İçindekiler Hide
Talha bin Ubeydullah (r.a.) kimdir? Cennetle müjdelenen on kişiden biri olan Talha bin Ubeydullah’ın (r.a.) hayatı ve fazileti...
Künyesi Ebû Muhammed Talha b. Ubeydillâh b. Osmân et-Teymî el-Kureşî’dir. Doğduğu tarih hakkında kesin bir bilgi yoktur. Nesebi Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- ile Mürre’de, Hz. Ebû Bekir ile Amr b. Kâ‘b’da birleşir. Annesi Sa‘be bint Abdullah sahâbeden Alâ b. Hadramî’nin kız kardeşidir. İslâm öncesi Mekke’nin önemli tüccarlarından biri olan Hz. Talha ticaret için bulunduğu Busrâ’da karşılaştığı bir rahipten Hz. Muhammed -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in peygamberliğini öğrenince hemen Mekke’ye döndü ve Hz. Ebû Bekir vasıtasıyla İslâmiyet’i kabul edip ilk müslümanlar arasında yer aldı. Vahiy kâtipliği de yapan Talha -radıyallâhu anh- hem cennetle müjdelenen on sahâbîden hem de Resûlullah’ın havârisi diye bilinen on iki kişiden biridir. Ayrıca Ashab-ı Şura'ya seçilmiş altı zattan biridir.Peygamber Efendimiz tarafından Bedir Savaşı esnasında Saîd b. Zeyd’i ile birlikte Şam yoluna istihbarat için gönderdiği için savaşa katılamamış fakat savaşa katılanlar gibi ganimetten pay almıştır. Uhud Gazvesi’nden itibaren bütün savaşlarda yer aldı. Kahramanca savaştığı Uhud Gazvesi’nde Resûlullah’ı korurken birçok yerinden yaralandı ve eli çolak kaldı. O gün üzerinde iki zırh bulunduğu için Uhud kayalığına çıkamayan Resûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Talha’nın sırtına basarak oraya çıktı bu sebeple de “Talha’ya -cennet- vâcip oldu” buyurdu (Tirmizî, “Menâḳıb”, 21). Talha -radıyallâhu anh-’ın faziletine dair birçok hadis nakledilmiştir.
Talha bin Ubeydullah Hazretleri 656 yılından Irak'ta bulunan Basra yakınlarında atmış yaşlarında şehid edilmiştir. Kabri Basra’nın dışındadır.
TALHA BİN UBEYDULLAH'IN (R.A.) HAYATI
Gözle görülmeyecek, sayılara sığmayacak kadar Allah'ımızın pek çok nimetleri içinde yaşıyoruz. Kur'ân-ı Kerim'de buyruluyor:"Allah'ın nimetini sayacak olsanız bitiremezsiniz." (İbrahim, 34)
Sevgi de bu nimetlerden bir tanesi... Bedenî gıdamız için yiyip içmeye ne kadar ihtiyaç duyuyorsak ruhumuz için de o derece sevgiye muhtacız. Sevgisiz hayat kuru bir ağaca benzer. Sevgili peygamberimiz: "Sevmeyen ve sevilmeyende hayır yoktur" buyuruyorlar. Sevgi, insanların birbirleriyle yakınlaşmasını, kaynaşmasını, birlik ve beraberliğini sağlar.
Mümin Allah için sever ve sevilir. Zira o Allah ve Resûlü'nün sevgi halesinde yetişmiştir. O sevgi hayatlarına yön verir, dünyaya aldanmazlar. O sevgi nuru Müslümanı dünya sıkıntılarına karşı sabra, İslam'ın yücelmesi yolunda fedakarlıklara alıştırır. Malını, canını her şeyini Allah ve Resûlü için feda edebilecek bir kıvama getirir. Sahabe-i kiram efendilerimizin hayatına bakılacak olursa bu fedakarlıkların binlerce örneğini bulmak mümkündür.
Habib-i Kibraya (s.a.v.) Efendimiz'in kendisini çok sevdiği ve onu göremeyince: "Ne oldu ki ben o melîh, fasîh dostumuzu göremiyorum." buyurduğu Hazreti Talha bin Ubeydullah (r.a.) bunlardan sadece biridir.
SADAKATİN YANSIDIĞI AYNA
Uhud günü, Sultanü'l-Enbiya (s.a.v.) Efendimiz'in etrafında pervane gibi dönmüş, onu müşrik hücumlarına karşı himaye etmeye çalışmıştır. Gelen oklara, taşlara, kılıçlara karşı vücudunu siper etmiş otuzdan fazla yerinden yara almıştır. Habib-i Kibriya (s.a.v.) Efendimiz'e yönelen bir kılıcı koluyla karşılayıp çolak kalmıştır. Sevgili Peygamberimizin: "Allah'ım Talha'ya şifa ver ve onu kuvvetlendir." diyerek mübarek eliyle Talha'nın bütün vücudunu meshetmesi üzerine iyileşip kalkarak, hemen tekrar meydan-ı mübarezeye koşması unutulmayacak kahramanlıklardandır. Allah Resûlü (s.a.v.) Efendimiz onun hakkında: "Talha mustehıkkı Cennet oldu." tebşiratında bulunmuşlardır. Yani, Cennet Talha'ya vacib oldu. Ayrıca ona "Talhatü'l-hayr," "Talhatü'l-cud," ve "Talhatü'l-Feyyaz" lakaplarını vermişlerdir.Peygamber Efendimiz buyurdu:
“Uhud günü, yeryüzünde sağımda Cebrâil'den, solumda Talhâ bin Ubeydullah'tan daha yakın bir kimsenin bulunmadığını gördüm. Yeryüzünde gezen Cennetlik bir kimseye bakmak isteyen, Talha bin Ubeydullah'a baksın!”
Uhud günü gösterdiği fedakarlıkarı Hz. Aişe (r. anha) validemiz: "Her ne zaman Hz. Ebubekir'in (r.a.) yanında Uhud günü anılsa: "Bugün tamamen Talha'nın günüdür." derdi diye söylerdi.
Onun cûd u sehasına dair bir misal çocuğundan naklen şöyle anlatılır:
"Talha (r.a.) güzel bir rida giyinmiş aramızda yürürken bir adam ridasını kaptı, kaçtı. Koşup başkaları onun elinden aldılar. Talha dedi ki: O ridayı ona veriniz. Adamın mahcubiyetini görünce: "Bunu al. Allah bunu sana mübarek kılsın. Ben üzerimdeki bir şeyi isteyen kimsenin arzusunu boşa çıkarmaya Allah Teala'dan haya ederim." diyerek adamın gönlünü aldı ve ridayı ona verdi.
Hz. Ali (r.a.) onun hakkında: "İşte bu Ebu Muhammed Talha'dır (r.a.) ki, ekseriyetle kendinden bir şey istenmeden verir."
Gönüllerinde zerre kadar gıll ü gış bulunmadan, her türlü kin, gazap, hasetten uzak, saf, berrak bir gönle sahip olmak ne büyük bahtiyarlıktır.
Hz. Ali (r.a.) Cemel Vakası'nda Talha'nın (r.a.) şehadetini duyunca çok ağlamış ve: "ey Talha! Benim ve senin şu ayette "Biz Cennet'teki müttekiylerin gönüllerindeki kin ve husumeti çıkarmışızdır. Kardeş olarak karşılıklı tahtlar üzerinde otururlar ve birbirlerine yüz çevirmezler." (Hicr: 47) buyurulan bahtiyar müttekiylerden olmamızı temenni ederim" demiştir.
Ehl-i Cennet'in gönüllerinde gıll ü gış kalmaz, hıkdü kin durmaz. Takvaya ermiş bir Müslümanın şiarından biri de kin tutmamaktır. Allah Teala mutteki kalplerde kin bırakmaz. Geçmişte olmuşsa siler.
Hz. Ali (r.a.): "Ümid ederim, Osman, Talha, Zübeyr ile ben bunlardan olayım" demiştir.
ASHAB-I ŞURA
Talha bin Ubeydullah (r.a.) aşere-i mübeşşereden olup ilk Müslüman olan sekiz kişidendir. Ashab-ı Şura'ya seçilmiş altı zattan biridir. Cemel Vakası'nda altmış yaşlarında olduğu halde Mervan'ın okuyla şehit olmuştur. Künyesi Ebu Muhammed'dir.Cenab-ı Hak'dan şefaatini ve Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz'e gösterdiği fedakarlıkların bizlere örnek olmasını niyaz ederiz.
Kaynak: Mustafa Eriş, Altınoluk Dergisi, 1991 - Nisan, Sayı: 062, Sayfa: 022
