımı da yaygındı ve genelde Çin’e özgü bir arma veya ejderha içeriyordu Ejderhanın yanında Anka kuşu motifleri de takılarda sık sık kullanılan motiflerdi Çinliler de ölüyü takılarıyla beraber gömme işlemi yapılıyordu Bu, yapılan arkeolojik kazılarda ispatlanmıştır (8) Hindistan’daTakı Sanatı Takı yapımına ilk başlayan toplumlardan biri İndus Vadisi Bölgesi insanları idi MÖ1500 yıllarında altın küpeler ve kolyeler, boncuktan kolyeler yapıyorlardı MÖ 2100 senesinden önce metal, takı yapımında sıkça kullanmadan önce, bölgede en fazla boncuk ticareti yapılıyordu Boncuk, kolay teknikler kullanılarak üretim ediliyordu Boncuk imalatçısı ilk başta doğulu bir taş tüccarından sert bir taş tedarik ediyor, bunu kavgalı fırında koyu kırmızı olana değin ısıtıyordu Kırmızı taş daha sonra dürüst ölçüye gelene değin yontuluyordu Bundan sonraki aşamada ise ilkel delgeçlerle boncuğun üzerinde bir delik açılıyor ve parlatılıyordu Bazı boncuklar desenlerle de süsleniyordu Bu zanaat biçimi ailede kuşaktan kuşağa aktarılıyor, genç nesiller erken yaştan başlayarak boncuk yapımını öğreniyorlardı Hindistan’da takının ağırlıklı olarak kadınlar göre kullanılmış olduğunu görüyoruz Öteki çoğu kültürden bambaşka olarak Hindistan’da takı hiçbir zaman ölülerle birlikte gömülmezdi Bunun yerine, servet olarak çocuklarına bırakılırdı Zamanla takı yapım teknikleri çok ilerledi ve bu da daha karışık takı yapımını kolaylaştırdı Kolyeler kıymetli taşlarla ve yeşil taşlarla süslenmeye başladı Günümüzde, Hindistan’da geleneksel takı yapımı sürdürülmektedir ve takı tören ve nikahlarda yaygın olarak kullanılmaktadır (9) Amerika’da Takı Takı yapımının Amerika’da 5000 yıl önce Orta Ve Güney Amerika’da ortaya çıktığı görülmektedir Aztekler’de mücevher sadece soylular tarafından takılıyordu ve takıları onların makamını, gücünü ve varlığını gösteriyordu Aztekler yaygın olarak altın mücevher işliyorlar ve bunları kuş tüyüyle süslüyorlardı Süslenme ve statü göstermenin dışarıya Aztekler takılarını adak olarak Tanrılara sunuyorlardı Bunun onları yatıştırdığını düşünüyorlardı Mücevher ve takı yapımında uzman bir diğer Amerikan medeniyeti Mayalar’dı Medeniyetlerinin doruğuna ulaştıkları zamanda, yeşimden, altından, gümüşten, bronzdan ve bakırdan takı yapıyorlardı Maya tasarımları da Aztekler’in tasarımlarına benziyordu Mayalar kıymetli taş ticareti de yapıyorlardı Tarihin daha eski zamanlarında Mayalar’ın metal maddelere ulaşımı fazla kısıtlı olduğu için takı ve mücevherlerinin birçoğu kemikten veya taştan yapılma idi Maya İmparatorluğu’nda tüccarlar ve elit tabaka değerli mücevher takabilen şanslı azınlık idi Kuzey Amerika’da, yerliler, ağaç ve deniz kabukları, türkuvaz ve sabuntaşı kullanıyorlardı Türkuvaz kolye ve küpelerde kullanılıyordu Bunun yanına yerli Amerikalılar öteki kabilerle istiridye kabuğu ticareti yapıyorlardı Bu da süslenmenin Kuzey Amerika’da ne değin büyük önemi olduğunu göstermekteydi (10) Rusya’da Takı Birincil kompleks mücevherat yapımı 1000 yıl değin önce başlamasına karşın, kemik ve taşlardan yapılan takılar Ruslar göre çok öncelerden beri kullanılıyordu Bizans İmparatorluğu güçlendikçe, Bizans tasarımları Rus takı hayatını da etkiliyordu Her iki tarafta da takı ve aksesuarlarda dini öğeler hakimdi ve aralarındaki ticaret benzer materyallerin kullanımına yol açıyordu Batı’yla ticaret arttıkça yeni tasarımlar ortaya çıkmaya başladı Çoğu Rus, takı ve mücevher kullanıyordu Diğer kültürlere aynı olarak manâlı ve zengin halk arasında mücevher daha yaygındı Erkeklerde takı kullanımı kadınlara kadar daha seyrekti Takı ve aksesuarlarda hayvan figürü oldukça sık görülmekteydi Takının Çağdaş Dünyadaki Yeri Geçmişten günümüze değişik amaçlarla kullanılan takı ve aksesuarlar günümüzde çekicilik unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır Günümüzde unutulmaya yüz tutmuş geleneklerimize karşın takı faydalanma ve süslenme son günlerde alaka görebilen otantik takı kavramıyla bütünleşerek devam etmektedir Türklerde Takı Geleneği Zengin kültür mirası bulunan Anadolu’da lüzum Selçuklular ve Osmanlılar zamanında gerekse günümüz Türkiye’sinde takı sanatları fazla dağıtılmış evrelerden geçerek günümüze değin gelmiştir Bu gelenek Osmanlılar vaktinde doruğa ulaşmıştır Kah kem gözlerden koruyan bir nazarlık kah Anadolu’da yeni evlilerin kollarını donattığı bir bilezik Günümüz Türkiye’sinde güzelleşme amacına hizmet eden takı yapma geleneği değişken ekonomik şartlara ast olarak ara sıra sorunlar yaşamakta, fakat dinamizm ve renkliliğinden ödün vermemektedir