Anne ve babalar cocuklarının fiziksel guvenliği kadar onların duygusal rahatlığından da sorumlu
Uzmanlara gore, sağlıklı bir buyume sadece fiziksel sağlık olarak algılanmamalı, ceşitli nedenlere bağlı olarak cocukta oluşan en ufak bir ruhsal dengesizlik ileride buyuk bir sorun haline gelebilir
Ceşitli kaynaklardan derlenen bilgilere gore, bir cocuğu buyutmenin tek bir doğru yolu yok Anababalık tarzları değişir fakat cocuğunuz icin yapılması gerekenler aynıdır Besleyici gıdalar, duzenli sağlık kontrolleri, aşı ve sporun yanısıra ebeveynler cocukları icin guvenli bir ev ve cevre sağlamak zorunda Cocuklardan yapabileceklerinden azının ya da fazlasının beklememesi gerektiğini belirten uzmanlar, ebeveynlere, ruhsal problemi olmadan cocuk yetiştirmek icin şu tavsiyelerde bulunuyorlar:
“ Cocuğunuzu duygularını ifade etmeye teşvik edin ve duygularına saygı gosterin
Cocuğunuza herkesin acı, korku, ofke ve kaygı yaşadığını anlatın Bu duygularının kaynaklarını oğrenmeye calışın
Cocuğunuzun ofkesini olumlu bir şekilde, şiddete başvurmadan gostermesine yardım edin Aranızdaki saygı ve guveni geliştirin
Anlaşamadığınızda bile sesinizi yukseltmeyin
İletişim kanallarını acık tutun ve cocuğunuzu dinleyin
Cocuğunuzun anlayabileceği kelimeler ve ornekler kullanın
Onu soru sormaya teşvik edin
Rahatlık ve guven verin
Durust olun
Olumluluklar uzerinde durun
Her konuda konuşmaya istekli olduğunuzu gosterin
Kendi problem cozme ve başetme becerilerinize bakın
Onun icin iyi bir ornek olup olmadığınızı kendinize sorun
Eğer cocuğunuzun duygularından ve davranışlarından bunaldıysanız ya da kendi engellenmelerinizi ya da ofkenizi kontrol edemiyorsanız yardım alın
Cocuğunuzun yeteneklerine destek olun, sınırlılıklarını kabul edin
Hedefleri başka birinin beklentilerine gore değil cocuğunuzun yeteneklerine ve ilgilerine gore oluşturun
Cocuğunuzun başarılarını kutlayın
Cocuğunuzun yeteneklerini başka cocuklarınkilerle kıyaslamayın, onu tek başına değerlendirin
Cocuğunuzla birlikte olmak icin duzenli olarak zaman ayırın
Cocuğunuzun bağımsızlığını destekleyin ve kendilik değerini artırmasına yardım edin
Yaşamın iniş cıkışlarında cocuğunuzun yanında olun
Cocuğunuzun problemlerin ustesinden gelebileceğine ve yeni yaşantılarla başedebileceğine guvendiğinizi gosterin
Yapıcı, acık ve tutarlı bir disiplin uygulayın ve cocuğunuz icin hangi yolun daha etkili olduğunu oğrenin
Olumlu davranışlarını onaylayın
Cocuğunuzun hatalarından ders almasına yardım edin
Ona hicbir şart koşmadan koşulsuz sevin
Ozur dileme, işbirliği, sabır, bağışlama ve başkalarıyla ilgilenmenin onemini oğretin
UYARI NİTELİĞİNDE BELİRTİLER
Ceşitli uyarıların, bir cocuğun ya da ergenin muhtemel ruh sağlığı problemine işaret ediyor olabileceğine dikkat ceken uzmanların uzerinde durdukları belli başlı belirtiler ise şoyle:
“ Duygularla ilgili guclukler
Makul bir neden olmadan uzulme ve caresizlik duyma ve bu duygulardan kurtulamama
Coğu zaman yoğun ofkeli olma, ağlama ya da aşırı tepkide bulunma
Değersizlik ya da sucluluk duyguları gosterme
Başka cocuklardan daha fazla endişeli ya da kaygılı olma
Bir olumun ya da kaybın ardından cok uzamış bir yas tutma
Aşırı derecede korkulu olma Acıklanamayan korkular duyma ya da diğer cocuklardan daha fazla korku duyma
Fiziksel sorunlarla ya da gorunumle surekli ilgilenme
Zihnini kontrol edememekten ya da zihninin başkaları tarafından kontrol edildiğinden korkma
Okul durumunda kotuleşme
Genellikle zevk aldığı şeylere ilgisini kaybetme
Uyuma ve yeme alışkanlıklarında acıklanamayan değişmeler gosterme
Arkadaşlarından ya da ailesinden uzaklaşma ve hep yalnız kalmayı isteme
Cok fazla hayal kurma
Yaşamı başedemeyecek kadar zor bulma ve intihardan soz etme
Acıklanamayan sesler duyma
Kendini verememe, karar vermede zorlanma
Yerinde oturamama, dikkati toplayamama
Zarar gormekten, başkalarını incitmekten, “kotu bir şey yapmaktan korkma
Gun icinde defalarca yıkanma ve eşyaları temizleme ihtiyacı duyma ya da belirli davranışları tekrarlama
Cok hızlı seyreden duşuncelerden kurtulamama
Tekrarlanan kabuslar gorme
Sorun yaratan davranışlar
Alkol ya da ilac kullanma
Cok miktarda yeme ve sonra kusmaya calışma, mushil ilaclarını kotuye kullanma ya da kilo almaktan kacınmak icin lavman kullanma
Uygun kiloda olmasına karşın takıntılı bir şekilde spor yapmayı ya da diyet uygulamayı surdurme
Başkalarına ve eşyalarına sık sık zarar verme ya da yasaları ihlal etme
Yaşamı tehlikeye sokacak hareketlerde bulunma
Uzmanlara gore, eğer cocuğunuz bu belirtilerden birini gosteriyorsa ya da belirtiler ciddiyse, hemen bir yardım arayın Doktorunuzla, okuldaki danışmanrehber oğretmenle ya da cocuğunuzun ruh sağlığı problemi olup olmadığını değerlendirebilecek bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşun Pek cok cocuğun ruh sağlığı problemleri vardır Bu problemler gercektir, acı vericidir ve ciddi olabilir Ruh sağlığı problemleri anlaşılabilir ve tedavi edilebilir
Uzmanlara gore, sağlıklı bir buyume sadece fiziksel sağlık olarak algılanmamalı, ceşitli nedenlere bağlı olarak cocukta oluşan en ufak bir ruhsal dengesizlik ileride buyuk bir sorun haline gelebilir
Ceşitli kaynaklardan derlenen bilgilere gore, bir cocuğu buyutmenin tek bir doğru yolu yok Anababalık tarzları değişir fakat cocuğunuz icin yapılması gerekenler aynıdır Besleyici gıdalar, duzenli sağlık kontrolleri, aşı ve sporun yanısıra ebeveynler cocukları icin guvenli bir ev ve cevre sağlamak zorunda Cocuklardan yapabileceklerinden azının ya da fazlasının beklememesi gerektiğini belirten uzmanlar, ebeveynlere, ruhsal problemi olmadan cocuk yetiştirmek icin şu tavsiyelerde bulunuyorlar:
“ Cocuğunuzu duygularını ifade etmeye teşvik edin ve duygularına saygı gosterin
Cocuğunuza herkesin acı, korku, ofke ve kaygı yaşadığını anlatın Bu duygularının kaynaklarını oğrenmeye calışın
Cocuğunuzun ofkesini olumlu bir şekilde, şiddete başvurmadan gostermesine yardım edin Aranızdaki saygı ve guveni geliştirin
Anlaşamadığınızda bile sesinizi yukseltmeyin
İletişim kanallarını acık tutun ve cocuğunuzu dinleyin
Cocuğunuzun anlayabileceği kelimeler ve ornekler kullanın
Onu soru sormaya teşvik edin
Rahatlık ve guven verin
Durust olun
Olumluluklar uzerinde durun
Her konuda konuşmaya istekli olduğunuzu gosterin
Kendi problem cozme ve başetme becerilerinize bakın
Onun icin iyi bir ornek olup olmadığınızı kendinize sorun
Eğer cocuğunuzun duygularından ve davranışlarından bunaldıysanız ya da kendi engellenmelerinizi ya da ofkenizi kontrol edemiyorsanız yardım alın
Cocuğunuzun yeteneklerine destek olun, sınırlılıklarını kabul edin
Hedefleri başka birinin beklentilerine gore değil cocuğunuzun yeteneklerine ve ilgilerine gore oluşturun
Cocuğunuzun başarılarını kutlayın
Cocuğunuzun yeteneklerini başka cocuklarınkilerle kıyaslamayın, onu tek başına değerlendirin
Cocuğunuzla birlikte olmak icin duzenli olarak zaman ayırın
Cocuğunuzun bağımsızlığını destekleyin ve kendilik değerini artırmasına yardım edin
Yaşamın iniş cıkışlarında cocuğunuzun yanında olun
Cocuğunuzun problemlerin ustesinden gelebileceğine ve yeni yaşantılarla başedebileceğine guvendiğinizi gosterin
Yapıcı, acık ve tutarlı bir disiplin uygulayın ve cocuğunuz icin hangi yolun daha etkili olduğunu oğrenin
Olumlu davranışlarını onaylayın
Cocuğunuzun hatalarından ders almasına yardım edin
Ona hicbir şart koşmadan koşulsuz sevin
Ozur dileme, işbirliği, sabır, bağışlama ve başkalarıyla ilgilenmenin onemini oğretin
UYARI NİTELİĞİNDE BELİRTİLER
Ceşitli uyarıların, bir cocuğun ya da ergenin muhtemel ruh sağlığı problemine işaret ediyor olabileceğine dikkat ceken uzmanların uzerinde durdukları belli başlı belirtiler ise şoyle:
“ Duygularla ilgili guclukler
Makul bir neden olmadan uzulme ve caresizlik duyma ve bu duygulardan kurtulamama
Coğu zaman yoğun ofkeli olma, ağlama ya da aşırı tepkide bulunma
Değersizlik ya da sucluluk duyguları gosterme
Başka cocuklardan daha fazla endişeli ya da kaygılı olma
Bir olumun ya da kaybın ardından cok uzamış bir yas tutma
Aşırı derecede korkulu olma Acıklanamayan korkular duyma ya da diğer cocuklardan daha fazla korku duyma
Fiziksel sorunlarla ya da gorunumle surekli ilgilenme
Zihnini kontrol edememekten ya da zihninin başkaları tarafından kontrol edildiğinden korkma
Okul durumunda kotuleşme
Genellikle zevk aldığı şeylere ilgisini kaybetme
Uyuma ve yeme alışkanlıklarında acıklanamayan değişmeler gosterme
Arkadaşlarından ya da ailesinden uzaklaşma ve hep yalnız kalmayı isteme
Cok fazla hayal kurma
Yaşamı başedemeyecek kadar zor bulma ve intihardan soz etme
Acıklanamayan sesler duyma
Kendini verememe, karar vermede zorlanma
Yerinde oturamama, dikkati toplayamama
Zarar gormekten, başkalarını incitmekten, “kotu bir şey yapmaktan korkma
Gun icinde defalarca yıkanma ve eşyaları temizleme ihtiyacı duyma ya da belirli davranışları tekrarlama
Cok hızlı seyreden duşuncelerden kurtulamama
Tekrarlanan kabuslar gorme
Sorun yaratan davranışlar
Alkol ya da ilac kullanma
Cok miktarda yeme ve sonra kusmaya calışma, mushil ilaclarını kotuye kullanma ya da kilo almaktan kacınmak icin lavman kullanma
Uygun kiloda olmasına karşın takıntılı bir şekilde spor yapmayı ya da diyet uygulamayı surdurme
Başkalarına ve eşyalarına sık sık zarar verme ya da yasaları ihlal etme
Yaşamı tehlikeye sokacak hareketlerde bulunma
Uzmanlara gore, eğer cocuğunuz bu belirtilerden birini gosteriyorsa ya da belirtiler ciddiyse, hemen bir yardım arayın Doktorunuzla, okuldaki danışmanrehber oğretmenle ya da cocuğunuzun ruh sağlığı problemi olup olmadığını değerlendirebilecek bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşun Pek cok cocuğun ruh sağlığı problemleri vardır Bu problemler gercektir, acı vericidir ve ciddi olabilir Ruh sağlığı problemleri anlaşılabilir ve tedavi edilebilir