Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 50 yaş üstü şahısların istihdamında kolaylık sağlanacağını açıklarken artık "emekli olmak için genç, çalışmak için yaşlı" tabusu yıkılıyor. Türkiye'de 50-54 yaş ortasındaki yaklaşık 5 milyon kişi bulunuyor.
İstihdam Kalkanı Paketi'yle kısmi çalışma imkânı, eğitim ve takviye programları, müddetli iş kontratları, gelir vergisi istisnası adımlarıyla iş bulmakta zorlanan, emekli olmayan 50 yaş istihdamda avantaja dönüşüyor.
Amaç kitlenin istihdamda kaldığı mühlet uzadıkça artan oranlı takviyeler verilecek. Son 1.5 yılda işten çıkardığı elemana iş başı yaptıran işletmeler brüt taban fiyat üzerinden desteklenecek, her yeni istihdamda maliyetin yüzde 40'ını devlet karşılayacak, 1 yıl iş garantisi vermesi durumunda emeklilik primi İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.
"İSTİHDAM KALKANI" MECLİS'E GELİYOR
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı "istihdam kalkanı" paketiyle ilgili ağır bir mesai yürütüyor. Meclis'e sevki beklenen paket; genç ve 50 yaş istihdamından işsizlik müddetinin kısaltılmasına, kısmi vakitli çalışmadan işten çıkarma yasağının uzatılmasına kadar milyonlarca vatandaşı ilgilendiren düzenlemeler içeriyor.
Paketle müddeti 17 Temmuz'da dolacak olan işten çıkarma yasağı 3 ay uzatılıyor ve bu süreyi uzatma yetkisi yeniden Cumhurbaşkanı'na veriliyor. 2019 başından itibaren işten çıkarma yasağının başladığı tarihe kadar en düşük istihdama ek olarak işe alınacak her çalışan için teşvik verilecek. İşten çıkarma yasağının olduğu periyotta, patronların bu çalışanları için tüm primleri devlet karşılayacak.
ESKİ İŞYERİNE DÖNEBİLECEKLER
Geçen yılın başından, işten çıkarma yasağının başladığı Nisan 2020'ye kadar bir iş yerinde çalışıp işsiz kalanların son çalıştıkları iş yerine dönmesi teşvik edilecek. Bu kapsamdaki çalışanına kapıları tam vakitli açan patron muhakkak bir brüt taban fiyat üzerinden desteklenecek.
Bu periyot dışındakilerin istihdamı durumunda patron maliyetleri, devlete ödemeleri gereken prim üzere ödemelerde mahsuplaşma üzere yollar kullanılarak düşürülecek. Patronun tekrar işçi çalıştırma imkânı yoksa İŞKUR üzerinden bin 170 liralık fiyatsız müsaade takviyesi verilmesine devam edilecek. Personel iş buluncaya kadar süreksiz olarak desteklenmiş olacak. İşsizlik ödeneği alanların (90 gün içinde yine işe dönmesi durumunda) uzun vadeli primlerini devlet karşılayacak.
Bir yıl kesintisiz çalışmaya devam etmeleri durumunda işsiz oldukları periyoda ait emeklilik primini de devletin karşılaması planlanıyor. Bu düzenlemenin hem işe dönüşleri hızlandırması hem de prim kaybının önlenmesi hedefleniyor. Üniversiteli gençlerin part-time çalışması teşvik edilecek. Gençler için 2 yılı geçmemek üzere vadeli iş kontratları yapılarak esnek şartlarda çalışmaları sağlanacak.
MALİYETİN YÜZDE 40'I DEVLETTEN
Olağanlaşma periyodunda ek istihdam edilecek her bir çalışan için İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ek takviye sağlanacak. İlave istihdam edilen her bir kişinin işverene tüm maliyetinin yaklaşık yüzde 40'ı karşılanarak işverenin desteklenmesi planlanıyor.
İstihdam kalkanı paketi kapsamında İşsizlik Sigortası Fonu'nun güçlendirilecek. Bu kapsamda işverenin İşsizlik Sigortası Fonu'na katkısının 2 puandan 4 puana çıkarılması da başlıklar ortasında yer alıyor. Fon aracılığıyla hem çalışanların, işi olmayanların, işletmelerin desteklenmesine devam edilecek.
Hazal Ateş/Sabah
50 YAŞA İŞ KAPILARI AÇILIYOR
Yaş ortalamasının yükselmesiyle birlikte 50 yaş üzeri bireyler için istihdam yaratılması kıymet taşıyor. Birçok ülkede istediği halde iş bulamayanlara uzun işsizlik maaş ödemeleri, işsizlik yardımları yapılıyor. Gelişmiş ülkeler aşikâr yaş üstü işçi çalıştıranlara teşvik, kimileri da işten çıkaranlara yükümlülük koyuyor. Örneğin Fransa'da her patron bu yaş üzerinde kaç kişi çalıştırmaya devam edeceğini bildirmekle yükümlü. TÜİK bilgilerine nazaran işgücüne iştirak oranı 50 yaşından sonra süratle azalıyor. Bu tabloyu dikkate alan hükümet istihdam paketiyle 50 yaş üzerindeki vatandaşlar için de bir dizi düzenlemeyi yaşama geçirecek. Bu yaş ve üzerindeki vatandaşlara kısmi çalışmaya geçmek isteyenlere bu imkan verilecek. Tam vakitli çalışmadan kısmi vakitli çalışmaya geçenler için gelir vergisi istisnası tanınacak. Kısmi çalışmadan kalan bakiye gün sayısı kadar emeklilik primi ödenecek.