Türkiye’nin günlerdir konuştuğu Ankara’daki TOGO kuleleri hakkında, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi cürüm duyurusunda bulundu.
CHP’li eski milletvekili Sinan Aygün’ün yaptığı TOGO ikiz kulelerini hakkında, tarza muhalif olduğu münasebeti ile TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi mevzuyu yargıya taşımıştı. Yargı, Mimarlar Odası’nın münasebetini haklı buldu ve TOGO ikiz kulelerinin planını iptal etti. Ankara Büyükşehir Belediyesi de, yargının kararını uygulama tarafında adım attı.
Bunun üzerine Sinan Aygün, Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş hakkında, “rüşvet” argümanı ile hata duyurusunda bulundu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı bahisle ilgili soruşturma başlatırken, İçişleri Bakanlığı da araştırma yapılmak üzere müfettiş görevlendirmişti.
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi ise, TOGO ikiz kulelerini yapan Sinan Aygün ile eski AKP’li Ankara Büyükşehir Belediye Liderleri Melih Gökçek, Mustafa Tuna ve TOGO planında imzası bulunanlar hakkında kabahat duyurusunda bulundu.
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi yaptığı açıklamada, “Ayrıcalıklı imar hakkıyla gündeme gelen ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin açtığı plan iptali ve mühürlemem kararını yargıya taşıyarak, yargı kararları çerçevesinde Ankara Büyükşehir Belediyesinin istinafdan feragat etmesi ve TOGO kulelerinin mühürlenmesinin akabinde Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 3194 sayılı kanuna muhalefet ve vazifesi berbata kullanma cürmü işleyen şikâyet edilen mahkeme kararlarını dolanan TOGO ikiz kulelerine ayrıcalıklı imar hakkı sağlayan Ankara Büyükşehir Belediyesi evvelki periyot liderleri, Melih Gökçek Mustafa Tuna, Sinan Aygün Gayrimenkul İnşaat Aş. Yetkilikleri, Togo Ayakkabı San. Tic.A.Ş. yetkilikleri ve devrin meclis üyeleri hakkında kamu davası açılması talebiyle suç duyurusunda bulunulmuştur” ifadelerini kullandı.
Bahisle ilgili açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Lideri Tezcan Karakuş Candan da, “İçişleri Bakanlığının geçmiş periyotlarda Melih Gökçek hakkındaki onlarca hata duyurumuzda soruşturma müsaadesi vermediğini de hatırlatarak, birebir süratle, cürüm duyurumuzu dikkate alıp almayacağını da göreceğiz” ifadelerini kullandı.
Tezcan Karakuş Candan’ın sözleri şöyle:
“Ankara’daki kentsel rant paylaşımı, ayrıcalıklı imar hakları parsel parsel takip etmeye devam edeceğiz, TOGO ikiz kuleleri davasında ortaya çıkan girift ilgiler buzdağının görünen yüzüdür ve bu sistemin sorumlusu iktidardır. Çukurambar’dan etraf yoluna kadar bunun üzere onlarca ayrıcalıklı imar hakkı kullanılmıştır. Tüm bu süreçler bağlantılar tel tel dökülmektedir. Karşımızda yalnızca bir TOGO ikiz kuleleri değil, Ankara’nın siyasetten iş dünyasına kadar uzanan kentsel rantın nasıl paylaşıldığının tekil bir örneği durmaktadır. AnKARANT Belgesini davacı taraf olarak takip etmeye devam edeceğiz kabahat duyurusunda bulunduk, Belediyeye acilen mülkiye müfettişleri gönderen İçişleri Bakanlığının geçmiş periyotlarda Melih Gökçek hakkındaki onlarca cürüm duyurumuzda soruşturma müsaadesi vermediğini de hatırlatarak, birebir süratle, kabahat duyurumuzu dikkate alıp almayacağını da göreceğiz. Ankaralının hakkını gasp edenler yargı önünde hesap verene kadar uğraştan vazgeçmeyeceğiz. ”
BİR AÇIKLAMA DA TMMOB KENT PLANCILARI ODASI ANKARA ŞUBESİ’NDEN
TMMOB Kent Plancıları Odası Ankara Şubesi de, TOGO kuleleri ile ilgili açıklama yaptı. “TOGO Kuleleri özelinde gündeme gelen ‘25 milyon TL bedelinde okul taahhüdü’ sorunu Şubemizin takip ettiği kararlar ve dokümanlar dahilinde tespit edilememektedir” denilen açıklamada, 2015 yılında Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Melih Gökçek’e işaret edilerek, “2015 yılı ekim ayı itibariyle, hem Ankara Büyükşehir Belediyesinin kimi mensupları hem de parsel malikleri TOGO Kuleleri alanında işlenen kabahatin ortaklarıdır” denildi.
TMMOB Kent Plancıları Odası Ankara Şubesi’nin açıklaması şöyle:
“Son günlerde Türkiye kamuoyu tarafından takip edilen "Togo Kuleleri" konusu ülkemiz kentlerinin farklı siyasi kesim ve rant çevrelerince nasıl bir kıskaca alındığının ve nasıl yağmalandığının açık bir göstergesidir. Şubemizin yıllardır takip ve uğraş ettiği Ankara Büyükşehir Belediyesi bünyesinde bu yılın başına kadar sürdürülen çürümüş rant sistemi, bu sefer de Togo Kuleleri örneğinde tüm pisliğiyle gözler önüne serilmiştir. Ayrıyeten gündem konusu AVM-Plaza kompleksinin yükseldiği alan üzerinde birkaç yıl öncesine kadar bir ayakkabı fabrikasının bulunduğunu hatırlatmak isteriz. Bu doğrultuda, ülkemizde üretim iktisadından vazgeçilerek toprak rantına ve inşaata dayalı iktisada geçilmesinin gölgesinde büyüyen rant etraflarının kirli bağlantılarının ortaya dökülmesi sebebiyle mevzunun farklı bir sembolik değer taşıdığını belirtmek isteriz.
Gelinen noktada Ankara Büyükşehir Belediyesi, 16.05.2018 tarihinde Şubemizin açmış olduğu davada 17.İdare Mahkemesince verilen imar planlarının iptali kararının çabucak akabinde çoktan durdurulması gereken inşaatı geçtiğimiz hafta mühürleyerek, misyonunu geç de olsa yerine getirmiştir.
LOKAL İDARELERDE RÜŞVETİN KURALLAŞTIRILMASI YOLUYLA AYRICALIKLI KISIMLARA DAĞITILAN İMAR RANTLARI
Bu tartışmadaki en kritik nokta, imar rantlarının kimi taahhütler karşılığında ayrıcalıklı şahıslara keyfi olarak dağıtılması problemidir. Belediye, bilhassa son 10 yıldır, kamuoyu nezdinde aklanmış bir imar yolsuzluğu tertibini bünyesinde kurumsallaştırabilmek için daima olarak yeni araçlar icat etmektedir. Bu araçsallıkların temelinde "rüşvet niteliğindeki kimi tekliflere" -"sosyal" bir kılıf giydirilmeye çalışılarak- imar süreçlerine entegre edilmeye çalışılması vardır.
Ne kadar ironiktir ki, rüşvet niteliği barındırdığını belirterek uğraş ettiğimiz bu taahhütlerin kolaylaştırıcılığında ilerleyen imar pazarlıklarının birebir örneği olan TOGO Kuleleri sürecinde, taahhütü vererek imar rantını elde eden taraf tarafından, uygulamanın "rüşvet niteliği" kamuoyu önünde pervasızca itiraf edilmektedir.
Özetle taraflar ortasında tartışma konusu olarak gündeme damgasını vuran "rüşvet meselesi" Şubemizin yıllardır sürdürdüğü uğraş alanlarından biridir. Kelam konusu haksız ve hukuksuz tekniğe ait birinci davamız Haziran 2015‘te görülmüştür. İncek ve Kızılcaşar Mahallelerinde Melih Gökçek tarafından, yaklaşık 102 hektarlık alanın yapılaşma şartları, %20‘sinin belediyeye ‘bağışlanması‘ koşuluyla yaklaşık yedi kat artırılmıştır. O devir bu karar "İmar Kanunu taslağında öngörülen imar rantlarının kısmen kamuya aktarılması kararlarının Kanun öncesi tatbikatı niteliği taşıdığı" gerekçesiyle, yani mevzuata karşıtlığı umarsızca belirtilmek suretiyle alınmıştır.*[1]
Devamında rüşvet niteliği taşıyan bu uygulama, plan notlarına dönüştürülerek sürdürülmeye çalışılmıştır. Kreş, okul, yurt, mescit, spor kompleksi üzere yapılar yapma vaadi karşılığında kimi ayrıcalıklı şahıslara imar rantı transferi sağlayan tüm planlar tarafımızca tek tek tespit edilerek yargıya taşınmış ve planlar iptal edilmiştir.*[2]
İcat edilen son prosedürün de Şubemizin ağır gayreti sonucunda mahkeme kararlarıyla hukuksuz olduğunun tescillenmesi sonrasında, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, 12 Ekim 2018‘de aldığı bir kararla; daha evvel gerçekleştirdiği Okul yahut Toplumsal Maksatlı yapıların yapılması kaidesi koştuğu plan notu kararları yerine "Belediye Hizmet alanları, hizmet binaları, altyapı ve üst yapıda yol, köprü, alt geçit, üst geçit, park, peyzaj, Huzurevi, Bayan sığınma konutu vb. tesislerde kullanılmak üzere bedel alınması" kararını oy çokluğu ile kabul etmiştir. Kelam konusu uygulama da tarafımızca yargıya taşınmıştır.*[3]
Bu evrede belirtmek gerekir ki, Ankara Büyükşehir Belediyesinin yeni idare periyodu içinde alınan ve şubemizce incelenen imar kararları nezdinde üstte üç farklı biçimde örnekleri sıralanan rüşvet niteliğindeki uygulamaların bir benzerine rastlanmamıştır. Münasebetiyle bugün TOGO Kuleleri özelinde gündeme gelen "25 milyon TL bedelinde okul taahhüdü" sıkıntısı Şubemizin takip ettiği kararlar ve dokümanlar dahilinde tespit edilememektedir. Taraflar ortasında kelam konusu pazarlık gündeminin mevzu olup olmadığı problemi fakat tarafların yargı karşısına çıkması ile açıklığa kavuşabilecektir. Gelinen noktada, Ankara Büyükşehir Belediyesi bünyesinde böylesi kirli münasebetlerin hala sürdürülmediği ve sürdürülmeyeceği temennisi ile süreç tarafımızca titizlikle takip edilmektedir.
Bu noktada defaatle vurgulanması gereken bahsin özü şudur; arsa sahibi şahıs ya da şirketler tarafından, kullanım hedefi ne olursa olsun, maddi bedeli olan bir varlığın onay kurumuna vaat edilmesi/hibe edilmesi karşılığında, parsele özel imar artırımı yapılması; kamu faydasına yapılan planlama mesleğinin asılları açısından kelam konusu dahi edilemez.
Sonuç olarak 2015 yılı ekim ayı itibariyle, hem Ankara Büyükşehir Belediyesinin kimi mensupları hem de parsel malikleri TOGO Kuleleri alanında işlenen cürmün ortaklarıdır. Bu kirli iştirakte;
1-Alanda keyfi emsal artışı sağlayarak şahıslara ya da kümelere 17.12.2015, 12.02.2016, 15.07.2016, 27.11.2016 tarihlerinde resmi formda imar rantı aktaran Belediye mensupları derhal yargı önüne çıkarılmalıdır.
2-Bugüne kadar içeriği her ne olursa olsun imar rantı elde edebilmek amacıyla Belediyelere "rüşvet niteliğinde teklifler" götürmek suretiyle; planlama sürecini etkileyerek haksız çıkar elde etmiş olan tüm kişi ve kümelerin açığa çıkarılması ve elde ettikleri rantın hesabının tüm Ankaralılar nezdinde sorulması gerekmektedir.
3-Söz konusu "rüşvet niteliğinde teklifleri" kabul ederek muhakkak bölümlere haksız çıkar aktarmış olan Belediye mensupları yargılanmalıdır.
4-"Rüşvet niteliğinde teklifler" ihtiva eden tüm planlama süreçleri tespit edilmeli ve birbiriyle alakalı biçimde rüşvete bahis olmuş tüm planlar iptal edilmelidir.
5-İmar Planları mahkeme kararları ile iptal edilmiş olmasına karşın hukukun gerisinden dolanılarak devam ettirilen tüm inşaatlar tek tek tespit edilmeli, yıkılmalı ve bu suça ortak olmuş tüm kesitler süreç içinde mağdur olan haklı/suçsuz tarafların ve işçi kısımların hak kayıplarını ödeyecek biçimde cezalandırılmalıdır.
TMMOB Kent Plancıları Odası Ankara Şubesi”