Tefsire Duyulan Ihtiyaç hakkında bilgi
Çoğu âyette Kur ’ânı Kerîm ’in, anlattığını açıkça anlatan bir kitap olduğu
bildirilmiştir Apaçık olan bir sözü neden açıklamaya, tefsir ve te ’vil etmeye ihtiyaç hâsıl
olmuştur?
Hz Peygamber ’in Kur ’ân ’ı anlamada bir zorluğu olmamıştır Sahâbîler de –kendi
dillerinde ve açıklama üslûplarına uygun bir şekilde gelmiş bulunan– Kur ’ân ’ın mantûkunu (sözün
içeriği, sözün karşılığı olan mâna) anlamakta genel olarak zorluk çekmemişlerdir
Dili bilmekle anlaşılması mümkün olmayan, Allah kadar açıklanmadıkça bütün
olarak anlaşılamayan bazı âyetlerle (müteşâbihat) ne kastedildiği konusunda açıklamaya
girişmek, Kur ’ân ’da geçen ilâhî sıfatların mahiyetlerini tahlil etmek, haklarında eksik çok veri
verilmekle birlikte tasrih edilmeyen isimleri belirlemeye amaçlamak, Kur ’ân ’da kısaca bahşedilen
kıssaların tafsilâtına girişmek, bu gibi konularda sorular sormak sahâbîler kadar
Allah ’ın muradına tutarsız telakki edilmiş, bu konularda nâdiren sorular sorulmuştur Ne var
fakat zamanın ilerlemesiyle sahâbe nesli bitkin, ayrı kavimler İslâm ’a girmeye başlamış,
başlangıçtaki dil ve üslûp saflığı giderek kaybolmuş, öncekilerin sormadıklarını sonradan
gelenler gittikçe büyüyen bir tempo ile sorup araştırmaya koyulmuşlar; sahâbenin “kullanım
bir uçtan bir uca anlama, âyetin geliş sebebini bilme gibi görerek ve duyarak elde ettikleri
bilgilerden, sonra gelenler yoksun kalmışlar ve tüm bu gelişmeler, bu yeni durumlar
karşı müslümanlar, Kur ’ân ’ı çakmak için yeni bilgilere ve açıklamalara gereklilik
duymuşlardır Ayrıca düşünce, inanç, kültür gibi konularda kavramak isteyeni çevreleyen
yeni şartlar –bu şartlardaki farklılaşmalara paralel olarak– insanları dinç veya sağlığa zararlı
her tarafta okuma ve anlayış çabalarına yöneltmiş, tefsir faaliyetleri de bu gelişmelere paralel
olarak hem nicelik keza de içerik ve mahiyet bakımından zenginleşmiştir *
Çoğu âyette Kur ’ânı Kerîm ’in, anlattığını açıkça anlatan bir kitap olduğu
bildirilmiştir Apaçık olan bir sözü neden açıklamaya, tefsir ve te ’vil etmeye ihtiyaç hâsıl
olmuştur?
Hz Peygamber ’in Kur ’ân ’ı anlamada bir zorluğu olmamıştır Sahâbîler de –kendi
dillerinde ve açıklama üslûplarına uygun bir şekilde gelmiş bulunan– Kur ’ân ’ın mantûkunu (sözün
içeriği, sözün karşılığı olan mâna) anlamakta genel olarak zorluk çekmemişlerdir
Dili bilmekle anlaşılması mümkün olmayan, Allah kadar açıklanmadıkça bütün
olarak anlaşılamayan bazı âyetlerle (müteşâbihat) ne kastedildiği konusunda açıklamaya
girişmek, Kur ’ân ’da geçen ilâhî sıfatların mahiyetlerini tahlil etmek, haklarında eksik çok veri
verilmekle birlikte tasrih edilmeyen isimleri belirlemeye amaçlamak, Kur ’ân ’da kısaca bahşedilen
kıssaların tafsilâtına girişmek, bu gibi konularda sorular sormak sahâbîler kadar
Allah ’ın muradına tutarsız telakki edilmiş, bu konularda nâdiren sorular sorulmuştur Ne var
fakat zamanın ilerlemesiyle sahâbe nesli bitkin, ayrı kavimler İslâm ’a girmeye başlamış,
başlangıçtaki dil ve üslûp saflığı giderek kaybolmuş, öncekilerin sormadıklarını sonradan
gelenler gittikçe büyüyen bir tempo ile sorup araştırmaya koyulmuşlar; sahâbenin “kullanım
bir uçtan bir uca anlama, âyetin geliş sebebini bilme gibi görerek ve duyarak elde ettikleri
bilgilerden, sonra gelenler yoksun kalmışlar ve tüm bu gelişmeler, bu yeni durumlar
karşı müslümanlar, Kur ’ân ’ı çakmak için yeni bilgilere ve açıklamalara gereklilik
duymuşlardır Ayrıca düşünce, inanç, kültür gibi konularda kavramak isteyeni çevreleyen
yeni şartlar –bu şartlardaki farklılaşmalara paralel olarak– insanları dinç veya sağlığa zararlı
her tarafta okuma ve anlayış çabalarına yöneltmiş, tefsir faaliyetleri de bu gelişmelere paralel
olarak hem nicelik keza de içerik ve mahiyet bakımından zenginleşmiştir *