Tatlı krizi nedir ve neden oluşur?
Tatlı krizi tok veya aç iken hissettiğiniz yoğun tatlı yeme isteğidir. Bu istek bazı durumlarda hayat kalitenizi etkileyebilir ve performansınızı düşürür. Sürekli tatlı yeme ihtiyacının doğması, açken konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik ve gece tatlı isteği gibi şikâyetler, şeker bağımlılığı, kötü beslenme, hastalıklar, psikolojik durumlar ve insülin metabolizmasında bozukluk olabileceğini düşündürür.
Kadınlarda menopoz ve regl öncesi dönem tatlı krizlerinin en yoğun yaşandığı dönemdir. Yoğun stres ve depresyon da tatlı isteğini artıran psikolojik sorunlardır. Şekerli besinler vücudumuzda bağımlılık oluşmasına sebep olabilir. Bu bağımlılık her yemek sonrası tatlı isteği oluşmasına ve tatlı yemeden başka şeylere odaklanmanızda sorunlara neden olabilir. Uzun süre tatlı yemediğinizde ise canınız tatlı istemez hatta aklınıza bile gelmez. Damak tadı ve beslenme alışkanlığınızı bu şekilde geliştirmiş olabilirsiniz veya psikolojik olarak sizi daha mutlu ettiğine ve tatlı yemeye ihtiyacınız olduğunuza inanırsınız veya insülin pankreas tarafından kontrolsüz salınıyor olabilir. Bunu önlemek için öncelikle kan bulgularınız kontrol edilmelidir. Açlık kan şekeri, insülin ve glikoz metabolizması değerlendirilmelidir.
Tatlı krizini önlemek için neler yapılabilir?
Öncelikle tatlı isteği oluştuğunda dikkatinizi dağıtmaya çalışın ve başka işlere odaklanın. Eğer başarabilirseniz bu isteği yok etmiş ve fazla kalori almayı önlemiş olacaksınız.
1. Ara öğün yapmak: Beslenme düzeni değiştirilip öğün sayısı artırılmalı, üç ana öğüne üç ara öğün eklenmelidir. Böylece azar azar ve sık beslenilerek kan şekerinin dengede olması sağlanabilir. Ana ve ara öğünler arası 2-2.5 saat olmalıdır. Uzun süren açlık durumlarında kan şekeri düşer ve tatlı isteği artar.
2.Kompleks karbonhidratlar tüketmek: Basit karbonhidratlar kan şekerinin daha çabuk yükselip, çok ani düşmesine de neden olacaktır. Kompleks karbonhidratlar ise kana daha yavaş geçerek, kan şekerini daha yavaş yükseltip, uzun süre aynı seviyede kalmasını sağlar. Kompleks karbonhidratlara en iyi örnek, kuru baklagiller, bulgur, kepekli ekmek, tam tahıllı ürünlerdir.
3.Posadan zengin beslenmek: Posa, mide boşalmasını geciktirerek, daha uzun süre tok kalmamızı ve kana şekerin daha uzun sürede geçmesini sağlayarak, kan şekerinin ani yükselmesini ve ani düşüşlerini engelleyerek uzun süre aynı seviyede kalmasını sağlar. Böylece tatlı isteği engellenmiş olur.
4.Kuru meyve tüketmek: Canınız tatlı istediğinde aşırı kalorili şekerli atıştırmalıklar yerine kuru kayısı, kuru incir, kuru erik, hurma gibi tatlı ama sağlıklı atıştırmalıklar tercih edin.