Tetanoz
Doğumdan başlayarak her yaştaki insanı korkutma eden, ve derhal her toplumda görülebilen son derece güvenli olmayan bir hastalık olan Tetanoz, gelişmiş ülkelerde yüksek aşılama oranları nedeniyle giderek azalmakla birlikte, bilhassa gelişmekte olan ülkelerde halen manâlı bir vefat nedenidir Bütün dünyada heryıl takriben bir milyon birey tetanozdan ölmektedir Bunların yarısından fazlasını maalesef “Yenidoğan Tetanozu olguları oluşturmaktadır
Tetanoz mikrobu, genellikle toprakta, nemli ortamda, konutameliyathane tozlarında, tuzlu suda, bilhassa gübre içerisinde ve oksijensiz ortamda yaşayabilen, ısıya dirençli bir mikroptur Vücuda çok ufak bere ve kesiklerden zeka girebilen Tetanoz mikrobu, salgıladığı Tetanospazmin adlı “Tetanoz zehiri ile omuriliğe ve asap sistemine hasar vermekte ve gelişmiş tüm tedavi olanaklarına rağmen hala 10 hastadan 6 ’sının ölümüne yol açmaktadır
Yenidoğan dönemi dışında hastalığın görülme oranı bayan ve erkeklerde eşittir İleri yaşlarda kadınlarda risk oranı artar Bunun nedeninin askerlik döneminde erkeklere yapılan Tetanoz aşılaması olduğu düşünülmektedir
Yenidoğan tetanozu, aşılanmamış annelerden ve uygunsuz şartlarda doğan bebeklerin göbek kordonunun steril olmayan tıraş bıçağı, bistüri vb kesilmesinden kaynaklanan bir enfeksiyondur Doğumdan sonraki 310 gün içerisinde görülür ve vefat oranı % 6080 arasındadır Çare sonucu yaşayanlar aralarında ise gelişme geriliği yaygındır
Yenidoğan döneminde Tetanozun ilk belirtisi annenin de dikkatini çeken bebeğin emmemesi, rahatsızlık, alev, ağızda büzülme, çenede, ense ve sırt kaslarında, karında sertlik ve kasılmadır Bebek kasılma nöbetlerinde morarır, tahta gibi sertleşir Bacaklar dümdüz eller yumruk halinde sıkılıdır Adale kasılması hastalığın şiddetine tarafından belirli aralıklarda kazanç Yenidoğan Tetanozu günümüzde tüm çabalara ve geliştirilmiş yöntemlere rağmen, tedavisi son derece fiyatı yüksek, külfetli, özel yoğun bakım üniteleri gerektiren, yetişmiş eleman gerektiren bir hastalıktır
Yetişkinlerde de Tetanozlu hastanın yüzünde kasılmalar sonucunda özel bir bakış (küçümseyen bir tebessüm gibi) belirir Yüz kaslarının spazmı sonucu alın kırışır, dudaklar hafif aralanır, ağzın iki uçları kenarlara çekilir, gözler daralır, burun kenarındaki çizgiler daha bariz ışık halkası gelir Istemsiz Hareket halinde gelen spazmlar hastalığın yaygın özelliği olup gürültü, ışık, dokunma, koku ile uyarılabilir Sinir sisteminin uyarılması sonucu yürek atışında düzensizlikler, kan basıncında değişiklikler, terleme, yutak spazmı, idrar tutamama görülebilir
Komplikasyon olarak kasılmalar sonucu kırıklar oluşabilir Konvülziyon, aspirasyon, akciğer embolisi, bakteriyel üstenfeksiyon, dehidratasyon, nefes darlığı ve kardiak arrest görülebilir En sık ölüm sebebi sekonder zatürredir Gebelerde kasılmalar sonucu düşük oluşabilir Ani ölümlerde solunum kaslarının tutulması ve pulmoner emboli akla kazanç
Tetanoz aşılanma ile önlenebilen bir hastalıktır
Aşı ile korunma ayrıca ucuz hem etkilidir Bireyi tetanoza aleyhinde bağışık ayla getirmek için aşağıda belirtilmiş aşı programları uygulanır
Birincil Bağışıklama:
Tetanoza karşısında rutin aşılama, bebek iki aylık olduktan itibaren birer ay arayla 3 doz şeklinde uygulanan aşılama şeklindedir Bebeklik döneminde tetanoz aşısı üçlü Karma aşı (Kuşpalazı Tetanoz Boğmaca) yada Kombine aşılar adı verilen DifteriTetanozBoğmaca, İnaktive Çocuk Felci ve Hib menenjit aşılarınıda taşıyan beşli karma biçiminde yapılır Ilk aşıdan 15 veya 18 ay daha sonra bir hatırlatma dozu yapılır
Daha sonraki hatırlatma dozları çocukluk döneminde ilkokul 1sınıfta KuşpalazıTetanoz, ilkokul 5sınıf ve lise 1 sınıfta ise sadece Tetanoz aşısı biçiminde uygulanır Oluşan koruyucu antitoksin düzeylerinin devamlılığı her 10 yılda bir yapılan Tetanoz hatırlatma dozları ile hayat boyu sürdürülür
Yedi yaşından büyük ve aşısız bir kimseye öncelikle Tetanoz aşısı uygulanacaksa, ilk iki doz birer ay arayla, 3doz ise ikinci aşıdan 6 ay sonra uygulanır Tekrar oluşan koruyucu antitoksin düzeyi 10 yıl arayla uygulanan hatırlatma dozları ile sağlanır
Yenidoğan tetanozundan korunma nedeniyle, tüm gebelerin tetanoz aşıları yoklama edilmeli ve aşısı beceriksiz olanlar ve bilhassa son beş yılda hiç tetanoz aşısı olmayanlar mutlaka aşılanmalı ve bu koşul koşullar ne olursa olsun dikkatsizlik edilmemelidir Tetanoz aşısının son derece saf ve etkili bir aşı olmasının yanısıra, sanıldığının aksine, gebelikte tetanoz aşılamasının yapılması ayrıca anneye hem bebeğe yaşamsal faydalar sağlamaktadır
Yaralanma sonrası bağışıklama :
Unutulmamalıdır ki; ele iğne yada gül dikeni batmasından, yanıklara ; minik bir çizikten, geniş sıyrık ve yanıklara değin her türlü cilt lezyonu tetanoz hastalığı için potansiyel bir niçin oluşturabilir
Tetanozu önlemede uygulanacak aşılamanın yanına bere bölgesinin bakımı da önemlidir
Yara bakım kuralları kısaca şu şekilde özetlenebilir:
Bere temizliği birincil fırsatta ve hijyenik koşullarda tercihan oksijenli su ile yapılmalıdır
Yara içindeki tüm yabancı cisimler çıkarılmalıdır
Vakit geçirmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır
Yaralanma sonrası, yaranın yeri ve şekli ile hastanın aşılı olup olmaması dikkate alınarak aşı ile birlikte Tetanoz serumu uygulanması önerilebilir Aşı, serumla birlikte benzer gün, fakat vücudun ayrı bir bölgesine enjekte edilmelidir
alıntı *
Doğumdan başlayarak her yaştaki insanı korkutma eden, ve derhal her toplumda görülebilen son derece güvenli olmayan bir hastalık olan Tetanoz, gelişmiş ülkelerde yüksek aşılama oranları nedeniyle giderek azalmakla birlikte, bilhassa gelişmekte olan ülkelerde halen manâlı bir vefat nedenidir Bütün dünyada heryıl takriben bir milyon birey tetanozdan ölmektedir Bunların yarısından fazlasını maalesef “Yenidoğan Tetanozu olguları oluşturmaktadır
Tetanoz mikrobu, genellikle toprakta, nemli ortamda, konutameliyathane tozlarında, tuzlu suda, bilhassa gübre içerisinde ve oksijensiz ortamda yaşayabilen, ısıya dirençli bir mikroptur Vücuda çok ufak bere ve kesiklerden zeka girebilen Tetanoz mikrobu, salgıladığı Tetanospazmin adlı “Tetanoz zehiri ile omuriliğe ve asap sistemine hasar vermekte ve gelişmiş tüm tedavi olanaklarına rağmen hala 10 hastadan 6 ’sının ölümüne yol açmaktadır
Yenidoğan dönemi dışında hastalığın görülme oranı bayan ve erkeklerde eşittir İleri yaşlarda kadınlarda risk oranı artar Bunun nedeninin askerlik döneminde erkeklere yapılan Tetanoz aşılaması olduğu düşünülmektedir
Yenidoğan tetanozu, aşılanmamış annelerden ve uygunsuz şartlarda doğan bebeklerin göbek kordonunun steril olmayan tıraş bıçağı, bistüri vb kesilmesinden kaynaklanan bir enfeksiyondur Doğumdan sonraki 310 gün içerisinde görülür ve vefat oranı % 6080 arasındadır Çare sonucu yaşayanlar aralarında ise gelişme geriliği yaygındır
Yenidoğan döneminde Tetanozun ilk belirtisi annenin de dikkatini çeken bebeğin emmemesi, rahatsızlık, alev, ağızda büzülme, çenede, ense ve sırt kaslarında, karında sertlik ve kasılmadır Bebek kasılma nöbetlerinde morarır, tahta gibi sertleşir Bacaklar dümdüz eller yumruk halinde sıkılıdır Adale kasılması hastalığın şiddetine tarafından belirli aralıklarda kazanç Yenidoğan Tetanozu günümüzde tüm çabalara ve geliştirilmiş yöntemlere rağmen, tedavisi son derece fiyatı yüksek, külfetli, özel yoğun bakım üniteleri gerektiren, yetişmiş eleman gerektiren bir hastalıktır
Yetişkinlerde de Tetanozlu hastanın yüzünde kasılmalar sonucunda özel bir bakış (küçümseyen bir tebessüm gibi) belirir Yüz kaslarının spazmı sonucu alın kırışır, dudaklar hafif aralanır, ağzın iki uçları kenarlara çekilir, gözler daralır, burun kenarındaki çizgiler daha bariz ışık halkası gelir Istemsiz Hareket halinde gelen spazmlar hastalığın yaygın özelliği olup gürültü, ışık, dokunma, koku ile uyarılabilir Sinir sisteminin uyarılması sonucu yürek atışında düzensizlikler, kan basıncında değişiklikler, terleme, yutak spazmı, idrar tutamama görülebilir
Komplikasyon olarak kasılmalar sonucu kırıklar oluşabilir Konvülziyon, aspirasyon, akciğer embolisi, bakteriyel üstenfeksiyon, dehidratasyon, nefes darlığı ve kardiak arrest görülebilir En sık ölüm sebebi sekonder zatürredir Gebelerde kasılmalar sonucu düşük oluşabilir Ani ölümlerde solunum kaslarının tutulması ve pulmoner emboli akla kazanç
Tetanoz aşılanma ile önlenebilen bir hastalıktır
Aşı ile korunma ayrıca ucuz hem etkilidir Bireyi tetanoza aleyhinde bağışık ayla getirmek için aşağıda belirtilmiş aşı programları uygulanır
Birincil Bağışıklama:
Tetanoza karşısında rutin aşılama, bebek iki aylık olduktan itibaren birer ay arayla 3 doz şeklinde uygulanan aşılama şeklindedir Bebeklik döneminde tetanoz aşısı üçlü Karma aşı (Kuşpalazı Tetanoz Boğmaca) yada Kombine aşılar adı verilen DifteriTetanozBoğmaca, İnaktive Çocuk Felci ve Hib menenjit aşılarınıda taşıyan beşli karma biçiminde yapılır Ilk aşıdan 15 veya 18 ay daha sonra bir hatırlatma dozu yapılır
Daha sonraki hatırlatma dozları çocukluk döneminde ilkokul 1sınıfta KuşpalazıTetanoz, ilkokul 5sınıf ve lise 1 sınıfta ise sadece Tetanoz aşısı biçiminde uygulanır Oluşan koruyucu antitoksin düzeylerinin devamlılığı her 10 yılda bir yapılan Tetanoz hatırlatma dozları ile hayat boyu sürdürülür
Yedi yaşından büyük ve aşısız bir kimseye öncelikle Tetanoz aşısı uygulanacaksa, ilk iki doz birer ay arayla, 3doz ise ikinci aşıdan 6 ay sonra uygulanır Tekrar oluşan koruyucu antitoksin düzeyi 10 yıl arayla uygulanan hatırlatma dozları ile sağlanır
Yenidoğan tetanozundan korunma nedeniyle, tüm gebelerin tetanoz aşıları yoklama edilmeli ve aşısı beceriksiz olanlar ve bilhassa son beş yılda hiç tetanoz aşısı olmayanlar mutlaka aşılanmalı ve bu koşul koşullar ne olursa olsun dikkatsizlik edilmemelidir Tetanoz aşısının son derece saf ve etkili bir aşı olmasının yanısıra, sanıldığının aksine, gebelikte tetanoz aşılamasının yapılması ayrıca anneye hem bebeğe yaşamsal faydalar sağlamaktadır
Yaralanma sonrası bağışıklama :
Unutulmamalıdır ki; ele iğne yada gül dikeni batmasından, yanıklara ; minik bir çizikten, geniş sıyrık ve yanıklara değin her türlü cilt lezyonu tetanoz hastalığı için potansiyel bir niçin oluşturabilir
Tetanozu önlemede uygulanacak aşılamanın yanına bere bölgesinin bakımı da önemlidir
Yara bakım kuralları kısaca şu şekilde özetlenebilir:
Bere temizliği birincil fırsatta ve hijyenik koşullarda tercihan oksijenli su ile yapılmalıdır
Yara içindeki tüm yabancı cisimler çıkarılmalıdır
Vakit geçirmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır
Yaralanma sonrası, yaranın yeri ve şekli ile hastanın aşılı olup olmaması dikkate alınarak aşı ile birlikte Tetanoz serumu uygulanması önerilebilir Aşı, serumla birlikte benzer gün, fakat vücudun ayrı bir bölgesine enjekte edilmelidir
alıntı *