Tıbbi aygıt üreticileri devletten alacaklarını tahsil edemedikleri için üretim yapamadıklarını ve batma noktasına geldiklerini söyledi. Üreticiler, yeni bir Kovid dalgasında aygıt krizi yaşanabileceği ihtarında bulundu.
Tıbbi aygıt dalında kamu alacaklarıyla ilgili sular durulmuyor. Pandeminin getirdiği fevkalâde şartlar nedeniyle alacaklarından feragat etmesi istenilen kesimde ödemeler bir türlü nizama girmedi.
Feragat muahedesi yapan şirketler, bir ölçü ödeme aldıktan sonra kalan parayla ilgili tahsilat sorunu yaşamaya devam ederken, feragati kabul etmeyenler ise 17 aydır devletten ödeme bekliyorlar. Dalın kamu alacakları toplamı 5 milyar lirayı aştı. Maliye ve Sıhhat Bakanlıkları’nın bürokratlarıyla yapılan görüşmeler sonuç vermezken tıbbi aygıt şirketlerine evvelki gün, “Bayramda ödeme yok” bilgisi geldi.
İşçi maaşları birikti, üretim durdu
Dünya gazetesinden Yasemin Salih'in aktardığına nazaran sektör olarak ödemeler konusunda yaptıkları görüşmelerde Ramazan Bayramı öncesinde tahsilat kelamı aldıklarını lakin, Maliye Bakanlığı bürokratlarından bunun gerçekleşmeyeceğine dair kesin görüş geldiğini söyleyen Tıbbi Aygıt Üretici ve Tedarikçileri Federasyonu (TÜMDEF) Lider Yardımcısı Erkin Delikanlı, “Herkesin kapısında icra, gecikmiş kredi, ödenmemiş işçi maaşları var. Kirasını ödeyemeyen dal hammadde borçlarını da karşılayamadığı için materyal alamıyor. Bu durum kesimde üretimin yüzde 30-40 düşmesine neden oldu” dedi.
Kesimde 2020 sonuna oranla üretimin yüzde 30-40 düştüğünü belirten Delikanlı, şu tabirleri kullandı:
“Bunun hesabı yalnızca bize değil, sayın Cumhurbaşkanımıza da verilmeli. Kendisi tıbbi aygıt kesimini stratejik alanlar ortasına koydu ve yerlileşmenin geliştirilmesini istedi. Bu türlü mi yapılacak yerlileşme atılımı? Bölüm bitiriliyor. Hammadde aldığımız yerlere parasını ödeyemiyoruz. Bu ülkenin katma pahalı üretimine balta vuruluyor.”
Bu türlü giderse yeni bir Kovid dalgasında aygıt krizi yaşanır
ORDER (Ortopedi ve Omurga Cerrahisi Tıbbi Materyal İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği) İdare Konseyi Üyesi Adem Uyanık, dalda makinelerin durduğunu tabir etti.
Tıbbi aygıt dalının teşvik değil alacaklarının peşinde olduğunu vurgulayan Uyanık, hammadde zahmetine dikkat çekti.
Uyanık, “Solunum filtrelerinde yer alan hortumların hammadde fiyatı tonu bin 600 dolardan 2 bin 800 dolara yükseldi. Ve piyasada materyal yok. Tedarik kanalları tıkanmaya başladı. Alacak paramız da yok. Yurtdışından sipariş yağıyor ancak üretim yapamıyoruz. Firmalar kapanıyor, görmezden geliniyor. Bu türlü giderse Türkiye’de bir sonraki Kovid dalgasında teneffüs filtresi krizi yaşanacak” sözlerini kullandı.
Maske ve eldiven ihracatıyla göz boyanıyor!
Nakit derdi nedeniyle tıbbi aygıt üretimindeki düşüşün ihracata da yansıdığını savunan Erkin Delikanlı, "Yurtdışından talep var, sipariş yağıyor fakat üretim yapamadığımız için önemli bir kayıp yaşıyoruz” dedi. Tıbbi aygıt ihracatının içine maske, eldiven, dezenfektan üzere şahsî hami eserlerin dahil edildiğine dikkat çeken Delikanlı, bunun ihracat bilgilerinde yanılgıya neden olduğunu vurguladı. Delikanlı, “Türkiye’nin tıbbi aygıt ihracatından maske, eldiven üzere eserleri çekin; gerçek katma bedelli aygıt ihracatına bakın, önemli bir düşüş olduğunu göreceksiniz. 2020 sonunda bu kümenin ihracatı 650-700 milyon dolar düzeylerindeyken artık 500 milyon dolarlara düştü. Katma pahalı, stratejik bir alanda bu türlü bir darbe Türkiye’nin hedefl eriyle bağdaşmıyor” diye konuştu.
Delikanlı, maske, dezenfektan ve eldiven dışında kalan tıbbi aygıt kümesindeki eserlerde ihracatın 2020 sonunda 700 milyon dolarlardayken nisan sonu prestijiyle 500 milyon dolara gerilediğini belirtti.