Testis kanserinin belirtileri
Testis kanserinin tedavisi
Testis kanseri erken teşhis
Nedenleri
Testis dokusunda travma ve kriptorşidizm (testislerin doğuştan torbaya in*memiş olması) tumor oluşumunu kolay*laştıran etkenlerdir Karında bulunan testislerin altı yaşından once cerrahi gi*rişimle yerine konması (orşidopeksi), sayesinde oluşabilecek kutle daha ca*buk fark edilebilir Bazı uzmanlara gore ergenlikten sonra kriptorşidizmin en et*kili tedavisi orşidopeksi değil, testisin cerrahi girişimle alınması, yani orşiektomidir Hastalığın kalıtsal olduğuna ilişkin kesin kanıt yoksa da, testis tumorlerine bazı ailelerde daha sık rastlandığı bilin*mektedir Aynca deneysel olarak, kemi*rici hayvanlarda testis icine cinko ve kadmiyum gibi metal tuzlan verilince tumor oluştuğu gorulmuştur
Tumor Tipleri
Testis icindeki herhangi bir hucreden kaynaklanabilen tumorler, bu hucrelerin tipine gore yapısal ve işlevsel farklılık gosterir Olguların yuzde 98′e varan bu*yuk bolumunde tumorler doğrudan sperma uretmekten sorumlu dokudan kaynaklanır Bu tur tumorlerin en sık (yuzde 50′den fazla) goruleni, birincil sperma hucrelerinden (spermatosit) kaynakla*nan seminomlardır Aynı dokudan kay*naklanan teratokarsinom, embriyonsu karsinom ve koryokarsinom ise daha az farklılaşmış hucrelerden cıkan kotu huylu tumorlerdir Testislerde Leydig ve Sertoli adlarıyla bilinen iki ayrı huc*re tipi vardır Cok daha az gorulen bu hucrelerin tumorleri sırasıyla leydigom ya da Leydig hucresi tumoru ve androb^ lastom adlarıyla tanınır
Belirtileri
En sık (olguların yuzde 7590′ında) rastlanan belirti, tek bir testisin, genellikle ağrısız bicimde buyumesidir Tes*tis uzerinde tumsekleşme, olgulann yuzde 1535′inde kasığa yayılan bir ağ*rıya neden olur Muayene sırasında fark edilen teslisteki kutle farklı buyukluklerde olabilir Yeni gelişen ve ozellikle seminom tipinde olmayan tumorlerde seyrek olarak tumorun testis torbası (skrotum) derisine yapıştığı gorulur Ol*gulann yuzde 5357sinde tumor sağ testistedir Genellikle hasta hekime gec gitmekte, ilk belirtilerin ortaya cıkma*sından tanı konmasma değin gecen sure 6 ayı bulmaktadır Hasta bel ağrılarından yakınıyorsa, tumorun karın zarı (periton) arkası lenf duğumlerine sıcradığından kuşkulanmak gerekir İlerlemiş evrede, karam elle derinleme muayene*sinde, sağn bolgesinde veya da omur*ganın dış bolgesinde kutle saptanabilir Bazı olgularda, buyumuş lenf duğumle*rinin idrar yollanna baskı yapmasına bağlı olarak idrar akımı kesilebilir Koryokarsinom ya da androblastom tipi tu*morler soz konusu olduğunda memeler*de buyume (jinekomasti) ve meme başlarında koyulaşma saptanır Bazı androblastomlar erkeklik ozelliklerinin be*lirginleşmesine yol acmakla birlikte testis tumorlerinin onemli bir bolumu hormonal acıdan etkin değildir Leydig hucrelerinden kaynaklanan tumorler er*keklik ozelliklerinin ergenlikten once ortaya cıkmasma neden olur
Hastalığın Gidişi ve Komplikasyonlar
Tumor once butun testise yayılır Bolge*sel lenf duğumlerine sıcrama (metastaz) oldukca sık gorulur Seminomlulann yuzde 50sinden fazlasmda, seminom dışı tumorlerin yuzde 7580′inde, klinik tanı sırasında bu metastazlara rastlan*maktadır Tanı gecikirse buyuyen lenf duğumlerinin dokulara basınc yapma*sından kaynaklanan belirtiler ortaya cı*kar Kasık lenf duğumlerine metastaz yalnızca butun testis torbasına yayılan tumorlerde ya da kasık kanalından tor*baya inmeyen testisten cıkan tumorler*de gorulur Testis tumorlerinin yayılımı testis torbası icinde yer alan spermatik kordon toplardamarları aracılığıyla, tu*mor sağ testisteyse alt anatoplardamara, sol testisteyse sol bobrek toplardamarı*na doğru olur Koryokarsinomlar ozel*likle lenf duğumlerine yayılmadan doğ*rudan toplardamar yolunu kullanır Ak*ciğerler lenf duğumu dışındaki metas*tazların en sık gorulduğu organlardır Metastazlar en cok yuvarlak bicimli, cok sayıda ve farklı buyukluktedir Da*ha ileri evrelerde akciğer zarında (plevra) sıvı toplanır, karaciğer, kemik ve be*yin metastazları gorulur
En sık gorulen komplikasyonlar aşa*ğıda sıralanmıştır:
Baskı ve tıkanmaya bağlı belirtiler Karın zarı arkasındaki buyuk lenf du*ğumlerinin idrar yollarına, alt anatoplar*damara ve omurganın yanlarında bulu*nan sinirlere baskı yapmasından kay*naklanır İlerlemiş olgularda mideye ya*yılma olabilir
Solunum yetmezliği Akciğer dokusundaki metastazların yaygınlığına ya da akciğer zan katmanları arasındaki sıvı*ya bağlı olarak akut ya da kronik solu*num yetmezliği ortaya cıkabilir
Beyin metastazları Tek bir odakta ya da olguların yuzde 15′inde goruldu*ğu gibi cok sayıda olabilir
Tedavi
Geliştirilen tedavi girişimleri sayesinde embriyonsu yapıda testis tumorlerinin her tipinde ve evresinde iyileşme sağla*nabileceği gosterilmiştir Tedavide bu ilerleme, seminomlarda yuksek enerjili yaygın ışın tedavisi aracılığıyla, seminom dışı tumorlerde ise birden cok ilac kullanımına dayalı kemoterapiyle sağ*lanmıştır Gunumuzdeki tedavi sorunla*rı ozellikle seminom dışı tumorlerde or*taya cıkar Bu sorun, secilen ilk ilaclar*dan sonra tedavinin hangi ilaclarla sur*duruleceği noktasında yoğunlaşır İler*lemiş evrelerde bulunan ya da yalnızca cerrahi tedavi uygulanıp sonradan yine*lemiş olgularda, bir engel yoksa cerrahi girişimle birlikte cok ilaca dayalı kemoterapi uygulanabilir Ayrıca yeni ilaclar ve ilac tedavisinde kullanılabilecek maddeler uzerinde calışmalar yapılmak*tadır Bunların ozellikle metastazı olan hastaların iyileşmesine onemli olcude katkıda bulunacağı sanılmaktadır
Testis kanserinin tedavisi
Testis kanseri erken teşhis
Nedenleri
Testis dokusunda travma ve kriptorşidizm (testislerin doğuştan torbaya in*memiş olması) tumor oluşumunu kolay*laştıran etkenlerdir Karında bulunan testislerin altı yaşından once cerrahi gi*rişimle yerine konması (orşidopeksi), sayesinde oluşabilecek kutle daha ca*buk fark edilebilir Bazı uzmanlara gore ergenlikten sonra kriptorşidizmin en et*kili tedavisi orşidopeksi değil, testisin cerrahi girişimle alınması, yani orşiektomidir Hastalığın kalıtsal olduğuna ilişkin kesin kanıt yoksa da, testis tumorlerine bazı ailelerde daha sık rastlandığı bilin*mektedir Aynca deneysel olarak, kemi*rici hayvanlarda testis icine cinko ve kadmiyum gibi metal tuzlan verilince tumor oluştuğu gorulmuştur
Tumor Tipleri
Testis icindeki herhangi bir hucreden kaynaklanabilen tumorler, bu hucrelerin tipine gore yapısal ve işlevsel farklılık gosterir Olguların yuzde 98′e varan bu*yuk bolumunde tumorler doğrudan sperma uretmekten sorumlu dokudan kaynaklanır Bu tur tumorlerin en sık (yuzde 50′den fazla) goruleni, birincil sperma hucrelerinden (spermatosit) kaynakla*nan seminomlardır Aynı dokudan kay*naklanan teratokarsinom, embriyonsu karsinom ve koryokarsinom ise daha az farklılaşmış hucrelerden cıkan kotu huylu tumorlerdir Testislerde Leydig ve Sertoli adlarıyla bilinen iki ayrı huc*re tipi vardır Cok daha az gorulen bu hucrelerin tumorleri sırasıyla leydigom ya da Leydig hucresi tumoru ve androb^ lastom adlarıyla tanınır
Belirtileri
En sık (olguların yuzde 7590′ında) rastlanan belirti, tek bir testisin, genellikle ağrısız bicimde buyumesidir Tes*tis uzerinde tumsekleşme, olgulann yuzde 1535′inde kasığa yayılan bir ağ*rıya neden olur Muayene sırasında fark edilen teslisteki kutle farklı buyukluklerde olabilir Yeni gelişen ve ozellikle seminom tipinde olmayan tumorlerde seyrek olarak tumorun testis torbası (skrotum) derisine yapıştığı gorulur Ol*gulann yuzde 5357sinde tumor sağ testistedir Genellikle hasta hekime gec gitmekte, ilk belirtilerin ortaya cıkma*sından tanı konmasma değin gecen sure 6 ayı bulmaktadır Hasta bel ağrılarından yakınıyorsa, tumorun karın zarı (periton) arkası lenf duğumlerine sıcradığından kuşkulanmak gerekir İlerlemiş evrede, karam elle derinleme muayene*sinde, sağn bolgesinde veya da omur*ganın dış bolgesinde kutle saptanabilir Bazı olgularda, buyumuş lenf duğumle*rinin idrar yollanna baskı yapmasına bağlı olarak idrar akımı kesilebilir Koryokarsinom ya da androblastom tipi tu*morler soz konusu olduğunda memeler*de buyume (jinekomasti) ve meme başlarında koyulaşma saptanır Bazı androblastomlar erkeklik ozelliklerinin be*lirginleşmesine yol acmakla birlikte testis tumorlerinin onemli bir bolumu hormonal acıdan etkin değildir Leydig hucrelerinden kaynaklanan tumorler er*keklik ozelliklerinin ergenlikten once ortaya cıkmasma neden olur
Hastalığın Gidişi ve Komplikasyonlar
Tumor once butun testise yayılır Bolge*sel lenf duğumlerine sıcrama (metastaz) oldukca sık gorulur Seminomlulann yuzde 50sinden fazlasmda, seminom dışı tumorlerin yuzde 7580′inde, klinik tanı sırasında bu metastazlara rastlan*maktadır Tanı gecikirse buyuyen lenf duğumlerinin dokulara basınc yapma*sından kaynaklanan belirtiler ortaya cı*kar Kasık lenf duğumlerine metastaz yalnızca butun testis torbasına yayılan tumorlerde ya da kasık kanalından tor*baya inmeyen testisten cıkan tumorler*de gorulur Testis tumorlerinin yayılımı testis torbası icinde yer alan spermatik kordon toplardamarları aracılığıyla, tu*mor sağ testisteyse alt anatoplardamara, sol testisteyse sol bobrek toplardamarı*na doğru olur Koryokarsinomlar ozel*likle lenf duğumlerine yayılmadan doğ*rudan toplardamar yolunu kullanır Ak*ciğerler lenf duğumu dışındaki metas*tazların en sık gorulduğu organlardır Metastazlar en cok yuvarlak bicimli, cok sayıda ve farklı buyukluktedir Da*ha ileri evrelerde akciğer zarında (plevra) sıvı toplanır, karaciğer, kemik ve be*yin metastazları gorulur
En sık gorulen komplikasyonlar aşa*ğıda sıralanmıştır:
Baskı ve tıkanmaya bağlı belirtiler Karın zarı arkasındaki buyuk lenf du*ğumlerinin idrar yollarına, alt anatoplar*damara ve omurganın yanlarında bulu*nan sinirlere baskı yapmasından kay*naklanır İlerlemiş olgularda mideye ya*yılma olabilir
Solunum yetmezliği Akciğer dokusundaki metastazların yaygınlığına ya da akciğer zan katmanları arasındaki sıvı*ya bağlı olarak akut ya da kronik solu*num yetmezliği ortaya cıkabilir
Beyin metastazları Tek bir odakta ya da olguların yuzde 15′inde goruldu*ğu gibi cok sayıda olabilir
Tedavi
Geliştirilen tedavi girişimleri sayesinde embriyonsu yapıda testis tumorlerinin her tipinde ve evresinde iyileşme sağla*nabileceği gosterilmiştir Tedavide bu ilerleme, seminomlarda yuksek enerjili yaygın ışın tedavisi aracılığıyla, seminom dışı tumorlerde ise birden cok ilac kullanımına dayalı kemoterapiyle sağ*lanmıştır Gunumuzdeki tedavi sorunla*rı ozellikle seminom dışı tumorlerde or*taya cıkar Bu sorun, secilen ilk ilaclar*dan sonra tedavinin hangi ilaclarla sur*duruleceği noktasında yoğunlaşır İler*lemiş evrelerde bulunan ya da yalnızca cerrahi tedavi uygulanıp sonradan yine*lemiş olgularda, bir engel yoksa cerrahi girişimle birlikte cok ilaca dayalı kemoterapi uygulanabilir Ayrıca yeni ilaclar ve ilac tedavisinde kullanılabilecek maddeler uzerinde calışmalar yapılmak*tadır Bunların ozellikle metastazı olan hastaların iyileşmesine onemli olcude katkıda bulunacağı sanılmaktadır