Tarhana Çorbasının Hikayesi
Devrin sultanı, Ramazan ayında, bir gün tebdili kıyafetle şehri dolaşmaya çıkar Yanında baş veziri vardır Sultan; Paşa, akşam ezanı kimin kapısının önünde okunursa o evde iftar edelim, der İftar vakti yaklaşmıştır Ara sokaklara girerler Her evin kapısının önünde bir kişi beklemektedir Bir misafir bulup evlerine iftar için çağıracaklar Başkalarına iftar ettirmenin zevkine tadacaklar ve sevabını alacaklar
Sultan ve veziri kendilerini tanıtmadan, herkese selam vererek giderler İftar topu atılıp akşam ezanı okunmaya başladığında, fakir ama gönlü zengin bir Müslümanın evinin önündedirler Zaten ev sahibi de iftara birilerini çağırabilmek için orada beklemektedir Sofra hazırlanmış Sıcacık taze ekmek, tuz ve mis gibi tüten bir çorba vardır Tuzla iftarlarını açarlar, ekmek ve çorba ile karınlarını doyururlar Çorba, sultanın çok hoşuna gitmiştir Ev sahibine; “Bu çorba çok hoşuma gitti Ne çorbasıdır bu? diye sorar Çok zeki ve ferasetli olan ev sahibi; “Darhane çorbasıdır, sultanım diye cevap verir
Darhane, Anadolu insanının dilinde “tarhana olarak yerini alır Bazı yerlerde ise daha da kısaltılarak “tarana olarak kullanılır
Köyde Tarhana Yapan Kadınlar
Tarhana kışlık yiyeceklerin başında gelir Yörelere göre hazırlanması ufaktefek farklılık gösterir
Tarhana yapımı uzun bir zamanı içine alır Tufranlarda (yayık) yağı ayrılıp alınan ayranlar büyük küplere konulur Ayranın suyu üste çıktıkça süzülür Geriye tortusu kalır Ayranın bu tortusuna “dorak denilir Dorak bütün bir yaz boyunca biriktirilir Bozulmaması için de tuzlanır Biriktirilen bu dorak, el değirmenlerinde yapılan “yarma ile büyük kazanlarda kaynatılır Ancak, hem dorağın tuzunu ayarlamak hem de lezzetini arttırmak için içine yağlı yoğurt katılır Kaynatma işi belirli bir kıvama gelinceye kadar devam eder Tarhana olduğu kanaatine varılınca ocaktan indirilir
Tarhana piştikten sonra yapılacak ilk iş bellidir Yayvan tabaklara, mertabanıya veya küçük tepsilere konulan tarhananın üzerine kızartılmış mis gibi sadeyağ dökülür Hısımakraba, konukomşuya dağıtılır Ev halkının o anki yemeği de sadeyağlı tarhanadır
Pişen tarhana soğumaya bırakılır Genellikle sabahın ilk saatlerinde kurutulması için serilen, zegerek çöpü veya çavdar sapından ibaret olan tarhana sergileri serilir İyice kurutulduktan sonra toplanıp sepetlere yerleştirilir
Yörelere göre tarhananın yapımında olduğu gibi, tüketiminde de farklılıklar görülür
Devrin sultanı, Ramazan ayında, bir gün tebdili kıyafetle şehri dolaşmaya çıkar Yanında baş veziri vardır Sultan; Paşa, akşam ezanı kimin kapısının önünde okunursa o evde iftar edelim, der İftar vakti yaklaşmıştır Ara sokaklara girerler Her evin kapısının önünde bir kişi beklemektedir Bir misafir bulup evlerine iftar için çağıracaklar Başkalarına iftar ettirmenin zevkine tadacaklar ve sevabını alacaklar
Sultan ve veziri kendilerini tanıtmadan, herkese selam vererek giderler İftar topu atılıp akşam ezanı okunmaya başladığında, fakir ama gönlü zengin bir Müslümanın evinin önündedirler Zaten ev sahibi de iftara birilerini çağırabilmek için orada beklemektedir Sofra hazırlanmış Sıcacık taze ekmek, tuz ve mis gibi tüten bir çorba vardır Tuzla iftarlarını açarlar, ekmek ve çorba ile karınlarını doyururlar Çorba, sultanın çok hoşuna gitmiştir Ev sahibine; “Bu çorba çok hoşuma gitti Ne çorbasıdır bu? diye sorar Çok zeki ve ferasetli olan ev sahibi; “Darhane çorbasıdır, sultanım diye cevap verir
Darhane, Anadolu insanının dilinde “tarhana olarak yerini alır Bazı yerlerde ise daha da kısaltılarak “tarana olarak kullanılır
Köyde Tarhana Yapan Kadınlar
Tarhana kışlık yiyeceklerin başında gelir Yörelere göre hazırlanması ufaktefek farklılık gösterir
Tarhana yapımı uzun bir zamanı içine alır Tufranlarda (yayık) yağı ayrılıp alınan ayranlar büyük küplere konulur Ayranın suyu üste çıktıkça süzülür Geriye tortusu kalır Ayranın bu tortusuna “dorak denilir Dorak bütün bir yaz boyunca biriktirilir Bozulmaması için de tuzlanır Biriktirilen bu dorak, el değirmenlerinde yapılan “yarma ile büyük kazanlarda kaynatılır Ancak, hem dorağın tuzunu ayarlamak hem de lezzetini arttırmak için içine yağlı yoğurt katılır Kaynatma işi belirli bir kıvama gelinceye kadar devam eder Tarhana olduğu kanaatine varılınca ocaktan indirilir
Tarhana piştikten sonra yapılacak ilk iş bellidir Yayvan tabaklara, mertabanıya veya küçük tepsilere konulan tarhananın üzerine kızartılmış mis gibi sadeyağ dökülür Hısımakraba, konukomşuya dağıtılır Ev halkının o anki yemeği de sadeyağlı tarhanadır
Pişen tarhana soğumaya bırakılır Genellikle sabahın ilk saatlerinde kurutulması için serilen, zegerek çöpü veya çavdar sapından ibaret olan tarhana sergileri serilir İyice kurutulduktan sonra toplanıp sepetlere yerleştirilir
Yörelere göre tarhananın yapımında olduğu gibi, tüketiminde de farklılıklar görülür