Tsunami Ceşitleri

Tsunami Ceşitleri

Tsunami Nedir ve Tsunami Nerelerde Olabilir soruları ile Japonyada meydana gelen deprem ve sonrasında meydana gelen deprem ve sonrasında meydana gelen Tsunami Felaketinden sonra sık sık karşılaşmaya başladık
Japonca ’da “liman dalgası anlamına gelen tsunami sozcuğu; okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban cokmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize gecen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder

Tsunami sozcuğu, dunya dillerine 15 Haziran 1896′dan sonra girmiştir
Japonya ’da, 21000 kişinin hayatını kaybettiği Buyuk Meiji Tsunamisi ’nden sonra Japonlar ’ın yaptığı yardım cağrılarıyla dunya dillerine kendiliğinden yerleşmiştirTsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı; su zerreciklerinin suruklenmesi sonucu hareket kazanmasıdırDerin denizde varlığı hissedilmezken, sığ sulara geldiğinde dik yamaclı kıyılarda ya da V tipi daralan korfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak cok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar icin deprem, tayfun, cığ, yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedirTsunami ilk oluştuğunda tek bir dalgadır ancak kısa bir sure icerisinde uc ya da beş dalgaya donuşerek cevreye yayılmaya başlarBu dalgaların birincisi ve sonuncusu cok zayıftır ancak diğer dalgalar etkilerini kıyılarda şiddetli bicimde hissettirebilecek bir enerjiyle ilerlerlerBu nedenle depremlerden kısa bir sure sonra kıyılarda gorulen yavaş ama anormal su duzeyi değişimi ilk dalganın geldiğini gosterirBu değişim, arkadan gelecek olan cok kuvvetli dalgaların ilk habercisi de olabilir


Tsunamiden Korunmak İcin Ne Yapılabilir?

Deniz kıyısında yerleşim yeri secerken; tsunami riskini de diğer doğal afetler(deprem, sel, tayfun vb) gibi değerlendirmek alınabilecek ilk onlemdir

• Kucuk bir depremde bile Tsunami olabilir Hemen yuksek yerlere doğru gidilmelidir

• Deniz yanında yalıyar biciminde yuksek bir yamac varsa hemen yuksek yerlere doğru gidin

• Tsunami ’nin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin gectiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha buyuk olabilir

Tsunami ’nin deniz kıyısına ilk gelişi su duzeyinin anormal bicimde (depremin buyukluğune, oluş şekline ve turune ve deniz durumuna gore yaklaşık 1015 dakika icerisinde) yukselmesi ya da cokmesiyle kendini belli ederTsunami ’nin bu oncu zayıf ilk dalgası,arkasından gelecek olan iki ya da uc kuvvetli dalganın habercisidirBu durumda yapılacak tek şey: kıyıdan uzaklaşmaktır Deniz icerisinde seyir halinde bulunanlar ise kıyıdan uzaklara,derin sulara giderek dalganın kendilerine ve deniz taşıtına vereceği zararı azaltabilir hatta onleyebilir
Deniz kıyısında olanlar icinse, denizden uzaklara ve yukseklere gitmek zorunludur

Cevap: Tsunami Ceşitleri

Tsunaminin ceşitleri yokturTsunami Depremin bir ceşididir

Tsunamiler okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan depreme bağlı taban cokmesi, zemin kaymaları gibi meydana gelen tektonik olaylar sebebiyle denizde acığa cıkan enerji sonucunda meydana gelen uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder

Tsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı, su zerreciklerinin suruklenmesi sonucu hareket kazanmasıdır Derin denizde varlığı hissedilmezken, sığ sulara geldiğinde dik yamaclı kıyılarda ya da V tipi daralan korfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak cok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar icin deprem, tayfun, cığ, yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedir

75 ve ustu şiddetteki depremler tsunami oluşturmaya daha musaittir