Tanzimat Fermanı Amacı nedir
Tanzimat Fermanı neden cıkartıldı
Tanzimat Fermanı Amacı hakkında
Tanzimat Fermanı Amacı
3 Kasım 1839 gunu Saray muştemilatı icerisinde yer alan Gulhane bahcesinde okunan bir Hattı Şerif (Padişah Yazısı) ile Tanzimatı Hayriye (Hayırlı Duzenlemeler) ilan edildi Osmanlı tarihinin en onemli belgelerinden biri olan bu metin, okunduğu yerden oturu Gulhane Fermanı ve iceriğinden oturu Tanzimat Fermanı adıyla da anılır
Yaklaşık uc sayfalık bir metin olan fermanda, devletin bir gerileme doneminde olduğu vurgulanmış, ama yapılacak yeniliklerle ve cıkarılacak yeni yasalarla (kavanini cedide) bu durumdan kurtulunacağı mujdelenmiştir Daha sonra din ve mezhep ayrımı gozetmeksizin tum Osmanlı ahalisinin can ve mal ve ırzu namusguvenliğinin guvence altına alınması gereği, Kur'an ve şeriate dayanarak ilan edilmiştir Haksız ve dengesiz vergilerin zararından soz edilerek herkesten emlak ve kudretine gorevergi alınacağı, asker almanın nufusla orantılı ve azami dort veyahut beş sene muddetle sınırlı olacağı, kimsenin yargısız idam edilmeyeceği ve malının musadere edilmeyeceği, ozel mulkiyete sınır getirilmeyeceği, Meclisi Ahkamı Adliye'nin guclendirileceği, vukelanın serbestce soz soylemesine sınır getirilmeyeceği, yeni Ceza kanunnamesi duzenleneceği, memurin maaşlarının adalete uygun olarak duzenleneceği, ruşvetin guclu yasalarla onleneceği bildirilmiştir
Fikir ve yapı bakımından ferman, Fransız Devrimi'nin İnsan ve Vatandaş Hakları bildirgesinden esinlenmiştir Osmanlı hukuku tarihinde ilk kez vatandaşlık kavramı ve vatandaşlıktan doğan haklar tanımlanmış, bu hakların korunması icin yapılması gereken bazı işler sayılmıştır
Tanzimat Fermanının İlan Nedenleri
Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa meselesinde Avrupa'nın desteğini almak Avrupa'nın Osmanlı ic işlerine karışmasını onlemek Fransız İhtilalinin milliyetcilik etkisini azaltmak Gayri Muslumleri devlete bağlamak Bu fermanla devlet kendisini yenilemesi gerektiğini soylemiştir
Fermanda yer alan başlıca konular:
Tum vatandaşların can, mal ve namus guvenliğinin sağlanması, Yargılamada acıklık, (hic kimse yargılanmadan idam edilemeyecek (hukuk devleti ozelliğini yansıtır)) Vergide adalet, Erkeklere dort yıl mecburi askerlik, Ruşvetin ortadan kaldırılması, Herkesin mal ve mulkune sahip olması, bunu miras olarak bırakabilmesi(Ozel mulkiyet guvence altına alındı Musadere kaldırıldı) Bu ferman sayesinde padişahların yetkileri meclislere ya da kişilere devredilmiştir Buradaki amac, iktidarı saraydan alıp burokrasiye vermek ve devlet yonetiminde merkezileşmeyi sağlamaktı Fermanda verilen butun sozlerin tamamen yerine getirilememesine rağmen bu cabalar, cağdaşlaşmaya ve cumhuriyet fikrine onayak olmuştur
Tanzimat Fermanı'nın okunmasından I Meşrutiyet'in ilanına kadar gecen donem, Osmanlı tarihinde Tanzimat Donemi olarak anılır