Tifo, şiddetli ateşe neden olan bakteriyel bir hastalık Salmonella bakterisiyle yakından akraba olan bir tur bakteri yuzunden oluyor Tifo kirli icme suları, kirli yiyecekler ve nadiren de hasta olan bir insanla yakın temas yoluyla bulaşabilir Temiz icme suyu ve kanalizasyon sistemlerinin gelişmesiyle salgın riski son yuzyılda oldukca duştu Ancak bu sistemlerin hala kurulmadığı geri kalmış bolge ve ulkelerdeyse risk hala devam ediyor
Tifo belirtileri
Tifo mikrobu vucuda girdikten sonraki ilk 7 – 14 gun kulucka aşamasında kalır Ancak ozellikle cocuklarda belirtiler ilk haftada yavaş yavaş ortaya cıkabildiği gibi aniden de gelişebilir Şimdi tifo mikrobunun vucuda girdikten sonraki ilk haftalarını tek tek ele alalım
1 hafta: Kirli su, pis yiyecek ya da tifo taşıyıcı bir insanla yakın temasa gectiniz ve mikrobu aldınız Bu hafta genellikle sessiz sedasız gecer Ancak bazı durumlarda şu belirtiler gorulebilir:
• Ataklar halinde yuksek ateş (394 – 40 °C)
• Baş ağrısı
• Zayıflık ve yorgunluk
• Kuru oksuruk
• İştah kaybı
• Karın ağrısı
• İshal ya da kabızlık
• İsilik
2 hafta: Tifo mikrobu aldıktan sonraki ikinci hafta tedaviye başlanmazsa ikinci aşamaya gecersiniz Bu aşamadaki belirtilerse:
• Surekli yuksek ateş
• Şiddetli ishal ya da kabızlık
• Ciddi oranda kilo kaybı
• Karında şişlik
3 hafta: Tifonun 3 haftasında hastalık cok ciddi boyutlara erişir Bu aşamanın belirtileriyse:
• Zeka faaliyetlerinde durma
• Sabit bakışlar
• Mimik kaybı
• Cevresiyle iletişim kurmama
• Ciltte kabarıklıklar
• Delilik
• Karaciğer ve dalakta şişme
• Şiddetli ishal ya da kabızlık
Ne zaman doktora gitmeliyim?
Tifo belirtileri şuphesi duyuyorsanız mutlaka en yakın sağlık kuruluşuyla iletişime gecin Tifo riski yuksek yabancı bir ulkede seyahat ettiyseniz ve hala orada bulunuyorsanız da yine en kısa zamanda hangi ulkenin vatandaşıysanız o ulkenin konsolosluğuna başvurun Onlar sizi en kısa surede gerekli tıbbi yardımı ulaştıracaklardır
Kimler tifo riski altında?
Dunya capında calışmalarına devam eden Hastalık Kontrol ve Onleme Merkezi’ne gore tifo yılda 22 milyon kişiyi etkileyen cok ciddi bir hastalık Bu rakam cok buyuk Ancak bu 22 milyon kişinin coğu Guneydoğu Asya, Afrika, Guney Amerika ve Hindistan gibi bolgelerde yaşıyor Ancak ne yazık ki Turkiye’de cocuklarda gorulen tifo vakalarında listenin başını cekenler arasında Şimdi gelin tifo riski kimlerde daha yuksekmiş ayrıntılı bakalım:
• Tifonun yaygın olduğu ulkelere seyahat edenler
• Tifo mikrobuyla yakın calışan sağlık personelleri
• Tifo hastasıyla yakın temasta bulunanlar
• HIV ve AIDS gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları olanlar
• Kanalizasyon sistemi kurulmamış yerlerde yaşayanlar
• Temiz icme suyuna ulaşamayanlar
Tifo bana ne yapar?Tifo ozellikle 3 haftaya kadar tedavi edilmezse sizi adeta yıkar gecer Daha once de belirtiler aşamasında sıraladığımız gibi cok ciddi komplikasyonlara neden olur Bu komplikasyonlardan en ciddilerinden biri bağırsaklarda acılan delikler Hastaların yaklaşık % 5’inde goruluyor Bağırsaklarda ciddi kanamaya neden oluyor, tansiyon ani şekilde duşuyor Kanın karın boşluğuna aktığı durumlardaysa şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma gelişiyor Olumcul olabildiğinden acil tıbbi bakım gerektiriyor Tifonun daha az rastlanan etkilerine bakalım:
• Kalp kasında iltihaplanma (miyokartrit)
• Endokardit
• Zaturre
• Pankreas iltihabı (pankreatit)
• Safra kesesi iltihabı
• Menenjit
• Halusinasyonlar
• Paranoid psikoz
• Deliryum
Tum bu komplikasyonlar oldukca korkutucu Ancak unutmayın ki tifo tedavi edilebilen bir hastalık Yapmanız gereken tek şey en kısa surede tıbbi yardıma ulaşmak
Tifo belirtileri
Tifo mikrobu vucuda girdikten sonraki ilk 7 – 14 gun kulucka aşamasında kalır Ancak ozellikle cocuklarda belirtiler ilk haftada yavaş yavaş ortaya cıkabildiği gibi aniden de gelişebilir Şimdi tifo mikrobunun vucuda girdikten sonraki ilk haftalarını tek tek ele alalım
1 hafta: Kirli su, pis yiyecek ya da tifo taşıyıcı bir insanla yakın temasa gectiniz ve mikrobu aldınız Bu hafta genellikle sessiz sedasız gecer Ancak bazı durumlarda şu belirtiler gorulebilir:
• Ataklar halinde yuksek ateş (394 – 40 °C)
• Baş ağrısı
• Zayıflık ve yorgunluk
• Kuru oksuruk
• İştah kaybı
• Karın ağrısı
• İshal ya da kabızlık
• İsilik
2 hafta: Tifo mikrobu aldıktan sonraki ikinci hafta tedaviye başlanmazsa ikinci aşamaya gecersiniz Bu aşamadaki belirtilerse:
• Surekli yuksek ateş
• Şiddetli ishal ya da kabızlık
• Ciddi oranda kilo kaybı
• Karında şişlik
3 hafta: Tifonun 3 haftasında hastalık cok ciddi boyutlara erişir Bu aşamanın belirtileriyse:
• Zeka faaliyetlerinde durma
• Sabit bakışlar
• Mimik kaybı
• Cevresiyle iletişim kurmama
• Ciltte kabarıklıklar
• Delilik
• Karaciğer ve dalakta şişme
• Şiddetli ishal ya da kabızlık
Ne zaman doktora gitmeliyim?
Tifo belirtileri şuphesi duyuyorsanız mutlaka en yakın sağlık kuruluşuyla iletişime gecin Tifo riski yuksek yabancı bir ulkede seyahat ettiyseniz ve hala orada bulunuyorsanız da yine en kısa zamanda hangi ulkenin vatandaşıysanız o ulkenin konsolosluğuna başvurun Onlar sizi en kısa surede gerekli tıbbi yardımı ulaştıracaklardır
Kimler tifo riski altında?
Dunya capında calışmalarına devam eden Hastalık Kontrol ve Onleme Merkezi’ne gore tifo yılda 22 milyon kişiyi etkileyen cok ciddi bir hastalık Bu rakam cok buyuk Ancak bu 22 milyon kişinin coğu Guneydoğu Asya, Afrika, Guney Amerika ve Hindistan gibi bolgelerde yaşıyor Ancak ne yazık ki Turkiye’de cocuklarda gorulen tifo vakalarında listenin başını cekenler arasında Şimdi gelin tifo riski kimlerde daha yuksekmiş ayrıntılı bakalım:
• Tifonun yaygın olduğu ulkelere seyahat edenler
• Tifo mikrobuyla yakın calışan sağlık personelleri
• Tifo hastasıyla yakın temasta bulunanlar
• HIV ve AIDS gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları olanlar
• Kanalizasyon sistemi kurulmamış yerlerde yaşayanlar
• Temiz icme suyuna ulaşamayanlar
Tifo bana ne yapar?Tifo ozellikle 3 haftaya kadar tedavi edilmezse sizi adeta yıkar gecer Daha once de belirtiler aşamasında sıraladığımız gibi cok ciddi komplikasyonlara neden olur Bu komplikasyonlardan en ciddilerinden biri bağırsaklarda acılan delikler Hastaların yaklaşık % 5’inde goruluyor Bağırsaklarda ciddi kanamaya neden oluyor, tansiyon ani şekilde duşuyor Kanın karın boşluğuna aktığı durumlardaysa şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma gelişiyor Olumcul olabildiğinden acil tıbbi bakım gerektiriyor Tifonun daha az rastlanan etkilerine bakalım:
• Kalp kasında iltihaplanma (miyokartrit)
• Endokardit
• Zaturre
• Pankreas iltihabı (pankreatit)
• Safra kesesi iltihabı
• Menenjit
• Halusinasyonlar
• Paranoid psikoz
• Deliryum
Tum bu komplikasyonlar oldukca korkutucu Ancak unutmayın ki tifo tedavi edilebilen bir hastalık Yapmanız gereken tek şey en kısa surede tıbbi yardıma ulaşmak