Testisler (yani yumurtalıklar) skrotum adı verilen (testis torbası) bir cilt kesesi içinde yer alan ve penisin alt kısmında buunan oval biçimli üreme için gerekli spermleri üreten bir çift organdır. Erkek üreme sisteminin bir parçasıdır. Testisler, ergenlikten itibaren hem erkeklik hormunu testosterone hem de spermleri üretirler.
Testosteron ise ses kalınlaşması ve kıllanma gibi erkek özellikleri sağlayan bir hormon olup, ereksiyon (sertleşme) ve cinsel dürtüyü (libido) kontrol eder.
Testis Kanseri Nedir?
Testis kanseri erkeklerin %1-2’sinde görünen nadir bir hastalıktır. Günümüzdeki tedavilerle %95’in üzerinde tedavi edilebilmektedir. Genellikle 20-40 yaşları arasında sık görülmekte olup 15-19 yaşları arasındaki adölesanslarda lösemi’den sonra ikinci sıklıkla görülen kanser tipidir. İlk 1 yaşta, 20-40 yaşlarında ve 60 yaşlarında görülme sıklığı artar. Testis kanseri en sık testisin sperm ve testosterone üreten hücrelerinden köken alır.
Testis Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Testis kanserinin en sık görülen belirtisi, testisin bir kısmında genellikle ağrısız kitle ya da şişliktir. Kitle bazen testisin şeklini bozabilir. Nadiren karın alt kısmında ağrı olabilir. Hastaların %10’unda ise çocuk sahibi olamama nedeniyle üroloğa başvurduklarında farkedilebilmektedir.
Bazen testis kanseri karnın arka kısmında ana atardamar ve toplar damar çevresindeki lenf bezlerine yayılabilir. Bu durum karında şişlik ve sırt-bel ağrısına neden olabilir.
Testis kanseri göğsünüzün ortası, akciğerin arasındaki lenf düğümlerine de yayılabilir. Bu durumda öksürük, nefes alma ya da yutkunma güçlüğü ve göğüste şişliğe neden olabilir. Yine vücudun farklı bölgelerinde (koltuk altı ve boyun bölgesinde) lenf bezlerine yayılım nedeniyle yumrular meydana getirebilir.
Testis Kanserinin Erken Teşhisi
Erken teşhis edilen kanserler çok daha kolay tedavi edilebilir. Testislerinizin nasıl göründüğü ve nasıl hissettiğinizin farkında olmak, bir değişiklik meydana geldiğinde bunu bilmenizi sağlar. Sizin için normal olmayan bir değişiklik fark ettiyseniz, doktorunuzla görüşünüz.
Bu kontrolü zaman zaman testislerinizi elle kendiniz muayene ederek gerçekleştirmeniz yeterli olacaktır. Özellikle sıcak ortamlarda (banyo sırasında) yapmak gerekir. Her iki elinizin parmakları ve baş parmağınızı yardımıyla testislerinizi muayene edin. Diğer testis ile karşılaştırmanız anormallik olup olmadığını anlamanız açısından size yardımcı olacaktır.
Eğer testisinizde bir şişlik farkederseniz mümkün olan en kısa zamanda doktorunuza kontrol ettirmek üzere bir randevu alınız.
Testis Kanseri Tipleri
Seminom ve seminom dışı (non-seminom) olmak üzere 2 ana testis kanseri türü vardır. Bunlar testislerdeki germ hücrelerinden gelişirler. Bunlar bazen birlikte de görülebilmektedir. Tüm bu testis kanserleri aşağı yukarı aynı şekilde tedavi edilmektedir.
Testis Kanseri Riskleri ve Nedenleri
İnmemiş testis testis kanseri için en önemli risk faktörüdür. Özellikle 13 yaşından önce inmemiş testis tedavisi olan hastalarla olmayan hastalar arasında yaklaşık 2 kat daha fazla kanser oluşma riski vardır.
Testis kanserinde genetik ve ailevi faktörlerde risk faktörlerindendir. Etnik köken de kansere yakalanma riskini etkilemektedir.