Tarih nedir?
Tarihin Tanımı ve konusu
TARİHİN TANIMI:
Tarih gecmiş zamanlarda yaşayan insan topluluklarının her turlu faaliyetlerini YER VE
ZAMAN bildirerek, SEBEPSONUC ilişkisi icinde anlatan bilim dalıdır
TARİHİN KONUSU NEDİR? :
Gecmiş zamanda yaşayan insan topluluklarının her turlu faaliyetidir
TARİH ANLATIMINDA YER VE ZAMANIN ONEMİ NEDİR?
1) Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın GERCEK olup olmadığını anlarız
2) Olayın gectiği yer ile olayın meydana geldiği zaman dilimi o olayın sebep ve sonuclarını
belirlememizde gereklidir Cunku o yerin iklimi, yaşam şartları, madenleri, o zaman icindeki nufusu,
o zaman icindeki toplumsal değerler olayın meydana geliş sebeplerini oluşturabilirler
SEBEPSONUC İLİŞKİSİNİN ONEMİ NEDİR?
Butun olaylar bir zincirin halkalari gibi birbirine bağlidir her olay kendisinden onceki olayın
SONUCU, kendisinden sonraki olayın SEBEBİ'dir Onceki olayı bilmezsek, sonraki olayı kavrayamayız
OLAY NEDİR? OLGU NEDİR?
OLAY: İnsanları ilgilendiren sosyal, ekonomik, kulturel, dini ve benzeri alanlarda meydana gelen
oluşumlardır
OLGU: Oluşum sureci icinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gozlemlenmiş olaylardan ibarettir
Ornek: Anadolu'nun Turkler tarafından fethi OLAY'dır Anadolu'nun Turkleşmesi OLGU'dur
TARİH FELSEFESİ NEDİR?:
Tarihi tecrubeleri gunumuz meselelerinin cozumu icin yeniden yorumlamaya Tarih
Felsefesi denir
TARİHİN TASNİFİ(SINIFLANDIRILMASI)
1) Zamana Gore Sınıflandırma: (Ornek: Ortacağ tarihi,15 yuzyıl tarihi gibi)
2) Mekana(Yer) Gore sınıflandırma: (Ornek:Turkiye Tarihi,Avrupa tarihi gibi)
3) Konuya Gore Sınıflandırma: (Ornek: Tıp Tarihi, Sanat tarihi gibi)
TARİHİ NEDEN SINIFLANDIRIYORUZ?
Tarihi Zamana, Mekana ve Konuya gore sınıflandırmamızın nedeni oğrenmeyi,oğretmeyi,araştırmayı
kolaylaştırmakdır
TARİHİN YONTEMİ:
Tarihi olayları araştıran bir tarihci sırasıyla aşağıdaki yontemleri uygular
1)KAYNAK ARAMA: Once olayla ilgili kaynaklar aranır
Kaynaklar 2'ye ayrılır:
1 Ana Kaynaklar(Birinci el kaynaklar): Olayın gectiği doneme ait kaynaklardır
2 İkinci El Kaynaklar: Ana kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan kaynaklardır
Ayrıca kaynakları YAZILI ve YAZISIZ kaynaklar diye de ikiye ayırabiliriz:
1 Yazılı Kaynaklar: Kitabeler, fermanlar, kanunlar, mahkeme kayıtları, noterlik yazıları,
gazeteler, dergiler vb
2 Yazısız(Sozlu) Kaynaklar: Evler, kaleler, tapınaklar, heykeller, silah, eşyalar,
destanlar, efsaneler, fıkralar, atasozleri orf ve adetler vb
2) VERİLERİ TASNİF, TAHLİL VE TENKİT ETME:
a) Tasnif(Sınıflandırma): Elde edilen bilgiler zamana, mekana ve konuya gore tasnif edilir
b) Tahlil(Analiz İnceleme) : Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler guvenilir mi?
Karşılaştırma yapılarak bilgiler bu yonde incelenir
c) Tenkit(Eleştiri): Elde edilen bilgilerin işe yarayıp yaramadığı, hangi bilgilerin
kullanılacağı belirlenir
3) SENTEZ(BİRLEŞTİRME): Kaynaklardan elde edilen bilgiler duzenlenerek yazılması safhasıdır
TARİHE YARDIMCI OLAN BİLİMLER:
1) COĞRAFYA: Tarih olayın gectiği YER'in fiziki ve beşeri ozelliklerini coğrafyadan oğrenir
2) ARKEOLOJİ(Kazı Bilimi): Toprağın ve suyun altında kalmış olan tarihi eserleri ortaya cıkarır
3) KRONOLOJİ(Takvim Bilgisi): Tarihi olayların zamanlarını belirleyerek, meydana geliş sıralarını
duzenler
4) PALEOGRAFYA: Eski yazıların okunmasını sağlayan bilim dalıdır
5) EPİGRAFYA(Kitabeler Bilimi): Taş, mermer gibi sert cisimler uzerine yazılan yazıları inceler
6) SOSYOLOJİ (Toplum Bilimi): Sosyal olayları inceler
7) ANTROPOLOJİ: Toplumların ırk yapılarını inceler
Cool FİLOLOJİDil Bilimi): Dilleri ve diller arasındaki bağları inceler
9) ETNOGRAFYA: Orf,adet, gelenek ve gorenekleri inceler
10) DİPLOMATİK: Gunumuze kadar gelmiş olan resmi belgeleri, fermanları vb inceler
11) HERALDİK (Muhur bilimi): Resmi belgelerdeki muhur, arma ve ozel işaretleri inceler
12) NUMİZMATİK(Paralar bilimi): Eski Paraları inceler
Bunlardan başka tarihe yardımcı bilimler arasına felsefe, istatistik, psikoloji, astronomi, Tıp,
kimya gibi bir cok bilimi katabiliriz
Tarihin Tanımı ve konusu
TARİHİN TANIMI:
Tarih gecmiş zamanlarda yaşayan insan topluluklarının her turlu faaliyetlerini YER VE
ZAMAN bildirerek, SEBEPSONUC ilişkisi icinde anlatan bilim dalıdır
TARİHİN KONUSU NEDİR? :
Gecmiş zamanda yaşayan insan topluluklarının her turlu faaliyetidir
TARİH ANLATIMINDA YER VE ZAMANIN ONEMİ NEDİR?
1) Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın GERCEK olup olmadığını anlarız
2) Olayın gectiği yer ile olayın meydana geldiği zaman dilimi o olayın sebep ve sonuclarını
belirlememizde gereklidir Cunku o yerin iklimi, yaşam şartları, madenleri, o zaman icindeki nufusu,
o zaman icindeki toplumsal değerler olayın meydana geliş sebeplerini oluşturabilirler
SEBEPSONUC İLİŞKİSİNİN ONEMİ NEDİR?
Butun olaylar bir zincirin halkalari gibi birbirine bağlidir her olay kendisinden onceki olayın
SONUCU, kendisinden sonraki olayın SEBEBİ'dir Onceki olayı bilmezsek, sonraki olayı kavrayamayız
OLAY NEDİR? OLGU NEDİR?
OLAY: İnsanları ilgilendiren sosyal, ekonomik, kulturel, dini ve benzeri alanlarda meydana gelen
oluşumlardır
OLGU: Oluşum sureci icinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gozlemlenmiş olaylardan ibarettir
Ornek: Anadolu'nun Turkler tarafından fethi OLAY'dır Anadolu'nun Turkleşmesi OLGU'dur
TARİH FELSEFESİ NEDİR?:
Tarihi tecrubeleri gunumuz meselelerinin cozumu icin yeniden yorumlamaya Tarih
Felsefesi denir
TARİHİN TASNİFİ(SINIFLANDIRILMASI)
1) Zamana Gore Sınıflandırma: (Ornek: Ortacağ tarihi,15 yuzyıl tarihi gibi)
2) Mekana(Yer) Gore sınıflandırma: (Ornek:Turkiye Tarihi,Avrupa tarihi gibi)
3) Konuya Gore Sınıflandırma: (Ornek: Tıp Tarihi, Sanat tarihi gibi)
TARİHİ NEDEN SINIFLANDIRIYORUZ?
Tarihi Zamana, Mekana ve Konuya gore sınıflandırmamızın nedeni oğrenmeyi,oğretmeyi,araştırmayı
kolaylaştırmakdır
TARİHİN YONTEMİ:
Tarihi olayları araştıran bir tarihci sırasıyla aşağıdaki yontemleri uygular
1)KAYNAK ARAMA: Once olayla ilgili kaynaklar aranır
Kaynaklar 2'ye ayrılır:
1 Ana Kaynaklar(Birinci el kaynaklar): Olayın gectiği doneme ait kaynaklardır
2 İkinci El Kaynaklar: Ana kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan kaynaklardır
Ayrıca kaynakları YAZILI ve YAZISIZ kaynaklar diye de ikiye ayırabiliriz:
1 Yazılı Kaynaklar: Kitabeler, fermanlar, kanunlar, mahkeme kayıtları, noterlik yazıları,
gazeteler, dergiler vb
2 Yazısız(Sozlu) Kaynaklar: Evler, kaleler, tapınaklar, heykeller, silah, eşyalar,
destanlar, efsaneler, fıkralar, atasozleri orf ve adetler vb
2) VERİLERİ TASNİF, TAHLİL VE TENKİT ETME:
a) Tasnif(Sınıflandırma): Elde edilen bilgiler zamana, mekana ve konuya gore tasnif edilir
b) Tahlil(Analiz İnceleme) : Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler guvenilir mi?
Karşılaştırma yapılarak bilgiler bu yonde incelenir
c) Tenkit(Eleştiri): Elde edilen bilgilerin işe yarayıp yaramadığı, hangi bilgilerin
kullanılacağı belirlenir
3) SENTEZ(BİRLEŞTİRME): Kaynaklardan elde edilen bilgiler duzenlenerek yazılması safhasıdır
TARİHE YARDIMCI OLAN BİLİMLER:
1) COĞRAFYA: Tarih olayın gectiği YER'in fiziki ve beşeri ozelliklerini coğrafyadan oğrenir
2) ARKEOLOJİ(Kazı Bilimi): Toprağın ve suyun altında kalmış olan tarihi eserleri ortaya cıkarır
3) KRONOLOJİ(Takvim Bilgisi): Tarihi olayların zamanlarını belirleyerek, meydana geliş sıralarını
duzenler
4) PALEOGRAFYA: Eski yazıların okunmasını sağlayan bilim dalıdır
5) EPİGRAFYA(Kitabeler Bilimi): Taş, mermer gibi sert cisimler uzerine yazılan yazıları inceler
6) SOSYOLOJİ (Toplum Bilimi): Sosyal olayları inceler
7) ANTROPOLOJİ: Toplumların ırk yapılarını inceler
Cool FİLOLOJİDil Bilimi): Dilleri ve diller arasındaki bağları inceler
9) ETNOGRAFYA: Orf,adet, gelenek ve gorenekleri inceler
10) DİPLOMATİK: Gunumuze kadar gelmiş olan resmi belgeleri, fermanları vb inceler
11) HERALDİK (Muhur bilimi): Resmi belgelerdeki muhur, arma ve ozel işaretleri inceler
12) NUMİZMATİK(Paralar bilimi): Eski Paraları inceler
Bunlardan başka tarihe yardımcı bilimler arasına felsefe, istatistik, psikoloji, astronomi, Tıp,
kimya gibi bir cok bilimi katabiliriz
