Topuk dikeni çok yaygın bir derttir. Topuk kemiği altında yani ayak tabanında bir kemik uzantısı oluşur. Bu uzantı ya da diken, sert tabanlı ayakkabılarla sert yerlerde yürüyüp koşma sonucu yada artrozu olan ileri yaşlardaki şahıslarda sıklıkla görülür. Ayrıyeten çok kilolularda, uzun müddet ayakta durarak çalışanlarda ve kimi romatizmal hastalıklarda görülür. Ayak tabanında topuk üzerine bastırıldığında ağrı vardır.
Tedavisinde ortası delik topuk tabanlığı, ya da ayakkabının topuğunun altına gelen kısmın oyulması, ağrı kesici ve enflamasyon dindirici antiromatizmal ilaçlar ve bunlara karşın ağrı geçmezse, topuğa, kemik çıkıntısının olduğu nahiyeye kortizon enjeksiyonu yapılır. Tekrar geçmez ise ameliyatla bu çıkıntı alınır.
Plantar Fasiit
Bu rahatsızlığı olan insanlar, uzun bir dinlenme mühletinden sonra örneğin, sabah kalktıklarında birinci adımlarını atarken daha çokça olan, yürüdükçe azalan gelgelelim, günün ilerleyen saatlerinde ayakta dururken yeniden artan topuğun tabanından ayağın iç kısmına hakikat yayılan bir ağrı duyarlar.
Ayak tabanında ve deri altında, topuktan başlangıç alıp parmaklara dek uzanan yelpaze usulünde bir kalın lif tabakası vardır. Bu tabakaya plantar fasiya denilir. Bu fasiyanın asıl fonksiyonu, kas ve kemikleri himayenin dışında, ayağa, yandan baktığınızda iç tarafındaki eğimi vermektir.
Her yaşta görülebilir, ayak tabanına gelen ve sık tekrarlayan travma, spor aktiviteleri, çok yürüme ve ayakta kalmayı gerektiren işlerde çalışanlarda görülebileceği üzere, kilolu ve ileri yaşlardaki şahıslarda daha sık ortaya çıkar. Umumiyetle topuk dikeni ve plantar fasiit birlikte görülür.
Tedavide, topuğa ortası delik tabanlık, şayet ayak tabanında düzlük varsa, plantar fasia üzerindeki gerginliği azaltmak hedefi ile, hususî aletler ve hanede plantar fasiaya yönelik germe egzersizleri verilir. Israr eden ağrılarda plantar fasia ve topuğa tabandan kortizon enjeksiyonu yapılabilir.