TİK BOZUKLUKLARI
Tikler aniden olan, tekrarlayıcı, bir düzen olmayan hareket, jest, mimiklerden oluşan
davranışlardır. Çoğu zaman çok kısa süreli ani hareketlerden oluşur. Çok şiddetli durumlarda arka
arkaya olduğu zaman ise süre uzunmuş gibi gelebilir. Tik bozuklukları ilk 1800 yıllarda
tanımlanmıştır. Yapılan çalışmalarda toplumda görülme sıklığı yaklaşık olarak % 10 dur. Tikler
genelde dönem dönem artıp azalır. Bazen bu süre o kadar kısadır ki aileler durumun farkına bile
varmayabilir. Çok sık ve şiddetli olduğu zaman ise ailedeki herkesi başta çocukları olmak üzere
rahatsız etmeye başlar.
Tikler özellikle stres yataran durumlarda ortaya çıkar ya da var olanlar daha da
artar. Stres yaratan durumlara bir kaç örnek verecek olursak: anne-babanın tartışması,evde
gerginlik düzeyinin yüksek olması, sınav dönemleri, ders başarısızlığı, kardeş kıskançlığı, boğaz
ya da ateşli üst solunum yolu hastalıkları... Çocuğun kendisini huzurlu ve rahat hissetiği
durumlarda ( yaz tatileri, uyku sırası, televizyon ya bilgisayar başında..) ise tam tersine kaybolur
ya da azalır. Tiklerin bir diğer özelliği ise müdahele edildiği zaman artış göstermesidir. Bazende
tikleri geçmiş olan bir çocuğun yanında tikler hakkında konuşulduğu zaman tikler tekrardan
başlayabilir. Çocuklar istedikleri zaman kısa sürelide olsa tiklerini engelleyebilirler. Tik
Bozuklukları en çok 10 yaş civarı şiddetlenir ve gözlenir. Genelde 20 yaş civarında ise azalırlar.
Tik Bozukları genelde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Davranış Bozukluğu, Kaygı
Bozukları , Obsesif Kompulsif Bozukluklarla birlikte sık gözükür. Tikler motor ( hareket ) ve vokal (
ses ) tikleri olmak üzere iki şekilde gözlenir.
Motor Tikler:
Göz Kırpma, Burun Kıvırma, Omuz Oynatma, Omuz Silkme, Parmaklarla Oynama, Parmak
Tıklatma, Yüz Buruşturma, Dudak Yalama...
Ses Tikler:
Öksürme, Boğaz Temizleme, Islık Çalma, Burun Çekme, Hayvan ve Kuş sesleri Çıkarma, Kötü
Söz Söyleme
Tik Bozukluları aşağıdaki 3 ana tanıdan oluşur.
TİK BOZUKLUKLARI
Tourette Bozukluğu
Kronik Motor ya da Vokal Tik Bozukluğu
Gelip Geçici Tik Bozukluğu
Tourette Bozukluğunda hem motor tikler hem de vokal ( ses ) tikler beraber gözlenir. Tourette
Bozukluklarına genelde davranış problemleri ve takıntılarda eklenir. Tik Bozuklukları içerinde en
gürültülü dikkat çekenidir. Nörolojik sorunlar Tourette Bozukluğunda daha fazla gözlenir. Kronik
Motor ya da Vokal Tik Bozukluğunda dönem dönem motor tiklere vokal tikler eşlik eder. Gelip
Geçici Tik Bozukluğunda ise adı başında tikler dönem dönem olur ve kendiliğinden kaybolur.
TEDAVİ
Tik Bozukluklarında ilk önemli nokta tiklerin çocuğumuzun hayatını ne kadar etkilediğini tespit
etmektir. Çoğu zaman çocuklar bu durumdan rahatsız değillermiş gibi gözükselerde aslında bu
durumdan çok rahatsızlardır. En çok çocuklar çevreden ve arkadaş ortamından aldıkları geri
bildirimlerden etkilenir. Basit ya da geçici tiklerde kendileri etraftaki birisi söylemese tiklerinin
farkında bile olmayabilirler. Tik Bozukluğunda en önemli şey tikleri artıran stresör faktörlerin tespit
edilmesi ve yok edilmesidir. Tik Bozukluklarında eşlik eden diğer hastalıkların tespit edilip tedavi
edilmeside çok önemlidir. Bir diğer önemli nokta ise bu konunun sürekli çevre tarafından
müdahele edilerek hatırlatılmamasıdır. Müdahele ettikçe basit geçici bir tik bile uzun sürede
kronikleşebilir. Direçli ve uzun süren durumlarda ise medikal tedaviler oldukça yüz güldürücü
sonuçlar vermektedir.