Tarihci ve Coğrafyacı Katip Celebi
Katip Celebi
imagestarihcivecografyaciktipcelebi5ae20ea89f934
Doğum tarihi: Şubat 1609, Konstantinopolis
Olum tarihi ve yeri: Ekim 1657, İstanbul
Osmanlı'nın 17 Yuzyıl'da yetiştirmiş olduğu en onemli tarih ve coğrafyacılardan birisi Katip Celebi'dir Asıl adı Mustafa olan ve 1609 yılında İstanbul'da doğan Katip Celebi'nin babası da Enderun'da yetişmiş bir devlet gorevlisidir Kucuk Mustafa, altı yaşında Kur'anı Kerim okumasını oğrenerek başladığı eğitimine, devrinin onemli alimlerinden dersler alarak devam etmiştir Dini ilimler yanında, hat ve guzel san'atlarla alakalı dersler de almıştır On dort yaşına geldiğinde, Anadolu muhasebesi kaleminde vazifeye başlayarak, Osmanlı maliyesi konusunda tecrube sahibi oldu ve bu arada maliyenin en onemli uzmanlık alanlarından siyakat yazısını oğrendi
1624'te Erzurum Valisi Abaza Mehmed Paşa'nın isyanını bastırmak uzere harekete gecen, babasının da icerisinde bulunduğu orduda, defterleri tutmakla gorevli idi Bu seferin butun safahatını eserlerinde kaleme almıştır Sefer esnasında, Osmanlı ordusu Musul civarında iken once babası, birkac ay sonra da yine ordu icerisinde bulunan amcası vefat etmiştir İstanbul'a dondukten sonra da eğitimine devam etmiş ve kendisini yetiştirmeye gayret etmiştir Donemin unlu alimlerinden Kadızade'den dersler almıştır 1628 yılında Erzurum kuşatmasına katılmış, iki yıl sonra Husrev Paşa'nın maiyetinde Hemedan ve Bağdat seferlerine iştirak etmiştir Bu esnada ordunun gectiği yolların, menzillerin ve yerleşim yerlerinin ozelliklerini anlatan eserler kaleme almıştır 163335 yıllarındaki Halep Seferi esnasında, Hacca gitme imkanı bulduğundan Hacı Halifelakabıyla da anılmaya başlanmıştır
Katip Celebi gittiği yerlerde, ozellikle kitapcı ve sahafları dolaşarak yeni kitaplara ulaşmaya gayret etmiş ve bilgisini artırmıştır Seferden İstanbul'a her donuşunde ceşitli alimlerin derslerini takip etmiştir 1645 yılında katıldığı Girit Seferi esnasında haritacılık konusunda tecrube kazanmış ve cizimlerle uğraşmıştır On yıl kadar devam eden seferlerden sonra gorevinden ayrılmış, cihadı asgardan, cihadı ekbere donerek uc yıl kadar sadece ilmi calışmalara zaman ayırmıştır Bu sırada zengin bir akrabasının olumu uzerine kendisine kalan mirasın buyuk bir kısmını, kitap satın almak icin kullanır Sık sık hastalandığından, tedavisine yardımcı olacak cok miktarda tıbbi eseri okuma fırsatı bulur Katip Celebi'nin hayatının en verimli donemleri bu yıllardır Latinceyi bildiği soylense de, Latince eserleri Şeyh Muhyiddin İhlasi'nin yardımıyla dilimize cevirmiştir Katip Celebi, kırk bir yaşında aniden vefat etmiştir
Katip Celebi hem bizde hem de Avrupa bilim cevrelerinde tanınan Osmanlı alimlerindendir Latince ile ilgilenmesi, Batı dillerinde te'lif edilen eserleri takip etmesine ve mukayeseler yapmasına yardımcı olmuştur Arkasında, Fezleke, Takvimu'tTarih, Tarihi Konstantiniyye, Cihannuma, Keşfu'zZunun, Tuhfetu'lKibar, Recmu'rRacim ve Beyzavi Tefsiri Şerhi gibi değerli eserler bırakmıştır
Katip Celebi
imagestarihcivecografyaciktipcelebi5ae20ea89f934
Doğum tarihi: Şubat 1609, Konstantinopolis
Olum tarihi ve yeri: Ekim 1657, İstanbul
Osmanlı'nın 17 Yuzyıl'da yetiştirmiş olduğu en onemli tarih ve coğrafyacılardan birisi Katip Celebi'dir Asıl adı Mustafa olan ve 1609 yılında İstanbul'da doğan Katip Celebi'nin babası da Enderun'da yetişmiş bir devlet gorevlisidir Kucuk Mustafa, altı yaşında Kur'anı Kerim okumasını oğrenerek başladığı eğitimine, devrinin onemli alimlerinden dersler alarak devam etmiştir Dini ilimler yanında, hat ve guzel san'atlarla alakalı dersler de almıştır On dort yaşına geldiğinde, Anadolu muhasebesi kaleminde vazifeye başlayarak, Osmanlı maliyesi konusunda tecrube sahibi oldu ve bu arada maliyenin en onemli uzmanlık alanlarından siyakat yazısını oğrendi
1624'te Erzurum Valisi Abaza Mehmed Paşa'nın isyanını bastırmak uzere harekete gecen, babasının da icerisinde bulunduğu orduda, defterleri tutmakla gorevli idi Bu seferin butun safahatını eserlerinde kaleme almıştır Sefer esnasında, Osmanlı ordusu Musul civarında iken once babası, birkac ay sonra da yine ordu icerisinde bulunan amcası vefat etmiştir İstanbul'a dondukten sonra da eğitimine devam etmiş ve kendisini yetiştirmeye gayret etmiştir Donemin unlu alimlerinden Kadızade'den dersler almıştır 1628 yılında Erzurum kuşatmasına katılmış, iki yıl sonra Husrev Paşa'nın maiyetinde Hemedan ve Bağdat seferlerine iştirak etmiştir Bu esnada ordunun gectiği yolların, menzillerin ve yerleşim yerlerinin ozelliklerini anlatan eserler kaleme almıştır 163335 yıllarındaki Halep Seferi esnasında, Hacca gitme imkanı bulduğundan Hacı Halifelakabıyla da anılmaya başlanmıştır
Katip Celebi gittiği yerlerde, ozellikle kitapcı ve sahafları dolaşarak yeni kitaplara ulaşmaya gayret etmiş ve bilgisini artırmıştır Seferden İstanbul'a her donuşunde ceşitli alimlerin derslerini takip etmiştir 1645 yılında katıldığı Girit Seferi esnasında haritacılık konusunda tecrube kazanmış ve cizimlerle uğraşmıştır On yıl kadar devam eden seferlerden sonra gorevinden ayrılmış, cihadı asgardan, cihadı ekbere donerek uc yıl kadar sadece ilmi calışmalara zaman ayırmıştır Bu sırada zengin bir akrabasının olumu uzerine kendisine kalan mirasın buyuk bir kısmını, kitap satın almak icin kullanır Sık sık hastalandığından, tedavisine yardımcı olacak cok miktarda tıbbi eseri okuma fırsatı bulur Katip Celebi'nin hayatının en verimli donemleri bu yıllardır Latinceyi bildiği soylense de, Latince eserleri Şeyh Muhyiddin İhlasi'nin yardımıyla dilimize cevirmiştir Katip Celebi, kırk bir yaşında aniden vefat etmiştir
Katip Celebi hem bizde hem de Avrupa bilim cevrelerinde tanınan Osmanlı alimlerindendir Latince ile ilgilenmesi, Batı dillerinde te'lif edilen eserleri takip etmesine ve mukayeseler yapmasına yardımcı olmuştur Arkasında, Fezleke, Takvimu'tTarih, Tarihi Konstantiniyye, Cihannuma, Keşfu'zZunun, Tuhfetu'lKibar, Recmu'rRacim ve Beyzavi Tefsiri Şerhi gibi değerli eserler bırakmıştır