Babası Kırım göçmenlerinden Seyit Osman Nuri Beyefendi ve annesi Ayşe Bahriye Hanım olan Prof. Dr. Halil İnalcık, 7 Eylül 1916'da İstanbul'da dünyaya geldi. Ünlü tarihçi, 106 yaşında...
İyi doğdun Halil İnalcık...
Tarih profesörü İnalcık, orta tahsilini Ankara'da Gazi Muallim Mektebi, liseyi ise Balıkesir Necati Beyefendi Muallim Mektebi'nde tamamlayarak, yüksek tahsiline 1935'te Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde (AÜDTCF) başladı
Yeni Çağ Tarihi Kürsüsü'nde M. Göker, B. S. Baykal ve Fuat Köprülü'nün derslerini takip edip, 1940'ta mezun olan Halil İnalcık, burada Timur üzerinde hazırladığı bir seminerle Köprülü'nün dikkatini çekerek, onun takdir ve tavsiyesiyle 30 Nisan 1940'da AÜDTCF Yeni Çağ Kürsüsü'ne ilmi yardımcı tayin edildi.
Çalışkanlığı ve azmiyle dikkatleri üzerine çektiği devir olan 1942'de Türkiye'de sosyo-ekonomik tarih yazıcılığının birinci örneklerinden biri "Tanzimat ve Bulgar Meselesi" isimli teziyle tabip olan ve AÜDTCF Yeni Çağ Kürsüsü'ne asistan olarak atanan İnalcık, 15 Aralık 1943'te "Viyana'dan Büyük Ricat"e Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı unvanlı teziyle doçent oldu.
Batı'ya Osmanlı'yı tanıtan tarihçi
Tarihçilerin Kutbu İnalcık, AÜDTCF tarafından bilgi, görgü ve çalışma alanındaki ihtisasını arttırmak üzere 1949'da gönderildiği İngiltere, British Museum'da Türkçe yazmalar üzerinde çalıştı ve Calendar of State Papers serisinde Osmanlı tarihine ilişkin kayıtları topladı.
Londra Üniversitesi, School of Oriental and African Studies’de (SOAS) Prof. Paul Wittek'in seminerlerine katılan İnalcık, bu seminerlere katılan B. Lewis, V. Ménage, V. Parry, E. Zachariadou üzere tarihçilerle tanıştı ve dünyanın en değerli arşivlerinden İngiltere, Public Record Office'te Osmanlı Cihan Devleti ile ilgili kaynak taraması yaptı.
İnalcık, 1950'de Paris'te toplanan Milletlerarası Tarihi İlimler Kongresi'ne katılarak, École des Annales okulunun kurucularından Fernand Braudel ile tanıştı ve onun 1949'da yayınlanan "II. Felipe Devrinde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası" isimli yapıtından etkilenerek, Türkiye'de bu yapıtı tanıtan bir yazı yazdı.
Dünyada çığır açan bilgiye sahip oldu
İngiltere'den 1 Şubat 1951'de Türkiye'ye dönen İnalcık, 1951'in yaz aylarında Bursa Şer'iyye Sicilleri üzerinde çalışmaya başlayarak, bu sicillerin kıymetini belirten bir makale yazdı.
İnalcık, 2 Haziran 1952'de "Viyana Bozgun Yıllarında Osmanlı-Kırım Hanlığı İşbirliği" teziyle profesörlük payesi alarak, 1953-1954 ders yılında Columbia Üniversitesi School of International Affairs'a ziyaretçi profesör olarak davet edildi ve Prof. Tibor Halasi-Kun ile birlikte Amerika'da Osmanlı-Türk araştırmalarının gelişmesinde rol oynadı.
Rockefeller Vakfı'nın bursuyla 1956-1957'de Harvard Üniversitesi'nde "research fellow" olarak bulunan İnalcık, Amerikan tarihi derslerini ve Harvard Üniversitesi'nde Prof. H. A. R. Gibb'in İslam tarihi derslerini izledi.
Sayfa: 544
25 itap yazdı
Halil İnalcık’ın yapıtlarına bir bütün olarak bakıldığında onun Osmanlı tarihinin çabucak hemen bütün devirleri üzerine araştırmalar yaptığı ve bu araştırmalarında muazzam bir mevzu çeşitliliği olduğu görülüyor.
Halil İnalcık’ın yapıtları temelde Siyasî Tarih, Toplumsal ve Ekonomik Tarih alanına dahil olarak kurumlar tarihi, devlet yapısı ve ideolojisi, hukuk, ticaret, toplumsal katmanlar, üretim, vergi, bürokrasi, demografik yapı, kent tarihi ve Sentez Yapıtları kapsamında Osmanlı toplumsal ve ekonomik tarihini aydınlatmaya dönük çalışmaları kapsayıcı formda gruplandırılıyor.
Özel kabir yapıldı
Halil İnalcık, 25 Temmuz 2016'da çoklu organ yetmezliği nedeniyle Ankara'da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Cenazesi Bakanlar Şurası kararıyla Fatih Camii Haziresi'ne defnedildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı ile İnalcık için özel bir kabir yapıldı. Halil İnalcık'ın kabri, klâsik Osmanlı Ulema Kabri biçiminde dizayn edildi.